Azerbejdžan (azerski:Azərbaycan), službenoRepublika Azerbejdžan (azerski:Azərbaycan Respublikası), jestsuverena država koja se nalazi u regijiZakavkazja, na graniciEvrope iAzije. Graniči sRusijom na sjeveru,Gruzijom na sjeverozapadu,Armenijom na istoku iIranom na jugu. Na istoku izlazi na obaleKaspijskog jezera. AzerbejdžanskaenklavaNahičevan graniči sa Armenijom na sjeveru, Iranom na jugu a dijeli i granicu sa Turskom na sjeveroistoku u dužini od 11km.
Ukupna površina Azerbejdžana je 86.600km2.Glavni i najveći grad države jeBaku, najveći grad na Kaspijskom jezeru i najveći gradKavkaza sa populacijom od 2.262.600 stanovnika (podaci od 1. januara 2018). Ukupni broj stanovnika (prema procjeni iz 2011) iznosi 9.165.000[1]. Nezavisna je država od 1991, a prije toga je bio republika u okviruSovjetskog Saveza.
Azerbejdžanski jezik, kojim govori većina stanovništva, član jeturkijske jezičke skupine (najpoznatiji član ove skupine jeturski). Najzastupljenija religija jeislam, a većina muslimana u Azerbejdžanu sušiiti.
Azerbejdžan je zemlja u kavkaskom regionuEvroazije. Na istoku je omeđenKaspijskim morem, ruskom regijomDagestan na sjeveru,Gruzijom na sjeverozapadu,Armenijom iTurskom na jugozapadu, teIranom na jugu. U Azerbejdžanu su dom raznih etničkih grupa, od kojih su većina Azerbejdžani, turska etnička grupa koja u nezavisnoj Republici Azerbejdžan broji blizu 9 miliona.
Tokom medijanističke i perzijske vladavine, mnogi Kavkaski Albanci prihvatili su zoroastrizam i prešli na kršćanstvo prije dolaska muslimanskih Arapa i još važnije muslimanskih Turaka. Smatra se da su turska plemena stigla kao mali bendovi ghazi čija su osvajanja dovela do turkifikacije stanovništva kao uglavnom domaćih kavkaskih i iranskih plemena koji su prihvatili turski jezik Oghuz i prešli na islam u razdoblju od nekoliko stotina godina.
Nakonrusko-perzijskih ratova 1813. i 1828, katarsko je carstvo bilo primorano da ustupi sve svoje kavkaske teritorije Ruskom carstvu, a ugovori Gulistana 1813. i Turkmenchay 1828. okončali su granice između carske Rusije i Qajar Irana. Područje sjeverno od rijeke Aras, među kojima je bila teritorija savremene republike Azerbejdžan, bila je iranska teritorija, sve dok ih nije zauzela Rusija tokom 19. vijeka.
Prema Turkmenchajskom ugovoru, Qajar Iran priznao je ruski suverenitet nad Erivanskim kanatom, Nahčivanskim kanatom i ostatkom Lankaranskog kanata, a sastojao se od posljednjih dijelova tla moderne Azerbejdžanske Republike koji su još bili u iranskim rukama.
Nakon više od 80 godina postojanja pod Ruskim carstvom na Kavkazu, Azerbejdžanska Demokratska Republika uspostavljena je 1918. Naziv "Azerbejdžan" koji je vodeća stranka Musavat usvojila iz političkih razloga, bio je prije do uspostavljanja Azerbejdžanske Demokratske Republike 1918, koja se isključivo koristila za identifikaciju susjedne regije savremenog sjeverozapadnogIrana.
Na državu su napale sovjetske snage 1920. i ostala je pod sovjetskom vlašću sve do raspada Sovjetskog Saveza 1991, nakon čega je osnovana moderna Republika.
Službene boje i veličina zastave prihvaćene su 5. februara 1991. Ranija verzija je bila zastava Azerbajdžanske Demokratske Republike. Ta je zastava imala puno veći polumjesec koji se nalazio bliže jarbolu. Korištena je sve do priključenja Azerbajdžana SSSR-u, kada su prihvaćene nove zastaveAzerbejdžanske SSR i čitavogSovjetskog Saveza.
Grb Azerbejdžana je nacionalni simbol ove države i predstavlja kombinaciju tradicionalnih i modernih simbola. Fokus amblema je na simbolu vatre, koji je drevni simbolAzera i dolazi iz imena naroda. Boje korištene na grbu su uzete saazerbejdžanske zastave. Nalaze se iza osmokrake zvijezde ۞ na kojoj je prikazan plamen. Zvijezda simbolizira osam grana turskih naroda, a iza svakog kraka zvijezde nalazi se mala osmokraka zvijezda. Na dnu grba je snoppšenice, koji simbolizira glavni poljoprivredni proizvod zemlje. Na dnu je prikazanhrast.
Azərbaycan marşı (bosanski: Azerbejdžanski marš) jest nacionalna himna republike Azerbejdžan. Riječi za himnu je napisao pjesnik Ahmed Džavad, a muziku komponovaoUzeir Hadžibejli.
Pasoš Azerbejdžana putna je isprava koja se izdaje državljanima Azerbejdžana za putovanje i boravak u inozemstvu, kao i za povratak u zemlju.
Za vrijeme boravka u inozemstvu, putna isprava služi njenom imaocu za dokazivanje identiteta i kao dokaz o azerbejdžanskom državljanstvu. Pasoš Azerbejdžana izdaje se za neograničen broj putovanja.
Građani Azerbejdžana mogu putovati bez potrebe za vizu uRusiju i u skoro sve zemlje koje su nekada bile u sastavu Sovjetskog Saveza.
Azerbejdžanske oružane snage (azerbejdžanski:Azərbaycan Silahlı Qüvvələri) su ponovo uspostavljene u skladu sa Zakonom Republike Azerbejdžan o Oružanim snagama od 9. oktobra 1991. Azerbejdžanska Demokratska Republika (ADR-a) je prvobitno formirala svoje oružane snage 26. juna 1918. Međutim, ove snage su raspuštene nakon što je Azerbejdžan pripojen Sovjetskom Savezu. Nakon što jeSovjetski Savez raspušten 1991-92 oružane snage su bile reformisane, i ponovo osnovane. Oružane snage imaju tri grane: Kopnena vojska, Vazduhoplovstvo i zrakoplovna odbrambrana i mornarica. Povezane snage su azerbejdžanski Nacionalne garde, unutrašnje snage Azerbejdžana, i Državnu graničnu službu, koja može biti uključeni u državnu odbranu kada je to potrebno. Azerbejdžan ima svoje odbrambenu industriju, koja proizvodi malokalibarsko oružje. U budućnosti, Azerbejdžan se nada da će početi izgradnju tenkova, oklopnih vozila, vojnih aviona i vojnih helikoptera.
Nakon sticanja neovisnosti 1991, Azerbejdžan je postao član Međunarodnog monetarnog fonda, Svjetske banke, Evropske banke za obnovu i razvoj, Islamske razvojne banke i Azijske razvojne banke.
Bankarski sistem Azerbejdžana sastoji se od Centralne banke Azerbejdžana, komercijalnih banaka i nebankarskih kreditnih organizacija. Nacionalna (sada Centralna) banka stvorena je 1992. na osnovu Azerbejdžanske državne štedionice, podružnice bivše Državne štedionice SSSR-a. Centralna banka služi kao centralna banka Azerbejdžana, ovlaštena za izdavanje nacionalne valute, azerbejdžanski manat i za nadzor svih komercijalnih banaka. Dvije glavne komercijalne banke su UniBank i Državna međunarodna banka Azerbejdžana, kojima upravlja dr. Jahangir Hajiyev.
Potisnuta rastom potrošnje i potražnje, stopa inflacije u Q1 2007. dosegla je 16,6%.Nominalni prihodi i mjesečne plaće porasli su za 29% odnosno 25% respektivno, ali rast cijena u naftnoj industriji potaknuo je inflaciju. Azerbejdžan pokazuje neke znakove takozvane "nizozemske bolesti" zbog brzorastućeg energetskog sektora, koji uzrokuje inflaciju i skuplja neenergetski izvoz.Početkom 2000-ih hronično visoka inflacija stavljena je pod kontrolu. To je dovelo do pokretanja nove valute, novog azerbejdžanskog manata, 1. januara 2006, kako bi se cementirale ekonomske reforme i izbrisali ostaci nestabilne ekonomije.
Izvještaj Svjetske banke o poslovanju Svjetske banke 2008. Azerbejdžan je naveden kao jedan od prvih 10 reformatora
Azerbejdžan je najveća država u regionu južnog Kavkaza i nalazi se na prijelazu između jugozapadne Azije i istočne Evrope, te se može smatrati evroazijskom zemljom. Državna teritorija prostire se između 38° i 42° sjevernegeografske širine i 44° i 51° istočnegeografske dužine, na površini od 86.600km2. Prostire se u pravcu sjever-jug u dužini od 400km, a od zapada ka istoku dužinom od oko 500km.
Ukupna dužina međunarodnih granica iznosi 2.648km. Na sjeveru graniči s Rusijom (Dagestan - 390km), na sjeverozapadu sa Gruzijom (480km), na zapadu je Armenija (1.007km), na jugu Iran (765km) i na krajnjem sjeverozapadu Nahičevana je međunarodna granica s Turskom (15km). Na istoku Azerbejdžan izlazi na obaleKaspijskog jezera, a dužina obalne linije je 456km.
U fizičko-geografskom smislu Azerbejdžan se može podijeliti na tri cjeline:
Kaspijsko primorje na istoku;
Visoke planine - Veliki Kavkaz na severu i severozapadu, Mali Kavkaz na zapadu, Tališke planine na jugu;
Nizije - Kursko-Araksinska u centralnom dijelu i Lenkoranska na jugu zemlje.
Azerbejdžan jeevroazijska zemlja u područjuKavkaza, koje ima izuzetno povoljan prometni položaj. Zbog toga zemlja ima izvanredne uvjete za razvoj prometa, ali je on slabije razvijen zbog stalne nestabilnosti područja. Najvažniji prometni pravci u zemlji su putevi istok-zapad, odCrnog mora doKaspijskog jezera, i sjever-jug, odistočne Evrope doSrednjeg istoka. Veoma izražen planinski karakter zemlje također znatna prepreka razvoju prometa, naročito na zapadu zemlje, gdje se pružaju veoma visoke planine. Azerbejdžan ima razvijen cestovni, željeznički, zračni i vodeni saobraćaj. Najveći prometni čvor je glavni grad,Baku, samodernom željezničkom stanicom.
Muzika Azerbejdžana temelji se na narodnim tradicijama koje dosežu gotovo hiljadu godina.
Stoljećima se azerbejdžanska muzika razvijala pod znakom monodije, proizvodeći ritmički raznolike melodije. Azerbejdžanska muzika ima sistem granastih režima, gde je kromatizacija glavnih i manjih skala od velikog značaja. Među državnim muzičkim instrumentima nalazi se 14 gudačkih instrumenata, osam udaraljki i šest puhačkih instrumenata. Prema rječniku muzike i muzičara The Grove, "po pitanju etničke pripadnosti, kulture i religije Azerbejdžani su glazbeno mnogo bliži Iranu nego Turskoj.
Azerbejdžan kao nezavisna država po prvi put se pojavio naEurosongu2008. Ell & Nikki pobijedili su na Eurosongu 2011. osvojivši 221 bod s pjesmom "Running Scared". Zbog toga je Azerbajdžan sljedećegodine bio domaćin.
Hrvanje slobodnim stilom tradicionalno se smatra nacionalnim sportom Azerbejdžana, u kojem je Azerbejdžan osvojio dvanaest medalja, uključujući i četiri zlata otkako je ušao u Međunarodni olimpijski komitet. Trenutno najpopularniji sportovi uključuju fudbal i hrvanje.
.svg)
.svg)
.svg)
