Хордавыя (Chordata) —тып другаснаротых жывёл, для якіх характэрна наяўнасць унутранага восевагашкілета ў выглядзе хорды, якая ў вышэйшых формаў замяняеццапазваночнікам.
Існаванне гэтага тыпу было абгрунтаванаА. А. Кавалеўскім, які выявіў прынцыповае падабенства будовы ды развіццябесчарапных іабалоннікаў зпазваночнымі жывёламі.
Для ўсіх хордавых характэрны шэраг агульных рыс, якія адрозніваюць іх ад іншых жывёл:
- Наяўнасцьхорды — унутранага шкілета ў выглядзе храстковападобнага стрыжня, размешчанага ўздоўж спіннога боку цела жывёлы. Хорда — гэта апора, якая забяспечвае падтрыманне формы цела, яна маеэктадэрмальнае паходжанне і ўяўляе сабою пругкі стрыжань, абкружаны абалонкай сазлучальнай тканкі. На стадыі зародка яна ёсць ва ўсіх хордавых жывёл. Толькі ў нямногіх хорда захоўваецца і ў дарослым стане. У большасці ж яна па меры росту і развіцця зародка паступова замяшчаецца больш трывалым касцявым пазваночнікам. Менавіта дзякуючы наяўнасці трывалага ўнутранага шкілета памеры і маса цела хордавых самыя вялікія сярод усіх існуючых жывёл.
- Цэнтральная нервовая сістэма прадстаўлена нервовай трубкай, поласць якой запоўнена спіннамазгавой вадкасцю. У хрыбтовых жывёл яна ўтварае два аддзелы:галаўны іспінны мозг, на стадыі зародка яе пярэдні аддзел расшыраецца і пераўтвараецца ў галаўны мозг.
- Стрававальная сістэма размяшчаецца пад хордай. Яе пярэдні аддзел —глотка — пранізаны парнымі адтулінамі — жабравымі шчылінамі. У пярвічнаводных хордавых яны захоўваюцца на працягу ўсяго жыцця, а у наземных — толькі на ранніх стадыях развіцця.
- Крывяносная сістэма замкнутая.Сэрца размяшчаецца на брушным боку цела, пад хордай і стрававальнай трубкай.
- ПадтыпЛічынкавахордавыя (Urochordata)
- КласАсцыдыі (Ascidiae)
- КласСальпы (Salpida)
- КласАпендыкулярыі (Appendiculariae)
- ПадтыпБесчарапныя (Acrania)
- КласГалавахордавыя (Cephalochordata)
- ПадтыпПазваночныя (Vertebrata)
- НадкласБяссківічныя (Agnatha)
- КласМіксіны (Myxini)
- КласМіногі (Petromyzonti)
- НадкласРыбы (Pisces)
- КласХрастковыя рыбы (Chondrichthyes)
- КласЛопасцевапёрыя рыбы (Sarcopterygii)
- КласПрамянёвапёрыя рыбы (Actinopterygii)
- НадкласЧатырохногія (Tetrapoda)
- КласЗемнаводныя (Amphibia)
- КласПаўзуны (Reptilia)
- КласПтушкі (Aves)
- КласСысуны (Mammalia)
| - Паставіцьзноскі з дакладнейшым указаннем крыніцы.
|
- Біялогія: вучэб. дапам. для 8-га кл. агульнаадукац. устаноў з беларус. мовай навучання / Л. В. Камлюк, А. С. Шалапёнак; пер. з рус. мовы Г. І. Кулеш. — 3-е выд., дап. — Мінск: Нар. асвета, 2010. — 222 с.: іл.ISBN 978-985-03-1367-6
