| Ovaj članak ili neki od njegovih odlomaka nije dovoljno potkrijepljenizvorima (literatura, veb-sajtovi ili drugi izvori). Ako se pravilno ne potkrijepepouzdanim izvorima, sporne rečenice i navodi mogli bi biti izbrisani. Pomozite Wikipediji tako što ćete navesti validne izvore putemreferenci te nakon toga možete ukloniti ovaj šablon. |
| Ovaj članak zahtijeva čišćenje. Pomozite u poboljšavanju članka pišući ili ispravljajući ga u enciklopedijskom stilu. |
Toulouse |
|---|
Grad |
 |
| • Gustoća | Greška izraza: Neočekivani / operator /km2 |
|---|
Toulouse je grad uFrancuskoj[1] i glavni grad departmanaHaute-Garonne i regijeOccitanie. Grad je na obalama rijekeGaronne, 150 kilometara odSredozemnog mora, 230 km odAtlantskog okeana i 680 km odPariza. Sa 466.297 stanovnika (januar 2014) četvrti je po veličini grad u Francuskoj.
Područje metroa Toulousea, sa 1.312.304 stanovnika od 2014. godine, četvrto je najvećemetropolitansko područje Francuske, nakon Pariza,Lyona iMarseillea, a ispredLillea iBordeaxua.
Univerzitet u Toulouseu je jedan od najstarijih uEvropi (osnovan 1229. godine) i sa više od 103.000 studenata je četvrti po veličini univerzitetski kampus u Francuskoj, nakon univerziteta u Parizu,Lyonu iLilleu.
Vazdušna ruta između aerodroma u Toulouseu (Blagnac) i pariskogaerodroma Orly je najprodavanija u Evropi, sa prometom od oko 2,4 miliona putnika (2014). Prema analiziL'Expressa iChallengesa, Toulouse je najdinamičniji francuski grad.
Grad je bio glavni gradVizigotske kraljevine u 5. stoljeću i glavni grad pokrajineLanguedoc u kasnom srednjem vijeku i ranom modernom periodu (province su ukinute tokomFrancuske revolucije), čineći je nezvaničnim glavnim gradom kulturne regije Occitanie (južna Francuska). Sada je glavni grad regije Occitanie, najvećeg regiona uMetropolitanskoj Francuskoj.
Grad sa jedinstvenom arhitekturom izrađen je od rozih terakotnih cigla, zbog čega je zaradio nadimak la Ville Rose (Rozi Grad), Toulouse broji dve lokacijeUNESCO svjetske baštineCanal du Midi iBazilika Sv. Sernina, najveća preostala romanska zgrada u Evropi, proglašena 1998. godine zbog svog značaja za hodočašće Santiago de Compostela.
Toulouse se nalazi na jugu Francuske, sjeverno od departmana Haute-Garonne.
Toulouse ima vlažnusubtropsku klimu koja se može kvalificirati kao submediteranska zbog svoje blizinemediteranskoj klimatskoj zoni.
| Klimatski podaci za Toulouse od 1981 do 2010 prosječno i rekordi (1882–do danas) |
|---|
| Mjesec | Jan | Feb | Mar | Apr | Maj | Juni | Juli | Aug | Sep | Okt | Nov | Dec | Godina |
|---|
| Rekordno visoka temperatura °C | 21.2 | 22.1 | 27.1 | 30.0 | 33.4 | 39.8 | 40.2 | 40.7 | 35.3 | 30.8 | 24.3 | 21.1 | 40.7 |
|---|
| Prosječno visoka temperatura °C | 9.5 | 11.1 | 14.5 | 17.0 | 21.0 | 25.2 | 28.0 | 27.9 | 24.6 | 19.5 | 13.3 | 9.9 | 18.5 |
|---|
| Temperatura po danu °C | 5.9 | 7.0 | 9.7 | 11.9 | 15.9 | 19.6 | 22.0 | 21.9 | 18.9 | 14.9 | 9.5 | 6.5 | 13.6 |
|---|
| Prosječno niska °C | 2.4 | 3.0 | 5.0 | 7.1 | 10.9 | 14.3 | 16.5 | 16.5 | 13.4 | 10.5 | 5.8 | 3.2 | 9.1 |
|---|
| Rekordno niska °C | −17.0 | −19.2 | −8.4 | −3.0 | −0.8 | 4.0 | 7.6 | 5.5 | 1.9 | −3.0 | −7.5 | −12.0 | −19.2 |
|---|
| Prosječne padavine mm | 51.3 | 41.6 | 49.1 | 69.6 | 74.0 | 60.3 | 37.7 | 46.8 | 47.4 | 57.0 | 51.1 | 52.4 | 638.3 |
|---|
| Prosječni dani sa padavinama | 9.2 | 7.8 | 8.6 | 9.6 | 9.9 | 7.1 | 5.0 | 6.1 | 6.5 | 8.1 | 9.2 | 8.6 | 95.7 |
|---|
| Prosječni sniježni dani | 2.1 | 2.0 | 1.0 | 0.2 | 0.0 | 0.0 | 0.0 | 0.0 | 0.0 | 0.0 | 0.6 | 1.6 | 7.5 |
|---|
| Prosječna relativna vlažnost (%) | 87 | 82 | 77 | 76 | 76 | 72 | 68 | 71 | 74 | 81 | 85 | 88 | 78.1 |
|---|
| Sunčanih sati u mjesecu | 92.5 | 115.0 | 175.1 | 186.1 | 209.2 | 227.6 | 252.6 | 238.8 | 204.0 | 149.2 | 96.0 | 85.3 | 2,031.3 |
|---|
Dolina Garonne bila je centralna tačka za trgovinu izmeđuPirineja,Mediterana iAtlantika od najmanje željeznog doba. Istorijsko ime grada, Tolosa (Τώλοσσα na grčkom, i njegovih stanovnika, Tolosati, prvi put su zabilježeni u II veku prije nove ere), nepoznato je značenje ili porjeklo, moguće odAkvitanskog jezika, ili izIberijanaskog jezika, ali takođe je povezan sa imenom Gaulish Volcae Tectosages.
Toulouse ulazi u historijski period u II vijeku prije nove ere, kamski vojni zastupnik. Poslije osvajanja Gaula, razvijen je kao rimski grad Gallia Narbonensis. U 5. vijeku, Toulouse je pao u kraljevstvo Vizigota i postao jedan od njenih glavnih gradova, u ranom VI vijeku je čak i služio kao glavni grad, prije nego što je pao pod oblast Franka pod Clovisom 507. (Bitka Vouillé). Od tog trenutka, Toulouse je bio glavni grad Akvitanije u Francuskoj oblasti.
Godine 721, vojskovođaOdo izAkvitanije je pobijedio invanznu muslimansku armijuUmajad ubitci kod Toulousea. Pobjeda Oda bila je mala prepreka muslimanskom proširenju u hrišćansku Evropu, a muslimani su konačno okupirali veliku teritoriju uključujući i Poitiers. Charles Martel, deceniju kasnije, osvojio je Tursku bitku, takođe nazvanuBitka kod Poitiersa.
Tokom Karolijanske ere, grad je procvjetao u statusu i postao glavni grad istoimene grofovije.
Godine 1271. Toulouse je inkorporiran u kraljevstvo Francuske i proglašen "kraljevskim gradom". Ovim priznanjem je grad počeo da se transformiše u intelektualni i umjetnički centar. Godine 1323. u Toulouseu je osnovan Consistori del Gay Gay Sabre za očuvanje lirske umjetnostitrabadura. Toulouse je postao centar okvitijanske književne kulture u narednih sto godina, Konstistori je posljednji put bio aktivan 1484. godine.
14. vijek je obilježio pad u gradskoj populaciji. Prvo je došlo do pobune protiv jevrejske populacije Toulousea od straneKrstaša 1320. zatim 1348. godine,kuga, a zatimStogodišnji rat. Gladi i poplave također oduzeli dosta života. Uprkos jakoj imigraciji, stanovništvo je izgubilo 10.000 stanovnika u 70 godina. Do 1405. godine Toulouse je imao samo 19.000 ljudi.
Tek u 15. vijeku Toulouse je počeo da napreduje. Ojačavajući svoje mesto kao administrativni centar, grad je postao bogatiji, učestvujući u trgovini Bourdauxog vina sEngleskom, kao i žitaricama i tekstilom. Skupštinu je uspostavioCharles VII, a gradski trgovci su postajali sve bogatiji. Njihovo ekonomsko bogastvo je uglavnom bilo zasnovano sa prodajom pastela. Ovi pastel trgovci gradili su velike gradske kuće i, prije svega, i arhitektura i likovna umjetnost grada je procvjetala u gradu kao nikada ranije.
Bitka kod Toulousea (1814) bila je jedna od posljednjih bitakaNapoleonskih ratova.
1856. godine otvorena je stanica Matabiau, koja pokreće novo doba u transportu. Poboljšanja u oblasti saobraćaja obuhvatila su proširenje ulica kako bi se napravili prostrani bulevari. Postepeno, Toulouse se pojavio kao savremeni francuski grad.
Tokom ranih decenija 20. vijeka, Toulouse je bio svijedok masovnog dolaska imigranata sjeverne Francuske,Italije iŠpanije. U gradu su razvijene nove industrije, uključujući proizvodnju aviona i hemikalija. Tu je i služba francuske avio-pošte. TokomDrugog svjetskog rata, Toulouse je odigrao vitalnu ulogu u otporu.
1960-ih godina, novi talas emigranata stigao je u grad, ovog puta izAlžira. Izgrađeni su novi domovi i granice grada. Industrijski interesi Toulosea su se nedavno proširili pa sada uključuju istraživanje svemira i elektronike. Danas je to četvrti po veličini grad u Francuskoj.
Popis stanovništva grada iznosio je 466.297 na popisu iz januara 2014. godine, sa 1.312.304 stanovnika u metropolitanskom području (unutar granica metropola 2010. godine), što je više od 1.169.865 na popisu iz januara 2006. godine iste 2010 granice metropolitanskog područja).Dakle, metropolitansko područje je zabelježilo stopu rasta stanovništva od 1,34% godišnje između 2006. i 2011. godine, što je najveća stopa rasta bilo koje francuske metropole površine veće od 500.000 stanovnika, iako je nešto niža od stope rasta zabilježene između 1999. i 2006. godine popisa.
Toulouse je četvrti po veličini grad u Francuskoj, nakonPariza,Marseillea iLiona.
Lokalna jevrejska grupa procjenjuje da u Toulouseu živi oko 2.500 jevrejskih porodica. Udruženje muslimana je procijenilo da u gradu ima oko 35.000 muslimana.
