Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Чулацаман тӀегӀо
Википедимаьрша энциклопеди
Лахар

Хи

Талланза
ХӀара йаззам Википеди чуьра бу — маьрша энциклопеди

АгӀонан версин статус

АгӀо теллина йац

ХӀокху агӀонан йацхьаьжжина версеш, хила мега, цуьна дикаллин махца хоттийна болучу барамца.
Дехар «H2O» хьажийна йу кхузе; хьажа. ишттакхин маьӀнаш.
ХӀокху терминан кхин а маьӀнаш ду, хьажаХи (маьӀнаш).
Хи
Химин структуран суртМолекуляран моделин сурт
Бассейн чуьра хиБассейн чуьра хи
Йукъара
Систематикин
цӀе
Водородан оксид
Хи[1]
Ламаста цӀерашхи
Хим. формулаH2O
Физикин хьелаш
ХьалтӀуналла
Моляран масса18,01528 г/моль
Луьсталла1 г/см3[2]
Ондалла1,5[8]
Динамикин маза0,00101 Па•с
Кинематикин маза0,01012 см²/с
(при 20 °C)
Ионизацин энерги2,0E−18 джоуль[9]
ХӀуманан чуьраозан сихалла(дистиляци йина
хи) 1348 м/с
Йовхонан хьелаш
Температура
 • лаларан0,002519 °C[3], 0 ± 0,002 °C[4]
 • кхехкаран373,1 K; 99,974 °C
 • дӀасадекъадаларан2200 °C
КхоалгӀа тӀадам273,2 K (0,01 ° C), 611,72 Па
Критикин меттиг647,1 K (374 ° C), 22,064 МПа
Йовхо чекхйалийтар0,56 Вт/(м·K)
Энтальпи
 • кхоллайаларан−241 818 джоуль на моль[5], −285 830 джоуль на моль[5]
 • кхехкаран40,656 килоджоуль на моль[6], 40 655,928 джоуль на моль[7]
Химин хьелаш
Мусталлин диссоциацин константаpKa{\displaystyle pK_{a}}15,74
Диэлектрин чекхдалар

80,4 (20 ° C)

78,5 (25 ° C)
Оптикин хьелаш
Саттаран гайтам1,3945, 1,33432, 1,32612, 1,39336, 1,33298, 1,32524
Структура
Диполан момент6,2E−30 кулон на метр[9]
Классификаци
Рег. лоьмар CAS7732-18-5
PubChem962, 22247451
Рег. лоьмар EINECS231-791-2
SMILES
 
InChI
RTECSZC0110000
ChEBI15377
ChemSpider937
Кхерамзалла
NFPA 704
Стандартан хьелийн хаамаш балийна (25 °C, 100 кПа), нагахь кхин дерг ца гайтинехь.
Викилармин логотипВикиларми чохь медиафайлаш

Хи (водороданоксид,водородангидроксид,химин формулаH2O) —бинаранорганикин йоцу уьйра, молекула лаьттаводородан шинаатомах а,кислородан — цхьаьна атомах а, церан вовшешцаковалентан уьйранца уьйр йу.Нормера хьелашкахьбос боцу, (кӀорга дацахь)хьожа а,чам а боцу чекх са готӀуналла йу. Хин ондахьолахша олу, (шенанкристаллаша доло йайис), ткъагазкепарахинан Ӏа. Хи кхин а хила тарлотӀуьна кристаллийн кепара (гидрофилаллин тӀехалонаш тӀаьхь)[11][12].

Хи дика полярандашориг ду. Ӏаламехь даиманна а цуьнца йу йашийнахӀуманаш (туьханаш,газаш).

ЧӀогӀа ладаме роль йу хинан хӀуманан а,энергин а глобалан гуотийсарехь а[13], Дуьненна тӀехьдахарна гӀолатторехь а, дийна организмийн химин хӀоттамехь а,климат а,хенан-хӀоттам кхолларехь а.Дуьненна тӀера йерриг дийна хӀуманашна чӀогӀа ладаме хӀума йу хи[14]. Йуккъера барам ораматийн а, дийнатийн аорганизмехь ду 50 % сов хи[15].

Дерриг Дуьненна тӀехь 1400 млн км³ гергга хи ду. Хишша къовлу 71 % дуьненан тӀехало (Ӏапказаш,хӀордаш,Ӏаьмнаш,эркаш,шеш — 361,13 млн км²[16][17]). Дуьненан хинан доккхаха долу дакъа (97,54 %)Дуьненан Ӏапказ чохь ду — иза дуьра хи ду, иза ца мега йуьртан бахамна а, мала а.Молу хи долу коьртаниг шешшанна йукъахь (1,81 %) а, лаьттан бухара хишна а йукъахь (0,63 % гергга), ткъа жима дакъа (0,009 %) эркаш а, Ӏаьмнаш а чохь ду. Материкан дуьра хиш ду 0,007 %, атмосферехь ду 0,001 % Дуьненан дерриг хих[18][19].Дуьненан мантин йукъахь доллу Дуьненан Ӏапказ чохьчул 10—12-зза алсама хи[20].

Хи — муха кхоллина,Дела кхоллам.
Хи — муха кхоллина,Дела кхоллам.

Литература

[бӀаьра нисйан |нисйан]

Кеп:Жайнаш кечдар

Билгалдахарш

[бӀаьра нисйан |нисйан]
  1. инг. International Union of Pure and Applied Chemistry. Nomenclature of Inorganic Chemistry. IUPAC RECOMMENDATIONS 2005. RSC Publishing, 2005. — p. 306.
  2. Riddick, John (1970). Organic Solvents Physical Properties and Methods of Purification. Techniques of Chemistry. Wiley-Interscience.ISBN 0471927260.
  3. Revised Release on the Equation of State 2006 for H2O Ice Ih(untranslated), 2009.
  4. Reproducibility of the Temperature of the Ice Point in Routine MeasurementsНациональный институт стандартов и технологий, 1995.
  5. 12Smith J. M., H.C. Van Ness, M.M. AbbottIntroduction to Chemical Engineering Thermodynamics (инг.) //J. Chem. Educ.ACS, 1950. — Vol. 27, Iss. 10. — P. 789. — ISSN0021-9584;1938-1328doi:10.1021/ED027P584.3
  6. Atmospheric Thermodynamics: Elementary Physics and ChemistryИздательство Кембриджского университета, 2009. — С. 64. —ISBN 9780521899635
  7. (unspecified title) (инг.)
  8. Петрушевский Ф. Ф.,Гершун А. Л.Лед, в физике //Энциклопедический словарьСПб.:Брокгауз — Ефрон, 1896. — Т. XVII. — С. 471—473.
  9. 12David R. Lide, Jr.Basic laboratory and industrial chemicals (инг.): A CRC quick reference handbookCRC Press, 1993. —ISBN 978-0-8493-4498-5
  10. 12Маленков Г. Г. Вода //Физическая энциклопедия. —М.:Советская энциклопедия, 1988. —Т. I. Ааронова — Бома эффект — Длинные линии. —С. 294—297. Архивйина 2016  шеран  26 августехь.
  11. Henniker, J. C. The Depth of the Surface Zone of a Liquid (en) //Reviews of Modern Physics : journal. — Reviews of Modern Physics, 1949. —Vol. 21,no. 2. —P. 322—341. —DOI:10.1103/RevModPhys.21.322.
  12. Pollack, Gerald. Water Science (бил-боцу.). University of Washington, Pollack Laboratory. — «Water has three phases – gas, liquid, and solid; but recent findings from our laboratory imply the presence of a surprisingly extensive fourth phase that occurs at interfaces.» ТӀекхочу дата: 2011 шеран 5 февраль. Архивйина 2013 шеран 15 февралехьАрхивйина 2012-12-13 —Wayback Machine
  13. Криволуцкий А. Е. Голубая планета. Земля среди планет. Географический аспект. — М.: Мысль, 1985. — С. 212.
  14. [[United Nations]] (бил-боцу.). Un.org (2005 шеран 22 март). ТӀекхочу дата: 2010 шеран 25 июль. Архивйина 2013 шеран 15 февралехь
  15. Наука и техника. Книги. Загадки простой воды. (бил-боцу.) ТӀекхочу дата: 2008 шеран 27 август. Архивйина 2009 шеран 22 январехь
  16. CIA- The world fact book (бил-боцу.). Central Intelligence Agency. ТӀекхочу дата: 2008 шеран 20 декабрь. Кху чуьра архивйинаоригиналан 2010 шеран 5 январехьАрхивйина 2008-02-13 —Wayback Machine
  17. Marine Science: An Illustrated Guide to Science
  18. Gleick, P.H. Water in Crisis: A Guide to the World's Freshwater Resources(ингалс.). —Oxford University Press, 1993.Архиван копи 2016 шеран 5 мартехь дуьйнаWayback Machine тӀехь
  19. Water Vapor in the Climate System (инг.). American Geophysical Union. ТӀекхочу дата: 2013 шеран 13 февраль. Архивйина 2013 шеран 15 февралехь
  20. Состав и природа мантии Земли (бил-боцу.). ТӀекхочу дата: 2011 шеран 6 апрель. Архивйина 2011 шеран 2 ноябрехь
  21. Сильнейшие державы планеты хотели подчинить природу. Как им помешала Вторая мировая война? //Лента.ру, 7 мая 2023
 ХӀокху кепе хьажар  Викихаамашкара элементе хьажа
  Тематикийн сайташ
Дошамаш а, энциклопедеш а
Библиографин каталогашкахь
Перейти к шаблону «Водородан бинаран цхьаьнакхетарш»
Водородан бинаран цхьаьнакхетарш
щелочан металлийн гидридаш
щёлочанлаттан
металлийн
гидридаш
Боран бухара тобанан гидридаш
Углеродан бухара тобанан гидридаш
C
Si
Ge
Sn
Pb
Пниктогеноводородаш
N
P
As
Халькогеноводородаш
O
S
Галогеноводородаш
йукъан долу металлийн гидридаш
4 мур
5 мур
6 мур
Лантаноидаш
7 мур
Актиноидаш
Хьост — «https://ce.wikipedia.org/w/index.php?title=Хи&oldid=10174441»
Категореш:
Къайлаха йолу категореш:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp