Paljenje Reichstaga (njem. Der Reichstagsbrand) je naziv za paljenja zgrade državnog parlamenta u Berlinu 27. februara 1933. Ovo je protumačeno kao jedan od najvažnijih događaja u osnivanju nacističke Njemačke i uzdizanju nacista.
Njemački nacisti zapalili su zgradu državnog parlamenta, što jeAdolf Hitler iskoristio za preuzimanje vlasti i izgradnju sistema koji je prouzrokovao najveća stradanja u historiji čovječanstva.Reichstag uBerlinu planuo je 27. februara 1933. oko 21 sat.[1]
Podmetači požara optužili sukomuniste i počeli žestok progon neistomišljenika. Iste noći uhapšeno je oko četiri hiljade ljudi, uključujući sve komunističke poslanike i rukovodioce, a dan nakon toga potpisana je Odredba za zaštitu naroda i države kojom su ukinuta osnovna građanska prava.
Krajem marta proglašen je Zakon o posebnim ovlastima, početkom maja raspušteni su sindikati, a u junu i julu i sve političke stranke. Progoni su se proširili i na poznate naučnike i umjetnike, pa su domovinu, među ostalima, morali napustitiAlbert Einstein,Bertold Brecht,Erich Maria Remarque i porodiceThomasa i Heinricha Manna.
Već 20. marta, pod vodstvomSS-a, osniva se logor uDachau, a ubrzo još njih šest. U julu 1933. u Njemačkoj ima oko 27 hiljada političkih zatvorenika, a na početku rata broj raste na milione.
Godine 1938.Jevreji su isključeni iz svih javnih službi i dobijaju posebne legitimacije. U martu te godine njemačke snage ulaze uAustriju, a godinu dana poslije okupirajuČešku.
Odgovornost za požar Reichstaga ostaje tema debate i istraživanja.[2][3] Neki historičari vjeruju, na osnovu arhivskih dokaza, da su paljevinu planirali i naredili nacisti kao operacija lažne zastave.[4][5] Zgrada je ostala u oštećenom stanju sve dok nije djelomično popravljena od 1961. do 1964. i potpuno obnovljena od 1995. do 1999.
Njemačka je 2008. posthumno pomilovala Van der Lubbea prema zakonu koji je uveden 1998. za ukidanje nepravednih presuda iz nacističkog doba.
There is enough evidence to establish beyond a reasonable doubt that it was the Nazis who planned the arson and carried it out for their own political ends.
Izvori
