Harold Pinter (10. oktobar 1930 – 24. decembar 2008)engleski jedramatičar, scenarist, glumac i pozorišni režiser. Pisao je zapozorište,radio,televiziju ifilm. Njegovi se rani radovi često povezuju uz teatar apsurda. Dodijeljena mu jeNobelova nagrada za književnost2005.Najpoznatija djela su mu:The Birthday Party (1957),The Homecoming (1964) iBetrayal (1978), svako od njih adaptirano za film.
Pinter je rođen ulondonskoj četvrtiHackney, a roditelji su mu biliJevreji istočnoevropskog porijekla. Njegov otac, Hyman "Jack" Pinter (1902–1997) je bio krojač a majka Frances (rođena Moskowitz; 1904–1992) je bila domačica.[1][2] Nakratko je studirao na Royal Academy of Dramatic Art (RADA). Kao mladić je objavljivaopoeziju, te je počeo raditi u pozorištu kaoglumac pod pseudonimomDavid Baron. Njegova prvadrama zvala seThe Room (Soba), a premijerno su je izveli studenti na Univerzitetu uBristolu1957.
The Birthday Party (Rođendanska proslava) iz1958. isprva je doživjela neuspjeh uprkos pohvalnoj kritici u listuSunday Times od strane vodećeg pozorišnog kritičara Harolda Hobsona, ali uspješno je zaživjela nakon dobro primljene drameThe Caretaker (Nadglednik) iz1960. Ta dva djela, kao i drugi rani radovi poput drameThe Homecoming (Povratak kući) iz1964., ponekad se nazivaju "komedijama prijetnje". Često krenu od naizgled bezopasne situacije i pretvore je u prijeteća i apsurdna zbivanja zato što se likovi ponašaju na način koji je neobjašnjiv publici, a ponekad i drugim likovima. Taj je stil nadahnuo pridjev "pinterovski". Sva Pinterova djela odaju uticajSamuela Becketta, koji je uostalom bio njegov dugogodišnji prijatelj.
Pinter je počeo češće režirati tokom 1970-ih, te je1973. postao pomoćnik direktora britanskog Royal National Theatrea. Njegove kasnije drame su kraće i bave se temama koje su višepolitičke, čestoalegorije političkog terora. Tada se Pinter počeo i javljati u političkim pitanjima, i to kao izrazitiljevičar. Stalno se trudi da javnosti skrene pažnju na kršenjeljudskih prava. Pinterova se pisma često javljaju u britanskim novinama kao što suThe Guardian iThe Independent.
Pinter je 1985. sameričkim dramatičaromArthurom Millerom otputovao uTursku, gdje je razgovarao s mnogim žrtvama političkog terora. Tokom skupa u američkojambasadi u čast Millera, umjesto konvencionalnog govora, Pinter je govorio o ljudima kojima se genitalije spajaju na struju, pa su ga izbacili. (Miller je u znak podrške izašao s njim.) Pinterova iskustva s tlačenjem u Turskoj i gušenjemkurdskog jezika nadahnula su njegovu dramuMountain Language (Planinski jezik) iz 1988.
Pinter se usprotivioameričkim napadima naAfganistan iIrak. 2005. je objavio da više neće pisati drame, nego će se posvetiti političkom djelovanju. Pinter otvoreno kritikuje rat u Iraku, te je javno nazvaoBusha masovnim ubicom aBlaira zavedenim idiotom. Usporedio je Bushovu vladu sHitlerovomnacističkom Njemačkom, govoreći da SAD želi osvojiti svijet, dok američka javnost i britanski "masovni ubojica" od premijera sjede i gledaju.
Pinter je 1966. dobioOrden britanske imperije (CBE) kao i Orden Companion of Honour 2002., nakon što je odbio viteški naslov. Podržava koaliciju RESPECT.
Švedska akademija je12. oktobra2005. objavila da je Pinter dobitnikNobelove nagrade za književnost za 2005. godinu, rekavši da "u svojim dramama otkriva ponor pod svakodnevnim brbljanjem i silom ulazi u zatvorene sobe terora".
Pinter je svoj prviscenarij, za filmThe Servant (Sluga), napisao 1962. Između ostaloga, napisao je scenarije za filmoveThe Go-Between (Posrednik) iThe French Lieutenant's Woman (Ženska francuskog poručnika). Također je objavio scenarij na temeljuPotrage za izgubljenim vremenomMarcela Prousta, koji nikad nije snimljen. Više Pinterovih drama je dobilo filmsku verziju:The Caretaker (1963.),The Birthday Party (1968.),The Homecoming (1973.) iBetrayal (Izdaja, 1983.). Dvaput je nominiran zaOscara za najbolji adaptirani scenarij ("The French Lieutenant's Woman"—1981.; "Betrayal"—1983.)
1977. je izazvao skandal kada je ostavio ženu Vivien, zbog lady Antonije Fraser, najstarije kćeri grofa Longforda i katolkinje, žene političara Hugha Frasersa.
Nakon što se Antonija razvela od supruga 1977. a Pinter od svoje supruge 1980. godine, njih dvoje su se vjenčali 27. novembra 1980.[4] Merchant je umrla 1982. godine. Neki tvrde da dramaBetrayal (1978.) oslikava tu vezu, ali zapravo se zasniva na ranijoj sedmogodišnjoj vezi koju je imao sa spikericom Joan Bakewell.
Nakon toga se javno posvađao s pozorišnim režiserom Peterom Hallom jer ga je ovaj opisao kao pijanicu u svojem objavljenom dnevniku, ali poslije su se pomirili.
Bio je strastven pušač, ali je od 2002. bio na hemoterapiji zbog raka grla usljed čega je bio slabog zdravlja.
Jako je voliokriket i predsjedavao je klubom "Gaieties". Bio je i počasni saradnik britanskog Državnog sekularnog društva.
