Mikrografijaapoptozne HeLa ćelije pod skenirajućim elektronskim mikroskopom (Zeiss Merlin HR-SEM)Snimak multifotonskom fluorescencijom kultiviranih HeLa ćelija sa fluorescentnimproteinskim ciljevimaGolgijevog aparata (narandžasto),mikrotubula (zeleno) i brojača bojenjem zaDNK (cijan). (Nikon RTS2000MP prilagođeni laserski skenirajući mikroscop)Imunofluoroscencijski snimak HeLa ćelija raslih u kulturi tkiva i bojenih antitijelima zaaktin (zeleno),vimentin (crveno) iDNK (plavo). (Slika dobijena ljubaznošćuEnCor Biotechnology Inc.)
HeLa ćelija – također iHela ilihela ćelija – je tipćelije uumrtvljenoj ćelijskoj liniji koja se upotrebljava u naučnim istraživanjima.[1] Ona je najstarija i najšire upotrebljavana linija ljudskih ćelija[2] Linija je izvedena iz ćelijakancera grlića maternice, koje su uzete 8. februara1951[3] odHenriette Lacks, pacijentice koja je umrla od raka, 4. oktobra1951. Za ćelije je utvrđeno da su izuzetno izdržljive i proliferativne (brzodijeleće), što opravdava njihovu široku primjenu u naučnim istraživanjima.[4][5]
Ćelije Lacksinog tumora su bile uzete bez bez njenog znanja ili pristanka istraživačaGeorgea Geya, koji je utvrdio da su se mogle održavati u životu.[6] Prije toga, ćelije koje su kultivirane iz drugih ćelija mogle su preživjeti samo nekoliko dana.
Naučnici su proveli više vremena pokušavajući da ćelije održe u životu nego na stvarna istraživanja o njima, ali neke ćelije iz uzorka Lacksinog tumora ponašale su se drugačije od drugih. George Gey je uspio izolirati jednu specifičnu ćeliju, umnožiti je i pokrenuti liniju ćelija. Gey je tu liniju nazvao uzorak HeLa, prema početnim slovima imena Henriette Lacks. To su bile prve ljudske ćelije uzgojene u laboratoriju koje su bile "besmrtne", što znači da one ne umiru nakon nekoliko ćelijskih podjela, i mogu se koristiti za obavljanje mnogih eksperimenata. To predstavlja ogromnu blagodat za medicinska i biološka istraživanja.[5]
Stabilan rast HeLa ćelija omogućio je istraživačima u bolniciUniversity of Minnesota Hospital da postignu uspješan rastpoliovirusa, omogućavajući razvoj odgovarajućevakcine,[7] a1954.,Jonas Salk, upotrebom ovih ćelija, razvio jevakcinu za polio virus.[5][8] Da bi testirali Salkovu novu vakcinu, ćelije su stavili u masovnu proizvodnju u prvoj tvornici koja je ikada proizvodila ćelije.[9]
U1955., HeLa ćelije su bile prve ljudske ćelije koje su uspješno klonirane.[10]Potražnja za HeLa ćelijama brzo je rasla. Budući da su stavljene u masovnu proizvodnju, Lacksine ćelije su koristili naučnici širom svijeta za "istraživanjeraka,AIDS-a, efekata zračenja i otrovnih materija,mapiranje gena, i bezbroj drugih naučnih težnji.[8] HeLa ćelije se koriste za testiranje ljudske osjetljivosti na trake, ljepilo, kozmetiku, i mnoge druge proizvode. Naučni su umnožili oko 20 tona njenih ćelija,[5][11] a zaštićeno je gotovo 11.000 patenata koji uključuju HeLa ćelije.[5]
^Hadžiselimović R., Pojskić N. (2005).Uvod u humanu imunogenetiku. Institut za genetičko inženjerstvo i biotehnologiju (INGEB), Sarajevo.ISBN9958-9344-3-4.
^Capes-Davis A, Theodosopoulos G, Atkin I, Drexler HG, Kohara A, MacLeod RA, Masters JR, Nakamura Y, Reid YA, Reddel RR, Freshney RI; Theodosopoulos; Atkin; Drexler; Kohara; MacLeod; Masters; Nakamura; Reid; Reddel; Freshney (2010). "Check your cultures! A list of cross-contaminated or misidentified cell lines".Int. J. Cancer.127 (1): 1–8.PMID20143388.CS1 održavanje: više imena: authors list (link)
^Skloot 2010, str. 96 harvnb error: no target: CITEREFSkloot2010 (help)
^Puck TT, Marcus PI. A Rapid Method for Viable Cell Titration and Clone Production With Hela Cells In Tissue Culture: The Use of X-Irradiated Cells to Supply Conditioning Factors. Proc Natl Acad Sci U S A. 1955 Jul 15;41(7):432-7. URL: PNASJSTOR
^Margonelli, Lisa (5. 2. 2010)."Eternal Life".New York Times. New York. Pristupljeno 23. 4. 2014.
Hannah Landecker (2000). "Immortality, In Vitro: A History of the HeLa Cell Line". u Brodwin, Paul (ured.).Biotechnology and culture: bodies, anxieties, ethics. Bloomington: Indiana University Press. str. 53–74.ISBN0-253-21428-9.
Neke riječi u sljedećem pasusu trebaju prijevod nabosanski jezik. Ako smatrate da ste ih sposobni prevesti, kliknite na "Uredi" i prevedite ih vodeći računa o enciklopedijskom stilu pisanja ipravopisubosanskog jezika.
_%2c_vimentin_(red)_and_DNA_(blue).jpg)
