Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Mont d’an endalc’had
Wikipedia
Klask

Karrez

Eus Wikipedia
Karrez
Karrez
Ur c'harrez
Ar c'harrez zo ur skouer dibar eus :

Arc'harrezioù a zo anezhopoligonoù reoliek dezho pevar c'hostez. Talvezout a ra ez eo keit o fevarc'hostez, hag ar memes muzul a zo d'o fevarc'horn. Ar c'harrezioù a zo anezhoskouergornegoù haromboù war un dro.

Ur toullad mat a berzhioù asimetriezh hag a reoliegezh en deus ar c'harrez. An holl garrezioù o deus pevar ahel simetriezh hag anvariant e vezont dre antroiadurioù gant urc'horn skouer. Kenskouer eo ar c'hostezioù kenheuliek er c'harrezioù, hag an diagonalennoù ivez. Anavezet eo ar perzhioù-se abaoe anHenamzer goshañ. Taolennadurioù kentañ ar c'harrez a gaver ken abred hag arragistor. Arc'helc'h hag ar c'harrez eo ar figurennoù geometrek heverk a zo bet studiet ar muiañ abaoe an Henamzer, ha kudennkarrezadur ar c'helc'h a zo bet prederiet gant meur a vatematikour e-pad daou vilved.

« Karrez un niver » a reer ivez eusliesad an niver-se drezañ e-unan. Notet e veza ×a =a2 ha lennet « a karrez ». Deuet eo an droienn-se da vezañ trec'h e-pad ar mare ma veze analjebr geometrek e pep lec'h, ha ma veze gwelet karrez un niver bennak evel gorread ur c'harrez an niver kentañ-se e gostez.

Perzhioù

[kemmañ |kemmañ ar vammenn]

Ar c'harrez a zo anezhañ urromb hag urskouergorneg war un dro, dre se e tegemer holl berzhioù an daoubevarc'hostezeg-se. Gallout a reer gwelet anezhañ evel urpoligon reoliek, ha gant se e c'heller prouiñ e berzhioù dre o deduiñ eus re ar poligonoù-se.

Kornioù ha kostezioù

[kemmañ |kemmañ ar vammenn]
Kodet eo ar pevar c'horn skouer hag ar pevar c'hostez keit.

Ar c'harrezioù o deus pevarc'horn skouer (evel ar skouergornegoù) ha keit eo o fevar c'hostez (romboù int).Parallelek daou-ha-daou eo kostezioù enep ar c'harrezioù, ha gant se ez int skouerioù dibar eusparallelogramoù.

Diagonalennoù

[kemmañ |kemmañ ar vammenn]
Ur c'harrez notet ABCD hag e ziagonalennoù.

En em droc'hañ a radiagonalennoù ar c'harrezioù en o c'hreiz peogwir ez euz ur parallelogram dibar eus pep karrez. Graet e vezkreizenn ar c'harrez eus ar poent skej-se. Notomp-eñO.

Keit eo diagonalennoù ar skouergornegoù setu eo keit ivez diagonalennoù ar c'harrezioù. Dre se ez eus ur c'helc'h,O e greizenn, hag a dremen dre bevar beg ar c'harrez. Kevatal eo skin ar c'helc'h-se gant hirder un hanter-ziagonalenn.

Kenskouer eo diagonalennoù ar romboù setu ez eo kenskouer diagonalennoù ar c'harrezioù.

Pep diagonalenn a rann ar c'harrez e daoudric'horn skouer hag izoskelel war un dro. Hag gant an div ziagonalenn asambles e vez termenet pevar zric'horn skouer ha izoskelel er c'harrez.

Muzulioù

[kemmañ |kemmañ ar vammenn]

Heñvel eo an holl garrezioù. Talvezout a ra pa pleder gant daou garrez bennak e vez atav ur brasadur (pe ur bihanadur) a ro tro da treuzfurmiñ an eil karrez en egile en ur virout ar c'hornioù geometrek hag ar c'henfeurioù. Gallout a reer termenañ penn-da-benn ar c'harrezioù gantc, hirder o c'hostezioù.

Gorread ar c'harrez zoc×c =c2. Edrohed a vuzuilh 4c ha pep diagonalenn a vuzuilhc√2.

E-touez arpevarc'hostezegoù dezho ar memes trohed ez eo ar c'harrez a zo dezhañ ar gorread brasañ.

Mentoù ur c'harrez,a e gostez had e ziagonalenn
Karrez, a e gostez ha d e ziagonalenn
Karrez, a e gostez ha d e ziagonalenn
GorreadG=a2=a×a{\displaystyle G\,=\,a^{2}=a\times a}

G=d22{\displaystyle G\,=\,{\frac {d^{2}}{2}}}

TrohedT=4a{\displaystyle T\,=\,4a}

T=22d{\displaystyle T\,=\,2{\sqrt {2}}d}

Diagonalennd=a2{\displaystyle d\,=\,a{\sqrt {2}}}
Skin arc'helc'h troskrivetrt=a22=a2{\displaystyle r_{t}\,=\,{\frac {a}{2}}{\sqrt {2}}={\frac {a}{\sqrt {2}}}}
Skin arc'helc'h enskrivetre=12a=a2{\displaystyle r_{e}\,=\,{\frac {1}{2}}a\,=\,{\frac {a}{2}}}
Kosteza=d22{\displaystyle a\,={\dfrac {d{\sqrt {2}}}{2}}}

Simetriezhioù

[kemmañ |kemmañ ar vammenn]

Bez' ez eus daou seurttreuzfurmadurioù a lez ar c'harrezioù anvariant :

Setu amañ ar roll anezho, eizh a zo en holl ha mont a reont d'ober urstroll :


id (identegezh : pep poent a vez peurviret)

r1 (troiadur a 90° war an tu dehou)

r2 (troiadur a 180°)

r3 (troiadur a 270° war an tu dehou)

fv (eilpennadur vertikalek)

fh (eilpennadur horizontalek)

fd (eilpennadur e-keñver an diagonalenn gentañ)

fc (eilpennadur e-keñver an eil diagonalenn)
Elfennoù arstroll simetriezh (D4). Livet ha niverennet eo ar begoù evit diskwel an treuzfurmadurioù hepken.

Kementeeunenn a dremen dreO a rann ar c'harrez e div lodenn arlakadus.

Sevel ur c'harrez gant binvioù

[kemmañ |kemmañ ar vammenn]

Sevel ur c'harrez gant ar c'helc'hier hepken

[kemmañ |kemmañ ar vammenn]
Tresañ gant ar c'helc'hier hag ar reolenn
Tresañ gant ar c'helc'hier hag ar reolenn

Fellout a ra dimp sevel ar c'harrezABCD{\displaystyle ABCD} e vegoù pa anavezer ar poentoùA{\displaystyle A} haB{\displaystyle B} hepken. LakaompR{\displaystyle R} an hed etreA{\displaystyle A} haB{\displaystyle B} ; neuze e reer evel amañ da-heul :

{\displaystyle \Rightarrow } bez' ez eus un trede beg eus ar c'harrez war ar grommenn-se.

{\displaystyle \Rightarrow } emañ pevare beg ar c'harrez war ar grommenn-se.

{\displaystyle \Rightarrow } Ar poentC{\displaystyle C} eo poent skejC7{\displaystyle C_{7}} haC2{\displaystyle C_{2}}.

{\displaystyle \Rightarrow } Poent skejC8{\displaystyle C_{8}} haC1{\displaystyle C_{1}} eo ar poentD{\displaystyle D}.

Sevel ur c'harrez gant ar c'helc'hier hag ar reolenn hepken

[kemmañ |kemmañ ar vammenn]

Setu amañ un doare all da sevel ur c'harrez, gantar c'helc'hier hag ar reolenn ar wezh-mañ, pa anavezer hirder an hanter-ziagonalenn.


Istor

[kemmañ |kemmañ ar vammenn]
An dablezenn priYBC 7289 : un taolennadur kozh-kozh (war-dro 1700 kent JK) eus ur c'harrez gant e ziagonalennoù hag un talvoud nesaet eus √2 (kredad : Bill Casselman).

Ken abred hag erVIvet milved kt JK e oa podoù kinklet gant karrezioù eMezopotamia[1].

Tablezennoù 'zo a ziskouez e anavezed simetriezhioù ha troiadurioù eus ar c'harrez war-dro arXVIIIvet kantved kt JK. An dablezenn BM 15285 ez eus enni un daou-ugent bennak a gudennoù matematikel diwar-benn gorreadoù figurennoù stag ouzh karrezioù[1].

Erbediñ a ra anTalmud sevel kêrioù e stumm karrezioù, petra bennak a vefe stumm o moger-dro[2].

Stagadennoù

[kemmañ |kemmañ ar vammenn]

Levrlennadur

[kemmañ |kemmañ ar vammenn]

(en) Eleanor Robson,Mathematics in Ancient Iraq: a Social History, Princeton University Press, 2008, 442 p.(ISBN 978-0-691-09182-2)

Notennoù ha daveoù

[kemmañ |kemmañ ar vammenn]
  1. 1,0 ha1,1Eleanor Robson, 2008
  2. (fr) Salomon Munk, Tanchum ben Joseph, Leopold Dukes, Isidore Cahen,La Bible: traduction nouvelle, 1833
Portal:geometriezh
Porched geometriezh
Adtapet diwar « https://br.wikipedia.org/w/index.php?title=Karrez&oldid=1976994 »
Rummad:
Rummad kuzhet:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp