Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Чулацаман тӀегӀо
Википедимаьрша энциклопеди
Лахар

Германи

51°31′ къ. ш. 9°55′ м. д.HGЯO
Талларе хьожуш
1000 йукъара цхьа йаззам
ХӀара йаззам Википеди чуьра бу — маьрша энциклопеди

АгӀонан версин статус

Карара верси

ХӀокху терминан кхин а маьӀнаш ду, хьажаГермани (маьӀнаш).
Федеративан Республика Германи
нем. Bundesrepublik Deutschland[1][2][…]
БайракхХӀост
БайракхХӀост
Девиз:«Цхьаалла, бакъо, маршо[3]
нем. 
Einigkeit und Recht und Freiheit[4]»
Германин Гимн
Официалан моттНемцойн мотт[прим 1][прим 2]
Коьрта гӀалаБерлин
Урхаллин тайпаФедеративанпарламентан республика
Федеральни президент
Федеральни канцлер
Йоахим Гаук
Ангела Меркель
Латта
 • Шадерг357 021 км² (62-гӀа дуьненахь)
 • %хина тӀехле2,42 %
Бахархой
 • Мах хадор80 523 746[5] стаг
 • Ларар (2011)80 219 695[6] стаг
ДЧС(НЭТ)
 • Шадерг (2011)3,089 трлн[7] долл.
 • ХӀораннан а сина (21-гӀа)
ДЧС(номинал)
 • Берриг (2009)39 442[7] долл. (19-гӀа)
АДКИ(2013)0,920[8] (лакхара.;5-гӀа меттиг)
Бахархойн цӀершнемцо,немцой.
АхчаЕвро (EUR,код 978)[прим 3]
Интернет-домен.de,.eu (как членЕС)
Код ISODE
Код МОКGER
Телефонан код+49
Сахьтан аса+1 (аьхккий +2)
Автомобилийн некъашаьтту агӀора[9][10]
Викилармин логотипВикиларми чохь медиафайлаш

Герма́ни,Лоьмсойчоь (нем. Deutschland), официалан цӀе —Федерати́вн Респу́блика Герма́ни (нем. Bundesrepublik Deutschland),ФРГ (нем. BRD) — ЙуккъерчуЕвропин пачхьалкх. Майда — 357 408,74 км²[11]. Бахархойн барам 31.12.2015 шо — 82 175 684 бахархой[12].
Дуьненахь бахархойн барамца 16-гӀа меттигехь йу (2-гӀаЕвропехь) цул совнах майданца 62-гӀа меттигехь йу.

Коьрта гӀала —Берлин. Пачхьалкх —немцойн. 65 % герга бахархойкерста динлелош бу.

Пачхьалкхан дӀахӀоттаран кепцафедеративан пачхьалкх йу цуьна йукъахь йу 16 административан-территорин дакъош —федералан латтанаш (Бавари а, Баден-Вюртемберг а, Берлин а, Бранденбург а, Бремен а, Гамбург а, Гессен а, Мекленбург-Хьалха Померани а, Лаха Саксони а, Рейнланд-Пфальц а, Саар а, Саксони а, Саксони-Анхальт а, Къилбаседа Рейн-Вестфали а, Тюринги а, Шлезвиг-Гольштейн а).Пачхьалкхан урхалин кеп йу —парламентан республика.

Европин бертан йуккъехь йу, Германин гонахьа буБалтийн а,Къилбаседа а хӀордаш. Дозанаш дуДаница къилбаседехьа,Польшца а,Чехица малхбалехьа,Австрица а,Швейцариа къилбехьа,Францица а,Люксембургца а,Бельгица а,Нидерландашца а малхбузехьа.


Географи

[бӀаьра нисйан |нисйан]
Коьрта йаззам:Германин географи

Дозанца йолу пачхьалкхаш: къилбехьа —Швейцари,Австри, малхбалехьа —Польша,Чехи, малхбузехьа —Нидерландаш,Бельги,Франци.

ТӀие

[бӀаьра нисйан |нисйан]
Германин топографии

Германин къилбаседехьара дакъа шен заманахь кхолла ела аренан тогӀе йуКъилба-Германин тогӀе, уггар лахара тӀадам Нойендорф-Саксенбандехь буВильстермарш цӀе йолу коммунехь, хӀордан сизал 3,54 м лаха. Йуккъера декъехь тогӀена гӀоьрттина хьуьн йолу ламанан кӀажа йу, ткъа къилбехьо долалуш дуАльпаш (Германин латтан техь уггар лекха тӀадам бу —Цугшпитце цӀе йолу лам, 2 962метр).


Истори

[бӀаьра нисйан |нисйан]
Коьрта йаззам:Германин истори

Дуьххьарашира германхой хьахийнаширчу грекийн а, румхойн а белхашкахь. Уггаре хьалха хьахийначех цхьаъ ду98 шо. Иза йаздина руман историкоТацита (лат. Tacitus). ХӀинцалерачу Германин берриг мохкЭльбан малхбале (славянийн Лаба)X бӀешо кхаччалц дӀалаьцна йара славянийн тайпанаша[13]. (уллера хьажа:полабийн славянаш).XIIXIV бӀешерашкахь и латташ доьд-доьдуш йукъадахара тайп-тайпанчу немцойн пачхьалкхийн кхолламашна, оцу хенахь хӀоттаман дакъаСийлахь-Йоккха Руман Империн. Хан мел йолу меттигерачу славянашна массарна а санна ассимиляци йира немцоша. И процесс йахйелираЙуккъера бӀешерийн чеккхенгара,керла зама йолаяллалц, ткъа меттигашкахь, тӀеххьарчу, хӀинца а йуьззина ассимиляци йанза долчу славянийн къоман —лужичахойн, хӀинци а йоьдуш йу.

Руман импери йоьхначул тӀаьхьаМалхбузан Европехь кхоллайелираФранкийн пачхьалкх, цул тӀаьхьа кхо бӀе шо даьлча,Карл Сийлахь-Воккха волуш, империи хилира (800 шо). Карлан империс дӀалацнера хӀинцалерачу цхьа могӀа пачхьалкхийн мехкаш, царна йукъахь Германи а. Амма Карлан импери дукха ца лаьттира — оцу императоран кӀента бераш йийкъира иза шайна йукъахь, кхоллайелира кхоъ пачхьалла —Малхбуза-Франкийн (тӀаьхьа Франци),Малхбале-Франкийн (тӀаьхьа Германи),Йуккъера паччахьалла (сихха йекъайелираИталин,Провансан,Лотарингин).

Германин пачхьалкх кхолларан ламаст хилла терахь ду962 шеран2 февраль: оцу дийнахь малхбаленфранкийн паччахьанОттон I-чун таж а тиллинаРумехь,Сийлахь-Йоккха Руман Империн император хилира; и импери лаьттара мехкийн (нем. Land) конфедерацех, хӀоранна а дара шен эскар, арахоьцура шайн ахча. Сийлахь-Йоккха Руман Импери коьртехь лаьттара император, иза хоржура курфюрстийн кхеташоно, мехкийн векалийн меже йара, —Рейхстаг (нем. Reichstag). ХӀора а махкехь йара сословин монархиландтаг (нем. Landtag).

Иштта хьал лаьттира1806 шо кхаччалц,Наполеон I-чун Ӏаткъамца йохийраСийлахь-Йоккха Руман Импери, ткъа цуьнан император волавелира Австрийн императоран дарж лело. Немцойн пачхьалкхийн барм хаъал охьабелира, кхоьллираРейнан Союз, иза а йара иштта маьршачу мехкех лаьттачу конфедераци. Рейнан бертан коьртехь лаьттира Федералан Президент (иза вара Французийн Император) а, шеш долу мехкийн меже —Бундестаг (нем. Bundestag) а.


Пачхьалкхан дӀахӀоттам

[бӀаьра нисйан |нисйан]

Бакъонийн система

[бӀаьра нисйан |нисйан]

Суьрташ

[бӀаьра нисйан |нисйан]
  • Рейхстаг, немцойн парламентан резиденци, Бундестаг Германи
    Рейхстаг, немцойн парламентан резиденци, Бундестаг Германи
  • Федеральни канцлеран ведомство (Берлинехь)
    Федеральни канцлеран ведомство (Берлинехь)
  • Берлин
    Берлин
  • Майн-тӀера-Франкфурт
    Майн-тӀера-Франкфурт

Административан йекъайалар

[бӀаьра нисйан |нисйан]
Коьрта йаззам:Германин административан йекъайалар

хьажа ишттаГерманин латтанаш

Германи йу — федеративан хӀоттам болу пачхьалкх; цуна йукъайогӀуш йу 16 цхьаттера бакъонаш йолу регионаш — латтанаш (land)

ЛаттаКоьрта гӀалаЛаттан немцойн маттахь цӀеКоьрта гӀалин немцойн маттахь цӀе
1.Баден-ВуьртембергШтутгартBaden-WürttembergStuttgart
2.Маьрша латта БавариМуьнхенFreistaat BayernMünchen
3.БерлинБерлинBerlinBerlin
4.БранденбургПотсдамBrandenburgPotsdam
5.Маьрша ганзейн гӀала БременБременFreie Hansestadt BremenBremen
6.Маьрша ганзейн гӀала ГамбургГамбургFreie und Hansestadt HamburgHamburg
7.ГессенВисбаденHessenWiesbaden
8.Мекленбург-Хьалхара ПомераниШверинMecklenburg-VorpommernSchwerin
9.Лаха СаксониГанноверNiedersachsenHannover
10.Къилбаседа Рейн-ВестфалиДуьссельдорфNordrhein-WestfalenDüsseldorf
11.Рейнланд-ПфальцМайнцRheinland-PfalzMainz
12.СаарСаарбруьккенSaarlandSaarbrücken
13.Саксони (латта)ДрезденFreistaat SachsenDresden
14.Саксони-АнхальтМагдебургSachsen-AnhaltMagdeburg
15.Шлезвиг-ГольштейнКильSchleswig-HolsteinKiel
16.Маьрша латта ТуьрингиЭрфуртFreistaat ThüringenErfurt

Галерей

[бӀаьра нисйан |нисйан]
  • Немцойн электронан завод
    Немцойн электронан завод
  • Немцойн Porsche Panamera автомобиль
    Немцойн Porsche Panamera автомобиль

Билгалдахарш

[бӀаьра нисйан |нисйан]
  1. Süsterhenn A.,Heuss T.,Schmid C. Artikel 20 (1) //Grundgesetz für die Bundesrepublik Deutschland (нем.) //Bundesgesetzblatt / Hrsg.:Bundesministerium der Justiz und für VerbraucherschutzBo:Bundesanzeiger Verlag, 1949. — Vol. 1949, вып. 1. — S. 1—20.
  2. Bundesrepublik Deutschland - Was heißt das? (нем.)
  3. http://www.rfhwb.de/Docs/Februar%20April%202012/FRG%20-%20obschaya%20inf.%2014.04.12.pdf
  4. "„Die zentralen Worte daraus, „Einigkeit und Recht und Freiheit", waren zum offiziellen Wahlspruch der BRD erhoben worden." - Peter Ebenbauer, Christian Wessely und Reinhold Esterbaue: Religiöse Appelle und Parolen: Interdisziplinäre Analysen zu einer neuen Sprachform, Kohlhammer, 2008, S. 84Online
  5. Цитатийн гӀалат:<ref> тег нийса йац; кхуES тIетовжаран текст йазйина йац
  6. Zensus 2011: Bevölkerung am 9. Mai 2011. Retrieved 1 June 2013.
  7. 12Germany (бил-боцу.). International Monetary Fund. ТӀекхочу дата: 2009 шеран 1 октябрь. Архивйина 2011 шеран 22 августехь
  8. Germany — Country profile of human development indicators
  9. http://rammb.cira.colostate.edu/dev/hillger/driving-customs.htm (инг.)
  10. § 3 Abs. 1 //Straßenverkehrs-Ordnung
  11. Bundesländer mit Hauptstädten nach Fläche, Bevölkerung und Bevölkerungsdichte am 31.12.2015, im Juli 2017 wegen korrigierter Fläche revidiert (бил-боцу.).
  12. AUF EINEN BLICK Bevöl­kerung (31.12.2015) (бил-боцу.).
  13. Племена Средней и Северо-Восточной Европы (VI—I вв. до н. э.)Архивйина 2010-04-30 —Wayback Machine
Къилбаседа хӀордан йистера пачхьалкхаш
Перейти к шаблону «Европин пачхьалкхаш»

Австри ·Азербайджан¹ ·Албани ·Андорра ·Белорусси ·Бельги ·Болгари ·Босни а, Герцеговина а ·Ватикан ·Йоккха Британи ·Мажаройчоь ·Германи ·Желтойчоь ·Гуьржийчоь¹ ·Дани ·Ирланди ·Исланди ·Испани ·Итали ·Кхазакхстан² ·Къилбаседа Македони ·Латви ·Литва ·Лихтенштейн ·Люксембург ·Малта ·Молдави ·Монако ·Нидерландаш ·Норвеги ·Польша ·Португали ·Росси² ·Румыни ·Сан-Марино ·Серби ·Словаки ·Словени ·Туркойчоь² ·Украина ·Финлянди ·Франци ·Хорвати ·Ӏаьржаламанчоь ·Чехи ·Швейцари ·Швеци ·Эстони


Йозуш йолу мехкаш:Аландийн гӀайренаш ·Гернси ·Гибралтар ·Джерси ·ГІайре Мэн ·Фарерийн гӀайренаш ·Шпицберген ·Ян-Майен


Къобалъянза а, цхьаццамма къобалйина а пачхьалкхаш:Косово ·Приднестровье


¹ Цхьа дакъа Европехь йа йеррига Азехь,дозане хьаьжина. ² Йеррига Азехь.

ХӀара йаззам табарна бакъхьа ду?:
 ХӀокху кепе хьажар  Викихаамашкара элементе хьажа
  Тематикийн сайташ
Дошамаш а, энциклопедеш а
Библиографин каталогашкахь


Цитатийн гӀалат: Йолуш йолучу "прим" тобанан<ref> тегашна ца карийра йогӀуш йолу<references group="прим"/> тег.

Хьост — «https://ce.wikipedia.org/w/index.php?title=Германи&oldid=10458727»
Категореш:
Къайлаха йолу категореш:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp