Movatterモバイル変換

[0]ホーム
URL:

Idi na sadržaj
WikipediaSlobodna enciklopedija
Pretraga

Ugljik-monoksid

S Wikipedije, slobodne enciklopedije
Ugljik(II) oksid
Općenito
Hemijski spojUgljik(II) oksid
Druga imenaKarbon monoksid
Ugljik monoksid
Molekularna formulaCO
CAS registarski broj630-08-0
Kratki opisbezbojna gas
Osobine1
Molarna masa28,01 g/mol
Agregatno stanjeplinovito
Gustoća1,2506 kg/m3 pri 0 °C
Tačka topljenja−205,07 °C
Tačka ključanja−191,55 °C
Rastvorljivost30 m/lvode pri 20 °C
Rizičnost
NFPA 704
2
4
0
 
1 Gdje god je moguće korištene su SI jedinice. Ako nije drugačije naznačeno, dati podaci vrijede pri standardnim uslovima.

Ugljik(II) oksid iliugljik-monoksid jegas bez boje i mirisa. Dobija se dehidratacijommravlje kiseline uz H2SO4 kao dehidratacijsko sredstvo:

HCOOH → CO + H2O

U industriji se dobije kao generatorski i vodeni plin. Generatorski plin se dobije izgaranjem uglja u generatorima:

C + O2 → CO2

Nastali CO2 nastavlja reakciju skoksom:

CO2 + C → 2CO

Smjesa nastalog ugljik monoksida idušika iz zraka se nazivageneratorski plin.Ako se preko užarenog koksa u generatorima umjesto zraka dovodi vodena para, nastajevodeni plin, koji je smjesa ugljik monoksida ivodika:

C + H2O → CO + H2

Osobine

[uredi |uredi izvor]

Ugljik (II) oksid je gas koji može da gori:

2CO + O2 → 2CO

te se koristi kao reducent u dobijanjuželjeza. Veće količine čistog CO se koriste u sintezimetanola.Ugljik (II) oksid reaguje sametalima dajućikarbonile: Fe(CO)5, Ni(CO)4, Cr(CO)6. Svi karbonili, kao i sam CO su jaki otrovi, jer vezanjem molekula CO, kaoliganda, nahemoglobin ukrvi, sprječavaju disanje i brzo nastupasmrt. Zbog toga je neophodan oprez kod nepotpunog sagorijevanja fosilnih goriva (zemni gas,nafta,ugalj).

Prirodni izvori

[uredi |uredi izvor]

Ugljik monoksid (CO) je prirodi je veoma rijedak. Uzraku ga ima u tragovima, a nešto više uvulkanskim gasovima, ali ga ima i uuglju imeteoritima. Mnogo više se stvara raznim antropogenim uticajima, najčešće kao proizvodzagađivanjaatmosfere. Tako je prisutan uduhanskom dimu, kao i u gasovima koje izbacujuindustrijskidimnjaci, peći imotori sa unutrašnjim sagorevanjem. Bitan je i sastojak gasa za osvetljenje, kao igeneratorskih i vodenih gasova.[1][2][3][4][5]

Dobijanje

[uredi |uredi izvor]

U praksi se najčešće dobija inter-reakciom koncentriranesumporne imravlje kiseline, pri čemu se izdvajavoda. Osim mravlje, može se uzeti ioksalna kiselina iliferocijanid. Najčešće se koristikalijum-ferocijanid, ali uz odgovarajuće zagrijavanje.Hemijska jednačina po kojoj se to odbija je:

K4Fe(CN)6+8H2SO4+6H2O⟶3(NH4)2SO4+4KHSO4+FeSO4+6CO{\displaystyle \mathrm {K_{4}Fe(CN)_{6}+8H_{2}SO_{4}+6H_{2}O\longrightarrow \;3(NH_{4})_{2}SO_{4}+4KHSO_{4}+FeSO_{4}+6CO} }.

Međutim, vjerovatnije je da se ovahemijska reakcija odvija postepeno, a da se kao međuproizvodi pojavljujucijanovodonična i mravlja kiselina iamonijak.

Ugljik-monoksid se može dobiti i iz uglja, pri visokim temperaturama:

CO2+C⟶2CO{\displaystyle \mathrm {CO_{2}+C\longrightarrow \;2CO} }.

gradi sahlorom i mnogimmetalima poputnikla.

Također pogledajte

[uredi |uredi izvor]

Reference

[uredi |uredi izvor]
  1. ↑Graeme K. Hunter G. K. (2000): Vital Forces. The discovery of the molecular basis of life. Academic Press, London,ISBN0-12-361811-8.
  2. ↑Nelson D. L., Michael M. Cox M. M. (2013): Lehninger Principles of Biochemistry. W. H. Freeman, 2013.ISBN978-1-4641-0962-1.
  3. ↑Međedović S., Maslić E., Hadžiselimović R. (2000): Biologija 2. Svjetlost, Sarajevo,ISBN9958-10-222-6.
  4. ↑Nelson D. L., Cox M. M. (2013): Lehninger Principles of Biochemistry. W. H. Freeman and Co.,ISBN978-1-4641-0962-1.
  5. ↑Sofradžija A., Šoljan D., Hadžiselimović R. (1996): Biologija 1, Svjetlost, Sarajevo,ISBN9958-10-686-8.

Vanjski linkovi

[uredi |uredi izvor]
Spojevikisika
Mješovita oksidacijska stanja
Oksidacijsko stanje +1
Oksidacijsko stanje +2
Oksidacijsko stanje +3
Oksidacijsko stanje +4
Oksidacijsko stanje +5
Oksidacijsko stanje +6
Oksidacijsko stanje +7
Oksidacijsko stanje +8
Srodni spojevi
Oksidi su sortirani premaoksidacijskom stanju.
Commons logo
Commons logo
Commons ima datoteke na temu:Ugljik-monoksid
Normativna kontrolaUredi na Wikipodacima
Preuzeto iz "https://bs.wikipedia.org/w/index.php?title=Ugljik-monoksid&oldid=3778733"
Kategorije:
Sakrivene kategorije:
[8]ページ先頭
©2009-2025 Movatter.jp