Al lavar henc'hresianekγνῶθι σεαυτόν / gnōthi seauton (peσαυτόν / sauton gant ε gwasket), da lavarout eoen em anavez da-unan, a oa skrivet epronaos (rakporzh)Templ Apollon e Delfi - hervez a skrivas an douaroniourPaosanias ar Beajour (10.24.1), unan eus an tri lavar merket eno (Megen agan a oa ur bomm all)..
Troet e vez e latin gant « Nosce te ipsum ».
Lakaet eo bet al lavar-se war gont meur a zen, c'hwec'h fur da vihanañ eus Hellaz kozh.
Hervez skridoù all e vije bet lakaet war gontPhemonoe, ur varzhez vojennel. Meneget eo al lavar gant ar barzh romanJuvenal en e flemmganoù (Flemmgan XI) ma skriv e teu ar gentel -sede caelo (eus an neñv).
Alc'hwez andenegezh hervezSokrates eo ar bomm-se, a ro d'an den ar gefridi hag an dlead da anaout e vuzul hep klask kenstrivañ gant an doueed . Diaes eo krediñ e teu eus Sokrates avat pa oa bet lavaret dija gant Herakleitos :« Ret eo en em studiañ, ha deskiñ pep tra drezomp hon-unan ».
Gallout a reer kompren "en em anavezout" evel anavezout ha kompren emzalc'h pe emzoug mab-den, e vuhezegezh, e zoare da soñjal, rak en em anavezout n'eo nemet anavezout an dud all ivez.
-e saozneg: