Ars nova (bosanski: “nova umjetnost”) je bio stilski period u kasnojsrednjovjekovnoj muzici koji je nastao uFrancuskoj. Trajao je otprilike od objavljivanja knjigeRomana de Fauvela (između 1310 - 1314) do smrtiGuillauma de Machauta smrti 1377. godine. Ponekad se naziv ars nova koristi u širem kontekstu i odnosi se na svuevropsku muziku 14. vijeka i objedinjuje savremene muzičke pokrete, kao što je italijanska ars nova predvođena kompozitoromFrancescom Landiniem. Italijanska ars nova također je poznata i pod nazivom trecento. Naziv ars nova dolazi iz istoimene rasprave koju je 1322. godine uParizu napisaoPhilippe de Vitry, u kojoj on objašnjava nove principe muzičke notacije.Prema mišljenju historičara umjetnosti, ars nova stil komponiranja predstavlja suprotnost u odnosu naars antiqua, koja se odnosi na prethodni muzički period, otprilike iz perioda polifonije Notre Dame škole (između 1170 - 1320.). Ars antiqua predstavlja muziku 13. vijeka, a ars nova muziku 14. vijeka.
Rimokatolička crkva je pod vodstvompape Ivana XXII. oštro odbila muziku ars nove, a ovu odluku pozdravio jepapa Klement VI.Monofonijsko pjevanje koje je u to vrijeme već bilo usklađeno sa jednostavnimorguljama, polahko se mijenjalo, fragmentiralo, te pojavljivalo i u svjetovnoj muzici.Lirske ljubavne pjesme mogle su se izvoditi u kontekstu sakralne muzike, a sakralna lirika se javljala i u kontekstu svjetovnih melodija. Srednjovjekovne slušaoce nije vrijeđala samopolifonija, već i notno bilježenje svjetovne muzike, koja se pomiješala s crkvenom i tako našla put uliturgiji.
Muzika ars nove stilski se razlikovala od prethodnog perioda na više načina.Ritam je korišćen slobodnije nego u 13. vijeku, kada sukompozitori morali da se pridržavaju određenih ritmičkih obrazaca.Sinkopa počinje da se javlja, dok je istovremeno sekularna muzika počela da postaje polifonijski sve složenija, što je ranije važilo samo za sakralnu muziku. Pojavljivale su se nove muzičke tehnike i oblici, kao naprimjer, izoritam i izoritmičkimotet. Postepeno je iz liturgijskih pjevanja počeo izlaziticantus firmus. Zajednička estetska karakteristika ovih promjena ogledala se tako u većoj izražajnosti i raznovrsnosti muzike. Brza historijska promjena u muzičkom izrazu može se uporediti sa uvođenjemperspektive uslikarstvu, a inače se period ars nove poklapa sa periodom velikihranih renesansnih preokreta uknjiževnosti i slikarstvu. Paralelno sa razvojem društvenog života, napretkomnauke i ekonomskim rastom gradova, počeo je da se javljahumanizam, a ujedno i potraga za realističnim detaljima. Kompozitori su muzičkim sredstvima izražavali osjećanja ljudi, prizore iz prirode i života.
Hromatska ljestvica se počinje javljati kao muzičko-tehničko sredstvo, kompozitori počinju izbjegavati tehniku paralelnihkvarti ikvinti (kvartet postaje disonantni interval, terca i seksta počinju se tretirati kao konsonancija), a polifonija se razvija uglavnom upotrebomimitacije.
Najznačajniji predstavnik ovog stila bio je Guillaume de Machaut, koji je bio podjednako cijenjen i kao pjesnik i kao svećenik. Stil Ars nova najbolje je predstavljen u njegovim brojnim sačuvanim djelima: motetima, virelajima,rondo plesovima i baladama. Godine 1364., za vrijeme pontifikatapape Urbana V., Machaut je komponirao prvu poznatu polifonumisu, nazvanu"Masse de Notre Dame". Pored njega, najznačajniji predstavnici suPhilippe de Vitry iJohannes de Muris. Među najznačajnijim kompozitorima italijanske Ars nova su Francesco Landini,Jacopo da Bologna,Johannes de Florentia i drugi.
Krajem 14. vijeka uAvignonu (južna Francuska) pojavljuje se nova stilska grupa kompozitora i pjesnika pod nazivomars subtilior. Međutim, neki muzikolozi je smatraju samo razvojnom fazom nove umjetnosti, a ne samostalnom strujom. Na kraju svoje ere, ars nova ili ars subtilior, iako geografski ograničene struje (južna Francuska i kasnijeKipar), završavaju period srednjovjekovne muzike.[1]