TurkegTürkçe ) Bosfor Perzhioù Komzet e : Turkia ,Kiprenez ,Bulgaria ,Makedonia ,Moldova ,Iran ,Gres ,Irak ,Siria ,Azerbaidjan ,Roumania ,Ouzbekistan ,Aostria ,Alamagn Rannved : Turkia ,Kiprenez ,Balkanoù ,Kaokaz Komzet gant : ~75 milion en hollyezh kentañ ) Renkadur : 19–21 (yezh kentañ) Familh-yezh :Yezhoù altaek Yezhoù turkek Yezhoù turkek ar c'hornôg Yezhoù aralek-kaspek Turkeg
Statud ofisiel Yezh ofisiel e :Turkia ,Kiprenez ,Republik Turk Kiprenez an Norzh ,Bulgaria (yezh vroadel),Republik Makedonia (yezh lec'hel)Akademiezh : hini ebet Kodoù ar yezh ISO 639-1 tr ISO 639-2 tur ISO 639-3 tur Kod SIL tur Sellit ivez ouzh ar pennadYezh .
Uryezh altaek eusskourr aryezhoù turkek rik eo anturkeg (türkçe ), komzet gant tro-dro da 75 milion a dud en holl o kontañ ar re a ra gantañ eveleil yezh (60 milion evelyezh kentañ ) den eTurkia (46.278.000 a dud e1987 pe 90% eus ar boblañs),Kiprenez (177.000 den e1995 pe 20% eus ar boblañs),Bulgaria (845.550 den e1986 pe 9% eus ar boblañs),Makedonia (250.000 den e1982 ),Moldova ,Iran ,Gres (128.380 den e1976 ),Irak ,Siria ,Azerbaidjan ,Roumania (150.000 den e1993 ),Ouzbekistan ,Aostria (183.445 e2001 ) den hagAlamagn (~2 vilion a dud).
E Bulgaria emañ arbulgareg o kemer plas an turkeg tamm-ha-tamm.
Tost a-walc'h eo an turkeg d'ar yezhoù turkek all, dreist-holl anazeri pe anturkmeneg hag aezet eo evit an dud a ra gant unan eus aryezhoù -se kompren dud all a gomz unan eus ar yezhoù all.
Dres evel an hollyezhoù altaek pe c'hoazh evel aryezhoù finnek-ougrek evel anestoneg pe anhungareg , an turkeg a zo anezhañ uryezh daspegel hepjener ebet hag ivez gantkensonerezh vogalennek .
E turkeg e vez implijet meur alostger met n'he deus ar yezhrakger ebet, nemet e vije bet amprestet diwar ur yezh all.
Tachenn implij an turkeg██ Ofisiel eTurkia ,Republik Kiprenez haRepublik Turk Kiprenez an Norzh ██ Anzavet eBosnia-ha-Herzegovina ,Bulgaria ,Gres haRoumania ██ Anzavet, ha kenofisiel en ur gumun da nebeutañ eKosovo ,Makedonia an Norzh ,Iraq haSiria Talvezout a ra al lostgerioù da sevel-gerioù (gwelet pelloc'hMorfologiezh ), ha talvezout a reont ivez pa vezont implijet gant ananvioù-kadarn evit diskwel androad yezhadurel pe c'hoazh roll ur ger er frazenn o verkañ ar perc'henn, da skouer :
ev : "ti",eviniz : "ho ti",evinizde : "en ho ti",Evinizdeyiz : "en ho ti emaomp"Displeget e vez arverboù e turkeg o verkañ argour , armod , anamzer hag arstumm-nac'h , da skouer :
gel- : "dont",gelme- : "chom hep dont"geleme- : "chom hep gallout dont"gelebil- : "gallout dont"Gelememiş : "Sañset ne c'hellas ket dont"Gelememişti : "Ne c'hellas ket dont"Gelememiştiniz : "N'hoc'h eus ket gellet dont"Gelememiş miydiniz? : "Ha n'hoc'h eus ket gellet dont?"Reizh eo hogozik an holl verboù e turkeg.
Urzh diazez ar frazenn a zo:rener -renadenn dra -verb (SOV) evel ejapaneg halatin .
Er frazenn amañ da heul, tennet eus urgelaouenn embannet e turkeg, emañ implijet peptroad war-bouez argenitivel .
Türkiye'de modayı gazete sayfalarına taşıyan, gazetemiz yazarlarından N. S. yaşamını yitirdi
Türkiye'de "e Turkia" (lokativel ) modayı "mod; giz" (akuzativel <moda ) gazete "kelaouenn" (nominativel ) sayfalarına "pajennoù - e hini" (dativel ;sayfa "pajenn",sayfalar "pajennoù",sayfaları "e bajennoù") taşıyan "o tougen" (<taşı- "dougen") gazetemiz "hon c'helaouenn" (nominativel)gazete "kazetenn" yazarlarından "d'e skrivagnerion" (ablativel ;yazar "skrivagner") N. S. [anv un den] (nominativel) yaşamını "he buhez" (akuzativel;yaşam "buhez") yitirdi "kollet" (yitir- "koll" diwaryit- "bezañ kollet") « Unan eus skrivagnerion hon c'helaouenn, N. S., hag a zegasas ar mod da bajennoù ar c'helaouennoù e Turkia, a gollas he buhez (= a varvas). »
Daou vloc'hadrannyezhoù pennañ ez eus:
Rannyezhoù ar c'hornôg Rannyezhoù ar reter Eskisehireg (eskisehir )Razgradeg (razgrad )Dinlereg (dinler )Roumelitcheg (rumelice )Edirneg (edirne )Gaziantepeg (gaziantep )Ourfeg (urfa )Karamanlieg (karmanli ): komzet gant GresianedDont a ra a-benn an turkeg da sevel gerioù nevez en un doare aezet-tre dre implijoutlostgerioù :
Diwar anvioù-kadarn:
göz : "lagad",gözlük : "lunedoù"gözlükçü : "unan a werzh lunedoù"gözlükçülük : "gwerzherezh lunedoù"Diwar verboù:
yat- : "bezañ en e c'hourvez, bezañ pozet"yatır- : "gourvezet, pozet"yatırım : "gourvez, dastum, fiziad"yatırımcı : "postour, fizier".Peurliesañ e vez lakaet antaol-mouezh war arsilabenn diwezhañ, nemet gant un nebeudlostgerioù zo pe gerioù amreizh evelmasa ['masa].
Skrivet e vez gant allizherenneg latin abaoe1928 pa oa bet lakaet da ofisiel eTurkia gantKemal Atatürk a glaske modernaat ar yezh hag ar vro dre o zostaat diouzh ar C'hornôg. Betek neuze e veze implijet allizherenneg arabek .
Dematİyi günler Mont a ra?Nasılsınız? Noz vatİyi geceler Mar plijLütfen YaEvet NannHayır Mat eoTamam TrugarezTeşekkür ederim Petra eo hoc'h anv?Adınız ne? — eo ma anvAdım — MeBen TeSen Eñ /HiO NiBiz C'hwiSiz IntOnlar Piv?Kim? Petra?Ne? Pelec'h?Nerede? Penaos?Nasıl? Pegoulz?Ne zaman? Pegement?Kaç? Pe(hini)?Hangi DilunPazartesi DimeurzhSalı Dimerc'herÇarşamba DiriaouPerşembe DigwenerCuma DisadornCumartesi DisulPazar Miz GenverOcak Miz C'wevrerŞubat Miz MeurzhMart Miz EbrelNisan Miz MaeMayıs Miz MezhevenHaziran Miz GouereTemmuz Miz EostAğustos Miz GwengoloEylül Miz HereEkim Miz DuKasım Miz KerzuAralık UnanBir Daouİki TriÜç PevarDört PempBeş C'hwec'hAltı SeizhYedi EizhSekiz NavDokuz DekOn UnnekOn bir DaouzekOn iki TrizekOn üç PevarzekOn dört PempzekOn beş C'hwezhekOn altı SeitekOn yedi Tric'hwec'hOn sekiz NaontekOn dokuz UgentYirmi Unan-warn'n-ugentYirmi bir TregontOtuz Daou-ha-tregontOtuz iki Daou-ugentKırk Tri-ha-daou-ugentKırk üç HanterkantElli Tri-ugentAltmış Dek-ha-tri-ugentYetmiş Pevar-ugentSeksen Dek-ha-pevar-ugentDoksan KantYüz MilBin KentañBirinci EilEkinci TredeÜçüncü PevareDördüncü PempvetBeşinci C'hwec'hvetAltıncı SeizhvetYedinci EizhvetSekizinci NaovetDokuzuncu DekvetOnuncu Mellad 1:Bütün insanlar hür, haysiyet ve haklar bakımından eşit doğarlar. Akıl ve vicdana sahiptirler ve birbirlerine karşı kardeşlik zihniyeti ile hareket etmelidirler.
Tost a-walc'h eo stumm ar gerioù a orin turkek rik implijet gant an eil yezh turkek hag eben alies, da skouer:
Yezh 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Hendurkeg bir iki üç tört biş altı yidi sekiz tokuz on Altaieg ноль бир эки ÿч тöрт бeш алты jeти сегис тогуc oн Azeri sıfır bir iki üç dörd beş altı yeddi səkkiz doqquz on Bachkireg ноль бер ике өс дүрт биш алты ете һигеҙ туғыҙ ун Barabaeg bir iki üts tört pəş alttı yədi səkiz toğiz on C'hakaseg пip ікi үc төpт пиc алты читi cигic тoғыc oн C'halajeg bii äkki üüç töört beeş alta yeetti säkkiz toqquz oon Dolganeg биир икки үс түөрт биэс алта hэттэ агыс тогус уон Gagaouzeg sıfır bir iki üç dört beş altı yedi sekiz dokuz on Kachkaeg bir iki üç dört beş altı yedi sekiz dokuz on Karachayeg-balkareg ноль бер эки юч тёрт беш алты джети сегиз тогьуз он Karakalpakeg нол бир эки үш төрт бес алти жети сегиз тоғиз он Kazakeg нөл бір екі үш төрт бес алты жеті сегіз тоғыз он Kirgizeg нөль бир эки үч төрт беш алты жети сегиз тогуз он Kirgizeg Fuyü bir igi üş durt biş altı çiti sigis doğus on Koumikeg ноль бир эки уьч доьрт беш алты етти сегиз тогъуз он Krimtchakeg bir eki üç dort beş altı yedi sekiz tokuz on Ouigoureg نۆل بىر ىككى ئۈچ تۆت بەش ئالتە يەتتە سەككىز توققۇز ون Ouzbekeg нол, сифр бир икки уч тўрт беш олти етти саккиз тўққиз ўн Tatareg ноль бер ике өч дүрт биш алты җиде сигез тугыз он Tatareg Krimea bir eki üç dört beş altı yedi sekiz doquz on Tchagataieg bir iki üç tört beş altı yeti sekiz toquz on Tchouvacheg ноль пӗр ик виҫ тӑват пилӗк улт ҫич сакӑр тӑхӑр вун Tofaeg бipәә иъhи үш дөрт бeш aълты чедi ceъhec тоъhoc он Turkeg sıfır bir iki üç dört beş altı yedi sekiz dokuz on Turkeg otomanek bir eki üç tört bəş altı jəti səqiz toquz on Turkmeneg нол бир ики үч дөрт бәш алты еди секиз докуз он Tuvaeg ноль / тик бир ийи үш дөрт бeш алды чеди сес тос он Yakouteg ноль биир икки үс түөрт биэс алта сэттэ аҕыс тоҕус уон
(en) Göksel, A. & C. Kerslake (2005)Turkish: A Comprehensive Grammar , Londrez: Routledge(fr) Güzey, G. & D. Halbout (2002)Parlons turc , Pariz: L'Harmattan(en) Lewis, G.L. (2000)Turkish Grammar , Oxford: OUP
