Chăng-kō̤ Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄Háng-cê gì bēng-buōng. / 參考閩東語漢字其版本。
Nĭk-buōng-guók 日本国 |
|---|
|
Guók-gŏ̤: 君が代
"Gŭng cī dâi"
|
 |
| Siū-dŭ gâe̤ng có̤i duâi siàng-chê | Dŭng-gĭng |
|---|
| Guăng-huŏng ngṳ̄-ngiòng | mò̤ |
|---|
| Sìng-nêng gì guók-gă ngṳ̄-ngiòng | Nĭk-buōng-ngṳ̄ |
|---|
| Céng-hū | dăng-ék-cié,ngiê-huôi-cié,gŭng-ciō lĭk-hiēng-cié |
|---|
|
• tiĕng-huòng | Naruhito |
|---|
• siū-sióng | Sanae Takaichi |
|---|
| Lĭk-huák gĭ-gáiu | Guók-huôi |
|---|
| Chăng-ngiê-iêng |
|---|
| Cé̤ṳng-ngiê-iêng |
|---|
| Miêng-cék |
|---|
• Dŭ-liāng | 377,975 km2 (145,937 sq mi) (dâ̤ 62 miàng) |
|---|
• cūi-mĭk (%) | 1.4 |
|---|
| Ìng-kēu |
|---|
• 2025 nièng gū-gié |  123,360,000 (dâ̤ 11 miàng) |
|---|
• 2020 nièng puō-că | 126,226,568 |
|---|
• Mĭk-dô̤ | 330/km2 (854.7/sq mi) (dâ̤ 24 miàng) |
|---|
| GDP (PPP) | 2025 nièng gū-gié |
|---|
• Dŭ-liāng |  $6.758 uâng-é (dâ̤ 5 miàng) |
|---|
• Bìng-gĭng | $54,815 (dâ̤ 39 miàng) |
|---|
| GDP (mìng-ngiê) | 2025 nièng gū-gié |
|---|
• Dŭ-liāng | $4.230 uâng-é (dâ̤ 4 miàng) |
|---|
• Bìng-gĭng | $34,713 (dâ̤ 36 miàng) |
|---|
| Gini (2020 nièng) |  32.3
dṳ̆ng |
|---|
| HDI (2023 nièng) | 0.925
cĭng gŏ̤ · dâ̤ 23 miàng |
|---|
| Huó-bê | Nĭk-buōng yen (¥) (JPY) |
|---|
| Sì-kṳ̆ | UTC+9 (JST) |
|---|
| Kŭi-chiă huŏng-hióng | cō̤ |
|---|
| Diêng-uâ kṳ̆-hô̤ | +81 |
|---|
| ISO 3166 dâi-hô̤ | JP |
|---|
| Uōng-mĭk sáuk-siā | .jp |
|---|
Nĭk-buōng (日本) sêĀ-ciŭ dĕ̤ng buôTái-bìng-iòng lā̤ gì dō̤-guók, diŏhDṳ̆ng-guók,Dièu-siēng gâe̤ngNgò̤-lò̤-sṳ̆ dĕ̤ng sié. Ĭ sê sié-gái siônggĭng-cá̤ dâ̤ nê giòng gì guók-gă.
1854 nièng,Mī-guók hāi-gŭng ciéng iàng Nĭk-buōng, páh kŭi lāu Nĭk-buōng hióngSă̤-huŏng gì duâi-muòng. Cĭng sâ̤ Nĭk-buōng-nè̤ng kăi-sṳ̄ chĭng-chāng, nêng-ùi Nĭk-buōng gì giòng-sêng sṳ̆-iéu "liê-kŭi Ā-ciŭ" ciék-sêu Să̤-huŏng-huá. Iù-sê, Nĭk-buōng cāi-năk lāu Să̤-huŏngcéng-dê gâe̤nghuák-lŭk tā̤-cié. Cī kuŏ lĭk-sṳ̄ cêu hô̤ lā̤ "Mìng-dê Mì-sĭng" (明治維新).
Mìng-dê Mì-sĭng cĭ-hâiu, Nĭk-buōng sìng-ùi sié-gái có̤i giòng gì guók-gă cĭ ék, páh bâi Dṳ̆ng-guók (1894 - 1895 nièng gìGák-ngū Hāi-ciéng) gâe̤ng Ngò̤-lò̤-sṳ̆ (1904 - 1905 nièng gìNĭk-Ngò̤ ciéng-cĕng). GáuNê Ciéng sèng-hâiu, Nĭk-buōng gióng-lĭk "Dâi Dĕ̤ng-ā Gê̤ṳng-ìng-kuŏng" (大東亞共榮圈), liāng-tū bău-guák Nĭk-buōng buōng-tū,Kó-hiĕk Dō̤ nàng buô, Dṳ̆ng-guók dĕ̤ng-buô, Dièu-siēng,Dài-uàng,Nàng-iòng gâe̤ng Tái-bìng-iòng gì cĭng sâ̤ dê-kṳ̆.
Diòng-gì diŏh nguòng-cṳ̄-dâng dàu-bóng hâiu.Nĭk-buōng gì gê̤ṳng-dâi lĭk-sṳ̄ dŭ sê ké̤ṳkGŭng-guók-cuō-ngiê sū tūng-dê gì, ék-dĭk gáu Nê Ciéng giék-sók:1945 nièng Mī-guók hióng Nĭk-buōng gìGuōng-dō̤ gâe̤ngDiòng-gì dàu-bóng 2 lăknguòng-cṳ̄-dâng, tài sī chiĕu-guó 21 uâng nè̤ng. 8 nguŏk 15 hô̤, Nĭk-buōng dàu-hòng, Nê Ciéng iù-sê giék-sók.
Nĭk-buōng Giéng-dô̤Dioh gū-cā, Nĭk-buōng gìùng-huá sêu Dṳ̆ng-guók īng-hiōng cĭng duâi, cāi-ê̤ṳngHáng-cê, séng-hôngHŭk-gáu gâe̤ngṲ̀-gáu.
Nĭk-buōng hiêng-dâi gì ùng-huá sêDĕ̤ng-huŏng gâe̤ng Să̤-huŏng gì ṳ̀ng-hăk.
Nĭk-buōng-nè̤ng ó̤i siăhngṳ̀, nṳ̆k gâe̤ng sŭ-chái, bī-gáu chók-miàng gì ĭng-sĭk chiông "sêu-sṳ̆" (壽司) gâe̤ng "lăk-miêng" (拉麵).
Nĭk-buōng gì tā̤-ṳ̆k bī-gáu chók-miàng gì ô "iù-dô̤" (柔道), "kŭng-chiū-dô̤" (空手道) gâe̤ng "giéng-dô̤" (劍道). "Siŏng-páuk" (相撲) ék-buăng ké̤ṳk nè̤ng nêng-ùi sê Nĭk-buōng tā̤-ṳ̆k gì dâi-biēu.
Ā-ciŭ guók-gă gâe̤ng dê-kṳ̆ |
|---|
| Guók-gă | |
|---|
| Gì-tă liāng-tū | |
|---|
|
.svg)
