Gambia, madɔnnenGambia ka Fasojamana, a bɛ wele caya laGambia. Jamana don min bɛAfrika Tlebi fɛ. A yeAfrika gun jamanaw bɛɛ lafitini ye, a bɛ danbɔ saheli, kɔrɔn ani worodugu fɛ niSenegal ye. A sigilen dankan fitini kanAtlantik Kɔgɔji dala tlebi fɛ. Gambia ba bɛ Gambia cɛci kab'a kun kataa a kun. Februyekalo tle 18, san 1965, Gambia y'aka yɛrɛmahɔrɔnya ta kabɔBritania Mansamara kɔnɔ a sɔrɔla ka donKomonwelf (Forobanafolo) la. A faaba yeBanjul, nka a duguw labeleble yeSerekunda ye.
Kɛmɛda 10n, julaSilamɛ jamakulu ani dɔnnikɛla dow taara u sigi Afrika Tlebi jagokɛyɔrɔ caman na, o kɛra subu ye kaSahara-cela jago ni sanu ani samaɲin yiriwa. Kata kɛmɛda 11n walima 12n na,Tukrur mansamara faamaw (kɔrɔlenGana ani Gao) donnaSilameya la, u sɔrɔla ka Silameya mɔgɔ-kalanen dɔw ta ladilibaw ye. Sɛbɛnni fɔlɔw nin yɔrɔ in kan bɛ segin kataa Arabu jagokɛlaw ma kɛmɛda kɔnɔtɔnnan ani tannanYesu Krisa bangelen kɔ (YB). Kɛmɛda tannanan daminɛ la, bi Gambia fan caman tun bɛMali Mansamara kɔnɔ. Portigalikaw taara yɔrɔ in na ji fɛ kɛmɛda tandurunan-cema u sɔrɔla ka jago tnoma kɛ u ta ye. Bi-bi-in-na, Gambia jamanaden bikɔnɔtɔn kɛmɛsarada 90% yeSilamɛ ye.Kuranɛ kalanso ani foraba kalan bɛ u disi da ɲwan na.