Neuroanatomija jenauka o m strukturi i organizacijinervnog sistema. Komparativna 'neuroanatomija' je nauka koja analizira i uspoređuje nervne sisteme različitih vrsta, od najjednostavnijih do sisara, uključujući i čovjeka.[1][2][3]
Prve poznate pisane tragove o istraživanju anatomije ljudskog mozga našao je Edwin Smith, naegipatskompapirusu. Slijedeći veliki zamah urazvoj u neuroanatomiji je slijedio oko hiljadu godina kasnije, kada je grčkiAlkmeon utvrdio damozak, a nesrce, kao što se ranije mislilo, uređuje tijelo i prima informacije iz čula. Jedan je od osnivača moderne neuroanatomije je je španski neurology Santiago Ramon y Cajali, koji je otkrio uneurone i za taj doprinos dobioNobelovu nagradu za medicinu1906. godine.[4]
Nervni sistemkičmenjaka se sastoji odmozga ikičmene moždine (centralni iliCNS nervni sistem) i nervni putevi koji se povezuju sa ostatkom tijela (periferni nervni sistema iliPNS).
Centralni nervni sistem (CNS) sastoji se od mozga, retine i kičmene moždine, dok se periferni (PNS) sastoji se od svih živaca izvan centralnog nervnog sistema koji ga povezuju sa ostatkom tijela.
Centralni nervni sistem sastoji se od mozga, kao što je, naprimjer,hipokampus od ključne važnosti za formiranje sjećanja.
Nervni sistem sadrži nerve, čiji snopovi vlakana polaze iz mozga i kičmene moždine i granaju ser u više navrata da inerviraju svaki dio tijela. Živci se sastoje uglavnom odneuronskihaksona, uz razne membrane okolnih nervnih snopovaMozak ikičmena moždina su izvana zaštićeni koštanim strukturama koje sulobanja ikičma. Unutra su umotane u tri sloja: tvrda opnadura matter, paučinasta opnaarahnoidea i mehka opnapia matter. One su smještene ulikvoru koji popunjava praznine i djeluje kao amortizer, između ostalih funkcija.
Kako bi se razjasnila anatomska lokacija zloglasni čestih referiranja na detalje mozga, koriste se termini kao što supukotina, izbočina, brazda, vijuka udubina, a da bi se istaknuo spoljnji aspekt uvedeni su pojmovi ventralni (trbušni), dorzalni (leđni), "sagitalni" (središnji leđno-trbušni), "transverzalni " (poprečni) ili "koronalni" (krunski, krunični) ili horizontalni (vodoravni) I sl.
CNS] se anatomski sastoji od komponenti koje se označavaju kako slijedi:
SNP se sastoji od:
. Prikazan je poprečni presjek ljudskog mozga]]
PNS je podijeljen nasomatski iautonomni nervni sistem.
Autonomni nervni sistem također ima dva dijela,simpatički (SNS) iparasimpatički nervni siszem (SNS), koji su važni za reguliranje osnovne funkcija tijela, kao što surad srca,disanje,probava,kontrola temperature, itd.
SNS osposobljava tijelo da djeluje u hitnim slučajevima, aPSNS omogućava da tijelo zadrži i vraća energiju.
Mnogo od onoga što je poznato iz neuroanatomije nastalo je posmatranjm kakopovrede određenih područja mozga utiču na odgovarajuće strukture ili druge funkcije.
Nova sredstva su poboljšala šanse za praćenje situaciju i aspekata funkcije mozga u današnjih i zdravih ljudi.Kompjuterska tomografija, snimanjemagnetnom rezonansom (MRI) emiteraprotona (PET) omogućuju slike tako bez doticanja tokom snimanja.
Potonja tehnika, uz pomoć ubrizgabvanja odgovarajućih kontrastnih proizvoda, može posmatrati stepen aktivnosti svakog područja mozga u različitim okolnostima. Tako je moguće utvrditi preciznije područja uključenih u obrazloženja,pamćenje,emocije, kao što suljubav,strah, i sl. i uključenih poznatih puteva nervnih impulsa.
Kičmena moždina je kanal okružen sa tri ovojnica iCSF. Arhitektura kičmene moždine je približno cilindrična, a počinje iznad velikog otvora (foramen magnum) u lobanji, gdje se nastavlja naproduženu moždinu, a završava ispod slabinskog vretena u obliku u moždinskog konusa, iz kojeg izlazi snop živaca na piamoidni produžetak, formirajući terminala niti ili 'Filum terminalnih' '.
Izkičmene moždine polazi 31 par kičmenih živaca povezanih za prednje ili motorne korijene i naknadne ili senzorne.
Struktura kičmene moždine sastoji se odsive mase" u centralnom dijelu, a na periferiji odbijele mase.Na poprečnom presjeka može se vidjeti da formira sivu supstancu sličnu silueti leptira, sa prednjim i zadnjim rogovima sivih niti zajedno sa sivim poveznicama (komisurama). Bijela supstanca je podijeljena na gornje, bočne i donje bijele vrpce.[5][6][7]
Arhitektura kičmene moždine se mijenja prema svom položaju.
Nalazi se u lobanjskoj šupljini u kontinuitetu sa kičmenom moždinom kroz foramen magnum. Okružena je triovojnica. Mozak je podijeljen na tri glavna dijela, to su:
Ćelijska osnova nervnog sistema sastoji se odneurona, ćelijaglijavanćelijskog matriksa. Postoje mnogovrsni neuroni i glija ćelije. Neuroni su ćelije za obradu podataka nervnog sistema koji generiraju osjećaj o našem okruženju, pojavu misli j i izazvaju naše pokrete. Oni komuniciraju jedni s drugima putem električnih signala koji vode odgovarajuće procese:dendrita iaksona. Međunervni spojevi koji se zovusinapse, složene su strukture. Glija ćelije održavajuhomeostazu, proizvodnjumijelina i pružaju podršku i zaštitu moždanim neuronima. Neke glija ćelije (astrociti) mogu djelovati čak i širenjem međućelijskih valovakalcija na velike udaljenosti, kao odgovor na stimulaciju i ispuštati „glijotransmittere" kao odgovor na promjene u koncentraciji kalcija. Vanćelijski matriks, na molekulskoj razini, pruža za podršku moždanim ćelijama.[8][9][10]
Ovi metodi se koriste u uzorcima biopsije, obdukcijomživotinje.Bojenje je tehnika koja se koristi za poboljšanje kontrasta, stvaranjem posebnih obilježja u mikroskopskoj slici.
Histohemijska analiza koristi znanja obiohemijskim svojstvimametaboličkih reakcija hemijskih komponenti mozga, posebnoenzima.
Imunocitohemija je poseban oblik selektivne histohemiji pomoću antitijela protiv raznih hemijskihepitopa nervnog sistema. Postiže selektivno bojenje određene vrste ćelija,aksonskih skupina, neuropilea, glijinih nastavaka ili krvnih sudova.Koriste se i/ili neki specifični unutarcitoplazmatski i unutarjedarniproteini ili druge imunogene molekule.Od složenijih tehnika koriste sein situ hibridizacija pomoćuRNK sondi zagenetički kodirane markere i nekihvirusa koji se mogu replicirati u moždanim ćelijama i sinapsama. Vrlo su korisn serije snimaka podelektronskim mikroskopom (elektronska mikroskopija).
