Ниигэм бүри тодорхой бүтэсэтэй. Ниигэмэй бүтэсые хүнүүдэй ниигэмэй эрхэтэ байдал, ниигэмдэ эзэлхэ байра һуури үүдхэн бүридүүлнэ.Иимэһээ ниигэмэй бүтэсэ гэдэгынь юрэдын механика согсо бэшэ, хүнүүдэй ниигэмэй байра һуури, үйлэ ажаллагаануудай шэнги үүргэ, үйлэдэлнүүдэй харилсан холбогдол, хэлэхээ холбоо юм. Ниигэмэй эд эсын нэгэ хуби хүниин ниигэмдэ эзэлхэ байра һуури, байдалынь зүбхэн түүниин үйлэ ажаллагаа, эрхэ үүргэ хээд харилсаа, харилсамжаар тодорхойлогдоно.Хүнүүдэй ниигэмэй статусынь ниигэмэй харилсаатай шууд холбоотой болоод хуби хүниин статус бол тэдэнэй хоорондын харилсамжаар тодорхойлогдоно. Хүниин ниигэмдэ эзэлхэ байра һуури ба үүргэ ролиинь илгаатай.
Үүргэ роль гэдэгынь хүнүүдэй эрхэ ба үүргэнүүдэй согсо юм. Ниигэмэй үүргэ ролиие гүйсэдхэгшэ бэе хүнүүдынь өөр хоорондоо ниигэмэй харилсан үйлэшэлэлдэ тогтомол орожо байдаг. Ниигэм хэмээхэ томо тогтолсооной дэд тогтолсоо гү, али институтуудынь улас түрэ, эдэй засаг, ниигэм, соёл, оюун һанаа, гадаада харилсаа зэргэ түүниин амидарал, харилсаанай шухала хүрээнүүд юм.
Уг хүрээнүүдынь тодорхой илгаатайн сасуу өөр хоорондоо харилсан шүтэлсээтэй, ниигэмэй ниитэлиг хэрэгсээ болонбүхэлилиг,хүгжэмтэйгэй шэнжые хангагша дэд системын шэнги үүргые гүйсэдхэнэ.
Ниигэмэй улас түрын хүрээнь түрэ, засаглалайхирэгсэлнүүдээр дамжуулан арад ниитын хэрэгсээ, ашаг һонирхолые хэрэгжүүлхэ ябаса дахи хүнүүд хоорондын харилсан үйлэдэл ба харилсаае тохируулна. Улас түрын харилсаанай субьект бол ниигэмэй ударидалгын гү, али түрэ, засагай байгуулганууд, мүн нам, хүдэлөөн зэргэ улас түрын байгуулга, ниитэ эргэд юм.
Эдэй засагай амидаралай хүрээндэ хүн арадай хизгааргүй олшорхо хэрэгсээ ба хизгаарлагдамал нөөсын һунгалта дахи болон баялигай үйлэдбэрилэл хубаарилалта хэрэглээ, һолилсооной ябаса дахи хүнүүд хоорондын эдэй засагай харилсаае зохисуулна. Өөрөөр хэлэбэл, ниигэм дэхи илгарал, дабхараажил гаралгын нэгэ шалтагаан, хэмжэгдэхүүниинь баялиг, оролготой холбоотой байдагые ниигэмэй эдэй засагые шудалха ябасад танин мэдэнэ.
Ниигэмэй тэгшэ бэшэ байдал гү, али дабхраажил болон ниигэмэй хүрээе шудалха ябасада хүнүүдые ниигэмэй дабхараа, анги бүлэг, ниитэлиг, угсаатанай, хүн зоной, үндэһэтэнэй, мэргэжэлэй, нютагшалтын ниитэлигүүдтэ илгаруулжа бай болон ниигэмэй хэбтээ, босоо шэлжэлтэдэ оруулжа бай ниигэмэй шалтагаан, холбоо, харилсаануудые шудална.
Соёл бол ниигэмые түлөөлэхысэ үнэтэ зүйлнүүд болоод түүгээр хүниин оюунай болон материалые үнэтэ зүйл, бүтээлнүүд, тэдэгээрэй шэнги үүргэ, хэлбэринүүд, соёлой зохисуулха хэм хэмжээ, өөршэлэлтэ, хүгжэлтыень абажа үзэнэ.
Даяаршалай нүхэсэл дэхи ниигэмэй амидаралай дотоодо түдыгүй гадаада үйлэшэлэл, нүлөөлэлынь монголой ниигэмэй гадаада харилсаа, тус уласай олон уласай хамтын ниигэмлигтэ эзэлхэ байра һуури, оролсооной асуудалые ниигэмэй амидаралай бусад хүрээнүүдтээ харилсан холбоотойгоор шудалха хэрэгсээе бии болгобо.
