Hippokrates Kos peHippokrates (henc'hresianeg: ἹπποκράτηςHippokrátēs), ganet war-dro-460 en enezKos, da vareKantved Perikles, ha marvet war-dro-370 eLarissa, a oa ur mezeg enHenc'hres. Gwelet e vez evel ur mezeg eus ar re vrasañ en istor arvezegiezh. Kinniget eo evel tad mezegiezh broioù ar c'hornôg[1],[2],[3] abalamour d'ar pezh en deus degaset d'an danvez-mañ evel diazezer ar Skol vezegiezh hipokratek. Ar skol-mañ a dreuzfurmas a-grenn ar vezegiezh enHenc'hres, oc'h ober anezhi un danvez a-ziforc'h, disheñvel diouzh an danvezioù all a veze liammet outi da gustum (teürgiezh haprederouriezh peurgetket), hag ur vicher wirion[4],[5].
Koulskoude e vez mesket alies oberoù saverien arC'horpus hag implijerien ar vezegiezh hipokratek, ha re Hippokrates e-unan. Anavezout a reer nebeut-kenañ eus ar pezh en deus soñjet, graet ha skrivet Hippokrates. Lod a ra ivez kentañ mezeg an istor eusImhotep eus Henegipt. Taolennet e vez Hippokrates peurliesañ evel skouer ar vezeien. Krediñ a reer en dije lakaet studi reizhadek arvezegiezh klinik d'ober araokadennoù bras, o tiverrañ anaoudegezh ar skolioù mezegiezh a oa bet en e raok, hag o kemenn doareoù ober divezel d'ar vezeien er C'horpus hipokratek hag en oberennoù all[4][6].
A-du emañ an istorourien da lâret e oa ganet Hippocrates war-dro460 kt JK en enezKos, en Henc'hres. Ur mezeg hag ur c'helenner brudet e voe.
Titouroù all diwar-benn e vuhez n'int ket asur[7].Soranos Efesos, urginekologour gresian eus an eil kantved[8] a voe kentañ buhezskriver Hippokrates, ha mammenn bennañ an titouroù hon eus diwar-benn ar mezeg brudet eo e zanevelloù. Titouroù all zo deut betek ennomp a-drugarez da skridoùAristoteles, skrivet erIVe kantved kt JK, eus arSouda skrivet enXvet kantved goude JK ha da oberennoùYann Tzetzes savet enXIIvet kantved goude JK[9],[10]. Daou vab Hippokrates, Thessalos ha Drakon, hag e vab-kaer,Polybios, a voe e ziskibled. HervezGalenos, ur medisin gresian en deus bevet diwezhatoc'h, e oa Polybios warlerc'hiad gwirion Hippokrates. Drakon ha Thessalos o doe pep a vab anvet Hippokrates, ar pezh a c'hell lakaat unan da faziañ[11],[12],[13],[14].Mervel a reas Hippokrates war-dro370 kent JK.
Hervez Soranos e oa Herakleides, ur medisin, a oa tad Hippokrates. Praksitela, merc'h Tizane, e oa e vamm. Soranos a lavar ivez e teskas Hippokrates ar vezegiezh gant e dad hag e dad-kozh, hag e studias danvezioù all gantDemokritos haGorgias. Mont a reas Hippokrates war ar studi enasklepieionKos moarvat, ha kentelioù en doe digant Herodikos, ur mezeg eusTrakia. Ar meneg nemetañ zo graet eus Hippokrates en e amzer a gaver e divizPlaton,Protagoras, ma teskriv Hippokrates evel "Hippokrates Kos, anAsklepiad"[15],[16]. Hippokrates a labouras evel mezeg hag a gelennas a-hed e vuhez. Beajiñ a reas ken pell haThessalia,Trakia, haMor Marmara[17]. Aet e vije da anaon eLarissa moarvat da 83 pe 90 vloaz, daoust ma lavar skrivagnerien zo e vevas pelloc'h evit 100 vloaz[18].
