Movatterモバイル変換

[0]ホーム
URL:

Idi na sadržaj
WikipediaSlobodna enciklopedija
Pretraga

Androgen

S Wikipedije, slobodne enciklopedije
Androgen
Naziv lijekaAndrogen
Druga imenaAndrogeni hormon; Testoid
GrupaHormoni
Klasifikacija
Dostupnost bez recepta: Ne
Stručne informacije
Hemijske osobine
Testosteron, glavni androgen

Ime poIUPAC
Farmakokinetičke osobine
Biološka raspoloživostPrzo se i potpuno
apsorbira
MetabolizamJetreni
IzlučivanjeMokraćom
Biočoški cilj:Receptor androgena,mAR-i,GPRC6A, ostali
Upotreba:Hipogonadizam,transseksualnost,bodibilding, ostalo

Androgen (grč.ἀνδρός -andros, od ἀνήρ -andr- = čovjek + γένος -genos = porijeklo, osnova riječi koja znači "muškarac") je bilo koji prirodni ili sintetskisteroidni hormon koji regulira razvoj i održavanje muških obilježja ukičmenjaka s vezanjem zaandrogene receptore.[1] To uključuje embrionski razvoj primarnihmuških spolnih organa i razvoj muškihsekundarnih spolnih karakteristika upubertetu. Androgeni se sintetiziraju utestisima,jajnicima inadbubrežnim žlijezdama.

Tokom puberteta pojačava se nihovu lučenje, i kod muškaraca i kod žena.[2] Glavni androgen kodmužjaka jetestosteron.[3]Dihidrotestosteron(DHT)androstenedion također imaju jednak značaj u razvoju mužjaka.[3] DHTin utero uzrokuje diferencijacijupenisa,skrotuma iprostate. U odrasloj dobi, DHT doprinosi proćelavanju, rastu prostate i aktivnostilojnih žlijezda.

Iako se o androgenima obično misli samo kao o muškimspolnim hormonima, i žene ih imaju, ali na nižim nivoima: funkcioniraju ulibidu iseksualnom uzbuđenju. Također, androgeni su pretečaestrogena i kod muškaraca i kod žena.

Pored uloge prirodnihhormona, androgeni se koriste i kaolijekovi; za informacije o androgenima kao lijekovima, pogledajte člankeandrogena nadomjesna terapija ianabolički steroid.

Vrste i primjeri

[uredi |uredi izvor]

Glavna podskupina androgena, poznata kao nadbubrežni androgeni, sastoji se od 19-ugljičnih steroida, sintetiziranih u strukturi zvanojzona reticularis, najunutrašnjijem slojukore nadbubrežne žlijezde. Nadbubrežni androgeni djeluju kao slabi steroidi (iako su neki prekursori), a podskup uključujedehidroepiandrosteron (DHEA),dehidroepiandrosteron-sulfat (DHEA-S),androstenedion (A4) iandrostenediol (A5).

Pored testosterona, ostalim androgenima pripadaju:

  • Dehidroepiandrosteron (DHEA) je steroidni hormon koji se proizvodi u kori nadbubrežne žlijezde izholesterola.[4] Primarni je preteča prirodnih estrogena. DHEA se naziva i dehidroizoandrosteron ili dehidroandrosteron.
  • Androstenedion (A4) je androgeni steroid koji proizvodetestisi,kora nadbubrežne žlijezde ijajnici. Iako se androstenedioni metabolički pretvaraju utestosteron i druge androgene, također su matična strukturaestrona. Upotrebu androstenediona kao atletskog ilidodataka za bodibilding zabranio jeMeđunarodni olimpijski komitet, kao i druge sportske organizacije.
  • Androstenediol (A5) je steroidnimetabolit za koji se smatra da djeluje kao glavni regulator sekrecijegonadotropina.
  • Androsteron je hemijski nusprodukt stvoren tokom razgradnje androgena ili izveden izprogesterona, koji također ima manje maskulinizirajuće efekte, ali sa jednom sedminom intenziteta testosterona. Nalazi se u približno jednakim količinama uplazmi iurinu i muškaraca i žena.
  • Dihidrotestosteron (DHT) je metabolit testosterona i od njega snažniji androgen, jer se jače veže za androgene receptore. Proizvodi se u koži i reproduktivnom tkivu.

Određen je razmatranjem svih metoda biološkog ispitivanja (oko1970):[5]

Ženski androgen jajnika i nadbubrežnih žlijezda

[uredi |uredi izvor]

Jajnici i nadbubrežna žlijezda proizvode mnogo niži nivo od testisa. U vezi s relativnim doprinosom jajnika i nadbubrežne žlijezde ženskom nivou androgena, u studiji sa šest žena u menstruaciji iznesena su sljedeća zapažanja:[6]

  • Doprinos nadbubrežne žlijezde perifernim T, DHT, A, DHEA i DHEA-S relativno je konstantan tokom menstruacijskog ciklusa.
  • Doprinos jajnika perifernim T, A i DHEA-S doseže maksimalne razine sredinom ciklusa, dok na doprinos jajnika perifernim DHT i DHEA izgleda da menstruacijski ciklus ne utiče.
  • Jajnik i kora nadbubrežne žlijezde podjednako doprinose perifernim T, DHT i A, uz iznimku da je u jajnicima doprinos periferne A u srednjem dijelu ciklusa dvostruko veći od nadbubrežne.
  • Periferni DHEA i DHEA-S proizvode se uglavnom u kori nadbubrežne žlijezde, koja osigurava 80% DHEA i preko 90% DHEA-S.
Doprinos jajnika i nadbubrežne žlijezde proizvodnji perifernih androgena tokom menstruacijskog ciklusa[6]
AndrogenJajnički (%) (F, M, L)Nadbubrežni (%)
DHEA2080
DHEA-S4, 10, 490–96
Androstenedion45, 70, 6030–55
Testosteron33, 60, 3340–66
DHT5050
F = rana folikulska, M = srednjeciklusna, L = kasna luteusna faza

Biološka funkcija

[uredi |uredi izvor]

Muški prenatalni razvoj

[uredi |uredi izvor]

Formiranje testisa

[uredi |uredi izvor]

Tokom razvoja sisara, spolne žlijezde u početku mogu postatijajnici ilitestisi.[7]U ljudi, počev od otprilike 4. sedmice, gonadni rudimenti su prisutni usrednjem mezodermu, uzbubrege u razvoju. Otprilike 6. sedmice, unutar testisa razvija se epitelnaspolna vrpca koja formira i ugrađujezametne ćelije, dok migriraju u spolne žlijezde. U muškaraca, određeni geniY hromosoma, posebnoSRY, kontroliraju razvoj muškogfenotipa, uključujući pretvaranje rane bipotencijalnegonade u testise. Kod muškaraca, spolne vrpce u potpunosti invadiraju gonade u razvoju.

Proizvodnja androgena

[uredi |uredi izvor]

Epitelne ćelije dobivene izmezoderma u spolnim vrpcama u razvoju testisa postajuSertolijeve ćelije, koje će funkcionirati kao podrška stvaranjuspermatozoida. Do 8. sedmice ljudskog fetusnog razvoja, između tubula se pojavljuje manja nakupina neepitelnih ćelija. To suLeydigove ćelije. Ubrzo nakon što se diferenciraju, Leydigove ćelije počinju da proizvode androgene.

Androgeni efekti

[uredi |uredi izvor]

Androgeni funkcioniraju kaoparakrinihormon, potreban Sertolijevim ćelijama da podrže proizvodnju sperme. Oni su takođe potrebni za maskulinizaciju muškog fetusa u razvoju (uključujući stvaranje penisa i skrotuma). Pod uticajem androgena, ostacimezonefrosa,Wolffovih kanala, razvijaju se uepidermu,vas deferens isjemenske vezikule. Ovu akciju androgena podržava hormon iz Sertolijevih ćelija, Müllerovski inhibitorni hormon (MIH), koji sprečava razvoj embrionalnih Müllerovih kanala u jajovode i druga tkiva ženskog reproduktivnog trakta u muškim embrionima. MIH i androgeni sarađuju, kako bi omogućili kretanje testisa u skrotum.

Rana regulacija

[uredi |uredi izvor]

Prije proizvodnje hormonahipofize –luteinizirajućeg hormona (LH) uembrionu, počev od otprilike 11-12. sedmice,ljudski horionski gonadotropin (hCG) promovira diferencijaciju Leydigovih ćelija i njihovu proizvodnju androgena u 8. sedmici. Djelovanje androgena u ciljnim tkivima često uključuje konverziju testosterona u 5α-dihidrotestosteron (DHT).

Pubertetski razvoj muškarca

[uredi |uredi izvor]

U vrijemepuberteta, kod muškaraca, nivo androgena dramatično raste, a androgeni posreduju u razvoju muškihsekundarnih seksualnih karakteristika, kao i aktivacijispermatogeneze iplodnosti i javljaju se muške promjene u ponašanju kao što suginefilija i povećanispolni nagon. Muške sekundarne seksualne karakteristike uključujuandrogenu dlaku,produbljivanje glasa, pojavuAdamove jabuke, širenje ramena, povećanumišićnu masu irast penisa.

Spermatogeneza

[uredi |uredi izvor]
Glavni članak:Spermatogeneza

Tokom puberteta povećavaju se proizvodnja androgena, LH ifolikulostimulirajućeg hormona (FSH), spolne vrpce se izdubljuju, formirajući seminiferne tubule, a spolne ćelije počinju da se diferenciraju u spermu. Tokom odrasle dobi, androgeni i FSH zajedno djeluju na Sertolijeve ćelije u testisima kako bi podržali proizvodnju sperme.[8] Egzogeni suplementi androgena mogu se koristiti kaomuška kontracepcija. Povišeni nivoi androgena izazvani upotrebom dodataka androgena mogu inhibirati proizvodnju LH i blokirati proizvodnju endogenih androgena od strane Leydigovih ćelija. Bez lokalno visokog nivoa androgena u testisima, uslijed proizvodnje androgena Leydigovih ćelija, sjemenske cjevčice mogu se degenerirati, što rezultira neplodnošću. Iz tog razloga se na skrotum stavljaju mnogi transdermalni flasteri sa androgenom.

Naslage masti

[uredi |uredi izvor]

Mužjaci obično imaju manje tjelesne masti nego žene. Najnoviji rezultati pokazuju da androgeni inhibiraju sposobnost nekih masnih ćelija da skladište lipide, blokirajući put transdukcije signala koji obično podržava funkcijuadipocita.[9] Androgeni, ali ne i estrogeni, takođe povećavaju betaadrenergični receptor, dok istovremeno smanjuju alfa-adrenergične receptore – što rezultira povećanim nivoomepinefrina / norepinefrina zbog nedostatka negativnih povratnih reakcija alfa-2 receptora i smanjenog nakupljanja masti zbog kompleksa epinefrina/noradrenalin, koji djeluje na beta-receptore koji induciraju lipolizu.

Mišićna masa

[uredi |uredi izvor]

Mužjaci obično imaju više maseskeletnih mišića nego žene. Androgeni pospješuju povećanje ćelija skeletnih mišića i vjerovatno djeluju koordinirano, kako bi djelovali uiićući na nekoliko tipova ćelija u tkivu skeletnih mišića.[10] Jedan tip ćelija prenosi hormonske signale u generirajući mišić, stvaranjemmioblasta. Viši nivoi androgena dovode do povećane ekspresije androgenih receptora. Fuzija mioblasta stvaramiotubule, u procesu povezanom s nivoom androgenih receptora.[11]

Glavni članak:Mozak

Razine androgena u cirkulaciji mogu uticati na ljudsko ponašanje jer su nekineuroni osjetljivi na steroidne hormone. Razine androgena utiču na regulaciju ljudskeagresije ilibida. Doista, androgeni su sposobni promijeniti strukturu mozga kod nekoliko vrsta, uključujući miševe, pacove i primate, proizvodećispolne razlike.[12]

Brojni izvještaji pokazuju da su sami androgeni sposobni promijeniti strukturu mozga,[13] ali je teško utvrditi koje promjene u neuroanatomiji potiču od androgena iliestrogena, zbog njihovog potencijala za konverziju.

Dokazi iz studijaneurogeneze (formiranje novih neurona) na mužjacimapacova pokazali su da jehipokampus korisna moždana regija koju treba ispitati pri određivanju efekata androgena naponašanje. Da bi se ispitalaneurogeneza, muški pacovidivljeg tipa upoređivani su sa mužjacima koji su imali testisnu feminizacijsku mutaciju (TMF),genetički poremećaj, što je rezultiralo potpunom ili djelomičnom neosjetljivošću na androgene i nedostatkom vanjskihmužjačkih genitalija.

Neuronske injekcijebromodeoksiuridina (BrdU) primenjene su na mužjake obje grupe radi testiranja na neurogenezu. Analiza je pokazala datestosteron idihidrotestosteron regulišuhipokampusane neurogeneze (AHN) odraslih.Hipokampusnaneurogeneza odraslih, regulirana je putemendogenih receptora kod muških pacova divljeg tipa, ali ne i kod muških pacova TMF. Za dalje ispitivanje uloge aktiviranih androgenih receptora na AHN, davani su normalnim muškim pacovima:flutamid,antiandrogen, lijek koji se takmiči satestosteronom idihidrotestosteronom zaandrogene receptore idihidrotestosteron.Dihidrotestosteron povećao je brojBrdU ćelija, dok ih jeflutamid inhibirao.

Štaviše, estrogeni nisu imali efekta. Ovo istraživanje pokazuje kako androgeni mogu povećati AHN.[14]

Također su ispitali kako blago vežbanje koristi sintezi androgena, što zauzvrat uzrokuje aktivaciju AHN receptora N-metil-D-aspartat (NMDA).

NMDA inducira tok kalcija koji omogućava sinapsnu plastičnost koja je presudna za AHN.

Ubrizgavali suBrdU i orhidektomiziranim (ORX) (kastriranim) i lažno kastriranim mužjacima pacova, kako bi utvrdili da li je povećan broj novih ćelija. Otkrili su da se AHN povećava kod mužjaka pacova blagim vježbanjem, pojačavanjem sintezedihidrotestosterona uhipokampusu.

Ponovo je zabeleženo da AHN nije porastao aktivacijomestrogenskih receptora.[15]

Regulacija androgena smanjuje vjerovatnoćudepresiju kod muškaraca. U preadolescentnih muških pacova,novorođeni pacovi, tretiraniflutamidom, razvili su višesimptomi sličnih depresiji u poređenju sa kontrolnim pacovima.

Ponovno jeBrdU ubrizgan u obje grupe pacova kako bi se vidjelo da li se ćelije množe u živom tkivu. Ovi rezultati pokazuju kako organizacija androgena pozitivno utječe napredadolescentehipokampusnomneuroigenezom koja može biti povezana sa blažim ispoljavanjemsimptoma sličnih depresiji.[16]

Socijalna izolacija ima prepreku kod AHN, dok normalna regulacija androgena povećava AHN. Studija koja je koristila mužjake pacova pokazala je datestosteron može blokirati socijalnu izolaciju, što rezultira da hipokampusnaneurogeneza dostignehomeostazu – regulaciju koja održava unutrašnje uslove stabilnim . AnalizaBrdU Brdu, pokazala je da višaktestosterona nije povećao ovaj blokirajući efekat protiv socijalne izolacije; tj. prirodni nivoi androgena u cirkulaciji poništavaju negativne efekte socijalne izolacije na.[17]

Ženski specifični efekti

[uredi |uredi izvor]

Androgeni imaju potencijalnu ulogu u opuštanjumiometrija, putem negenomskih,androgenih receptora – nezavisnih puteva, sprečavajući preuranjenekontrakcije maternice u trudnoći.[18]

Neosjetljivost na androgene

[uredi |uredi izvor]

Smanjena sposobnost fetusnogXY–kariotipa da reaguje na androgene može rezultirati jednim od nekoliko stanja, uključujući neplodnost i nekoliko oblikainterseks fenotipova.

Nivo žumanjčanog androgena u određenih ptica pozitivno je povezan sa socijalnom dominacijom kasnije u životu. Pogledajteamerička liska.

Biološka aktivnost

[uredi |uredi izvor]

Androgeni se vežu i aktivirajuandrogeni receptor (AR) da posreduju u većini njihovihbioloških efekata.

Relativna snaga

[uredi |uredi izvor]

Razmatranjem svih metoda biološkog ispitivanja, uvrđena je (oko 1970) potencija androgena, kako slijedi:[5]

AndrogenPotencija (%)
Testosteron50
5α-Dihidrotestosteron (DHT)100
Androstanediol8
Androstenedion8
Dehidroepiandrosteron4
Androsteron

5α-Dihidrotestosteron (DHT) bio je 2,4 puta snažniji od testosterona u održavanju normalne težine prostate i mase lumena kanala (ovo je mjera stimulacije funkcije epitelnih ćelija). Dok je DHT bio podjednako moćan kao testosteron u sprečavanju smrti ćelija prostate, nakon kastracije.[19]

Negenomske aktivnosti

[uredi |uredi izvor]

Utvrđeno je i da androgeni signaliziraju krozmembranske androgene receptore, koji se razlikuju od klasičnog jedarnog androgenih receptora.[20][21][22]

Biohemija

[uredi |uredi izvor]
Steroidogeneza: veza između nekoliko androgena, nalazi se dolje lijevo. Suprotno tome, estron i estradiol suestrogeni.[23]

Biosinteza

[uredi |uredi izvor]

Androgeni sebiološki sintetiziraju izholesterola i proizvode se prvenstveno ugonadama (testisima i jajnicima), a takođe i unadbubrežnoj žlezdi. Testisi proizvode mnogo veću količinu od jajnika. Konverzija testosterona u moćniji DHT događa se uprostati,jetri,mozgu ikoži.

Metabolizam

[uredi |uredi izvor]
Glavni članak:Metabolizam

Androgeni semetaboliziraju uglavnom u jetri.

Medicinska upotreba

[uredi |uredi izvor]
Glavni članak:Anabolički steroid

Nizak nivo testosterona (hipogonadizam) kod muškaraca može se liječiti primjenom testosterona. Rak prostate može se liječiti uklanjanjem glavnog izvora testosterona: uklanjanje testisa (orhiektomija) ili agensima koji blokiraju pristup androgena njihovim receptorima:antiandrogeni.

Također pogledajte

[uredi |uredi izvor]

Reference

[uredi |uredi izvor]
  1. ↑Sriram. "Steroids".Medicinal Chemistry. Pearson Education India. str. 437.
  2. ↑"15 Ways To Get Rid Of Pimples Overnight Natural". Fast Health Fitness. 17. 5. 2016.
  3. 12Carlson, Neil (22. 1. 2012).Physiology of Behavior. Reproductive Behavior. 11th edition. Pearson. str. 326.ISBN 978-0205239399.
  4. ↑"Androgens". DIAsource. Arhivirano soriginala, 8. 8. 2014. Pristupljeno 3. 1. 2021.
  5. 12Steroid Biochemistry and Pharmacology by Briggs and Brotherton, Academic Press.
  6. 12Abraham GE (1. 8. 1974)."Ovarian and Adrenal Contribution to Peripheral Androgens During the Menstrual Cycle".The Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism.39 (2): 340–346.doi:10.1210/jcem-39-2-340.PMID 4278727.
  7. ↑Scott F. Gilbert; with a chapter on plant development by Susan R. Singer (2000). Scott F. Gilbert (ured.).Developmental Biology (6th izd.). Sunderland, Massachusetts: Sinauer Associates.ISBN 978-0-87893-243-6.CS1 održavanje: više imena: authors list (link)
  8. ↑Stephen Nussey; Saffron Whitehead (2001). Saffron A. Whitehead; Stephen Nussey (ured.).Endocrinology: an integrated approach. Oxford: British Institute of Organ Studies.ISBN 978-1-85996-252-7.
  9. ↑Singh R, Artaza JN, Taylor WE, Braga M, Yuan X, Gonzalez-Cadavid NF, Bhasin S (januar 2006)."Testosterone inhibits adipogenic differentiation in 3T3-L1 cells: nuclear translocation of androgen receptor complex with beta-catenin and T-cell factor 4 may bypass canonical Wnt signaling to down-regulate adipogenic transcription factors".Endocrinology.147 (1): 141–54.doi:10.1210/en.2004-1649.PMC 4417624.PMID 16210377.
  10. ↑Sinha-Hikim I, Taylor WE, Gonzalez-Cadavid NF, Zheng W, Bhasin S (oktobar 2004)."Androgen receptor in human skeletal muscle and cultured muscle satellite cells: up-regulation by androgen treatment".The Journal of Clinical Endocrinology and Metabolism.89 (10): 5245–55.doi:10.1210/jc.2004-0084.PMID 15472231.
  11. ↑Vlahopoulos S, Zimmer WE, Jenster G, Belaguli NS, Balk SP, Brinkmann AO, Lanz RB, Zoumpourlis VC, Schwartz RJ (mart 2005)."Recruitment of the androgen receptor via serum response factor facilitates expression of a myogenic gene".The Journal of Biological Chemistry.280 (9): 7786–92.doi:10.1074/jbc.M413992200.PMID 15623502.
  12. ↑Cooke B, Hegstrom CD, Villeneuve LS, Breedlove SM (oktobar 1998). "Sexual differentiation of the vertebrate brain: principles and mechanisms".Frontiers in Neuroendocrinology.19 (4): 323–62.doi:10.1006/frne.1998.0171.PMID 9799588.
  13. ↑Zuloaga DG, Puts DA, Jordan CL, Breedlove SM (maj 2008)."The role of androgen receptors in the masculinization of brain and behavior: what we've learned from the testicular feminization mutation".Hormones and Behavior.53 (5): 613–26.doi:10.1016/j.yhbeh.2008.01.013.PMC 2706155.PMID 18374335.
  14. ↑Hamson DK, Wainwright SR, Taylor JR, Jones BA, Watson NV, Galea LA (2013)."Androgens increase survival of adult-born neurons in the dentate gyrus by an androgen receptor-dependent mechanism in male rats".Endocrinology.154 (9): 3294–304.doi:10.1210/en.2013-1129.PMID 23782943.
  15. ↑Okamoto M, Hojo Y, Inoue K, Matsui T, Kawato S, McEwen BS, Soya H (2012)."Mild exercise increases dihydrotestosterone in hippocampus providing evidence for androgenic mediation of neurogenesis".PNAS.109 (32): 13100–13105.doi:10.1073/pnas.1210023109.PMC 3420174.PMID 22807478.
  16. ↑Zhang JM, Tonelli L, Regenold WT, McCarthy MM (2010)."Effects of neonatal flutamide treatment on hippocampal neurogenesis and synaptogenesis correlate with depression-like behaviors in preadolescent male rats".Neuroscience.169 (1): 544–54.doi:10.1016/j.neuroscience.2010.03.029.PMC 3574794.PMID 20399256.
  17. ↑Spritzer MD, Ibler E, Inglis W, Curtis MG (2011)."Testosterone and social isolation influence adult neurogenesis in the dentate gyrus of male rats".Neuroscience.195: 180–90.doi:10.1016/j.neuroscience.2011.08.034.PMC 3198792.PMID 21875652.
  18. ↑Makieva S, Saunders PT, Norman JE (2014)."Androgens in pregnancy: roles in parturition".Hum. Reprod. Update.20 (4): 542–59.doi:10.1093/humupd/dmu008.PMC 4063701.PMID 24643344.
  19. ↑Wright AS, Thomas LN, Douglas RC, Lazier CB, Rittmaster RS (decembar 1996)."Relative potency of testosterone and dihydrotestosterone in preventing atrophy and apoptosis in the prostate of the castrated rat".J. Clin. Invest.98 (11): 2558–63.doi:10.1172/JCI119074.PMC 507713.PMID 8958218.
  20. ↑Bennett NC, Gardiner RA, Hooper JD, Johnson DW, Gobe GC (2010). "Molecular cell biology of androgen receptor signalling".Int. J. Biochem. Cell Biol.42 (6): 813–27.doi:10.1016/j.biocel.2009.11.013.PMID 19931639.
  21. ↑Wang C, Liu Y, Cao JM (2014)."G protein-coupled receptors: extranuclear mediators for the non-genomic actions of steroids".Int J Mol Sci.15 (9): 15412–25.doi:10.3390/ijms150915412.PMC 4200746.PMID 25257522.
  22. ↑Lang F, Alevizopoulos K, Stournaras C (2013). "Targeting membrane androgen receptors in tumors".Expert Opin. Ther. Targets.17 (8): 951–63.doi:10.1517/14728222.2013.806491.PMID 23746222.
  23. ↑Häggström, Mikael; Richfield, David (2014)."Diagram of the pathways of human steroidogenesis".WikiJournal of Medicine.1 (1).doi:10.15347/wjm/2014.005.ISSN 2002-4436.
Endokrine
žlijezde
Hipotalamusno-hipofizno-
gonadna osovina
Hipotalamus
Zadnjeg režnja hipofize
Prednjeg režnja hipfize
Nadbubrežna osovina
Nadbubrežna kora
Nadbubrežna srž
Tiroidna osovina
Štitna žlijezda
Paraštitna žlijezda
Gonadna osovina
Testisi
Jajnici
Posteljica
Drugi endokriie
žlijezde
Gušterača
Epifiza
Neendokrine
žlijezde
Timus
Organi za varenje
Želudac
Duodenum
Ileum
Jetra/drugi
Masno tkivo
Kostur
Bubreg
Srce
Preuzeto iz "https://bs.wikipedia.org/w/index.php?title=Androgen&oldid=3474318"
Kategorije:
Sakrivene kategorije:
[8]ページ先頭
©2009-2025 Movatter.jp