Bō̤-ciéng hō̤ ùng

Guók-cié chiông-gì iâ hô̤ lā̤să̤-iòng-gì, sê siŏh cṳ̄nggì lôi iù-hié, diŏh gĭng-dáng guók-cié gà̤-dēng káh-dièu gì nè̤ng iā sâ̤. Guók-cié chiông-gì iù lâng ciáh nè̤ng giàng, siŏh ciáh nè̤ng niĕngbăh gì cī, siŏh ciáh nè̤ng niĕngŭ gì, gì-dṳ̆ng niĕng băh gì diŏh sĕng giàng. Muōi siŏh huŏng gì gì dâi-dŏng dŭ ô 1 lăk guók-uòng, 1 lăk uòng-hâiu, 2 lăk chiông (iâ hô̤ lā̤ gáu-sê̤ṳ), 2 tàu mā (iâ hô̤ lā̤ kiè-sê̤ṳ), 2 lăk gṳ̆ (iâ hô̤ lā̤ siàng-bō̤) gâe̤ng 8 lăk bĭng. Kó̤ páh guók-uòng hô̤ lā̤ ciŏng-gŭng, nâ sê guók-uòng ké̤ṳk nè̤ng ciŏng-gŭng ī-hâiu mò̤-dó̤i-cāu cêu hô̤ lā̤ sák-gì, ké̤ṳk nè̤ng sák-gì gì hī siŏh huŏng cêu suŏ lāu. Nâ sê hŭ-nè̤ng dŭ mò̤ bâing-huák ciŏng dó̤i-huŏng gì guók-uòng tài lâi, cêu hô̤ lā̤huò-gì. Guók-cié chiông-gì gì gì-buàng sê siŏh cū 8*8 gì huŏng-gák, muōi siŏh ciáh gák-gák gà̤-dēng dŭ dù siông ŭ hĕ̤k-ciā báh gìngàng-sáik, gâe̤ng găng-biáh gì gák-gák kṳ̆-biék kŭi lì. Guók-cié chiông-gì gì cū-cŭng sêÉng-dô gìChaturanga. Chaturanga iâ sê siŏh cṳ̄ng gì-lôi iù-hié, gâe̤ng gĭng-dáng guók-cié chiông-gì gì gì-buàng gâe̤ng gì-cī dŭ cêng-kó̤ chiông. Chaturanga chă-bók-dŏ̤ diŏhSasanid Dá̤-guók guók-uòngKhosrau I câi-ôi gì sèng-âu diòng gáuPŏ̤-sṳ̆. Ciā guók-uòng dó̤iùng-hŏk gâe̤ngdiék-hŏk gāng-hĭng-ché̤ṳ, iù Éng-dô hŭ-uái dò̤ iā sâ̤ bō̤-gói gì cṳ̆ gáu Pŏ̤-sṳ̆. Éng-dô nè̤ng iâ ciŏng Chaturanga dái gáu ciā guók-uòng hŭ-uái, ĭ giéng-gáe̤k iā ô-mê, ciŏng ciā gì gāi-cô̤ siàngShatranj dò̤ lì káh-dièu.>>Sié lŏ̤h tĕ̤k...

Nṳ̄ â̤ báik mâ̤?

• 2022 nièng nièng-dā̤Qatar gṳ̄-bâ̤ing guósié-nóh kă-giù bī-suói?
• Ngò̤-lò̤-sṳ̆ găk 2022 nièng gâ̤engUkraine kăi-sṳ̄ páhsié-nóh ciéng-cĕng(dù)?
• Diòng-siók ô siŏh-cṳ̄ng có̤ ôi-sĕng sāi gì nó̤h, huăng-giāng sìng-mā â̤ dò̤ kó̤ kià kă-bōng-giâ buŏi, găk Nĭk-buōng ĕng siŏh-báh-nièng bô kō̤-ī biéng-có̤ sìng-mìng. Cuòi sêsié-nó̤h?
• Ĭng-guók gìsié-nó̤h sĭng-ùng ciŭ-bó̤ â̤ buŏng 8 bĭk bēng-buōng hióng cuòng-giù huák-hèng?
• Gó-dā̤ Hók-ciŭ-nè̤ng ô cê-gă gì chiū-sié biēu-sê só-cê.Ciŏng-ciŏng có̤ lī?

Cê-mō̤ sáuk-īng

Dŏng-nièng gĭng-dáng

Gĭng-dáng sê 2025 nièng 11 nguŏk 27 hô̤, bái-sé. (sáuk-sĭng)

11 nguŏk 27 hô̤:

• 1095 nièng:Gáu-huòng Urbanus 2-sié huák-dông cū-cékTàu-huòi Sĕk-cê-gŭng, dó̤-chiūDĕ̤ng Lò̤-mā Dá̤-guók huāng-káung chĭng-liŏh gìMuslim.
• 1895 nièng:Sôi-diēng huá-hŏk-găAlfred Nobel giók-dêng diŏh ĭ sĕng--kó̤ ī-hâiu ciŏng duâi-buô-hông mì-sāng dò̤ chók-lì có̤ ciōng-gĭng, ciā ciōng-gĭng cêu sêNobel Ciōng.
• 1978 nièng:Sŭ-lièng kăi-sṳ̄tṳ̀ng-sĭng siŭ-līKremlin Gṳ̆ng, ciā gĕ̤ng-tiàng gáu 1980 nièng uòng-sìng.
• 2001 nièng:Mī-guókNASA kĕkHubble Tái-kŭng Uông-uōng-giáng huák-hiêngTái-iòng-hiê ngôi gì giàng-sĭngHD 209458 b(dù) gà̤-dēng ôdâi-ké-cèng, cuòi sê tàu huòi găk Tái-iòng-hiê ngôi gì giàng-sĭng huák-hiêng dâi-ké-cèng.

Cáuk-gă dù-piéng

Dŏng-ciŭ-dō̤ sêHók-ciŭChŏng-săng-kṳ̆ gì siŏh ciáh dō̤, diŏhMìng-gĕ̤ng gì dài-dài-dŏng. Ciā dō̤ gióng-dé̤ṳk miêng-cék dŭ-liāng ô 7 uâng bìng-huŏng-mī, gô-dā̤ ké̤ṳk nè̤ng hô̤ có̤ "Nàng-dài mìng-ciŏ" (南臺明珠), sê "Ṳ̀ng-siàng sĕk gīng" (榕城十景) cĭ ék.Gāi-huóng-dâi-giò kī diŏh ciā dō̤ gà̤-dēng, ièng giò hióng báe̤k giàng sê kó̤Dài-gĕ̤ng-kṳ̆ gìDŏng-dìng-gă̤, hióng nàng giàng sê Chŏng-săng gì Chŏng-sèng. Dŏng-ciŭ-dō̤ gà̤-dēng ô siŏh ciáh hông-gáu-dòng hô̤ lā̤Dŏng-ciŭ Gĭ-dók-gáu-dòng. Dō̤ lā̤ gó ô siék siŏh ciáh Gāi-huóng-dâi-giò gì cūi-ôi găng-cháik-câng, muōi gĕ̤ng gé-liŏh Mìng-gĕ̤ng gì cūi-ôi, dâung-ṳ̄-liông, cūi-cék dēng dēng só-gé̤ṳ. Cī diŏng dù-piéng sê màng-buŏ sèng-âu gì Dŏng-ciŭ-dō̤ gâe̤ngMìng-gĕ̤ng.