Назва «Лютэранства» паходзіць ад прозвішча Марціна Лютэра.Марцін Лютэр (1483—1546 гг.), манахРымска-каталіцкай царквы, доктар багаслоўя Вітэнбергскага ўніверсітэта ў Германіі. Пры вывучэнніБібліі заўважыў у Слове Божым некаторыя ключавыя ісціны, якія былі добра вядомыя першым хрысціянам, але з часам у сілу розных акалічнасцяў развіцця царквы былі пакінутыя без увагі і амаль забытыя. Лютэр, а таксама іншыя багасловы пачалі адраджэнне аўтарытэту гэтых ісцін. Гэтая падзея вядома ў гісторыі якРэфармацыя царквы ў XVI стагоддзі. Канчаткова веравучэнне выкладзена ў1530 у «Аўгсбургскім спавяданні» (за што лютэранскую царкву часам называюць аўгсбургскай). З Германіі лютэранская царква распаўсюдзілася ў краіны Еўропы — Аўстрыю, Венгрыю, Францыю, Нідэрланды, краіны Скандынавіі, Прыбалтыку, а пасля і ў Паўночную Амерыку. На поўначы Германіі, у Скандынавіі і Прыбалтыцы (Латвія і Эстонія) лютэранства стала пануючай рэлігіяй.
Галоўны пастулат тэалогіі лютэранства — выратаванне асабістай верай, якая даруецца Богам, без дапамогі царквы. Сувязь Бога і чалавека набывае ўнутраны, асабісты харакгар, царква перастае быць пасрэднікам паміж Богам і індывідам. Усе вернікі прызнаюцца роўнымі перад Хрыстом, святары страчваюць палажэнне асобага саслоўя, адмаўляюцца каталіцкія іерархія, манаства, бясшлюбнасць святароў. Рэлігійныя суполкі самі запрашаюць пастараў і выбіраюць кіруючыя органы — кансісторыі. Крыніцай веравучэння з’яўляецца Біблія, якую вернік мае права самастойна тлумачыць. У кірхах (храмах) няма абразоў. 3 7 таінстваў каталіцкай царквы засталіся хрышчэнне і прычасце. Набажэнства вядзецца на роднай мове. У кульце лютэранства ўвасабляецца прынцып таннай царквы.
Самая першая згадка аб з’яўленні лютэранства на Беларусі адносіцца да1535 года, калі князь Юрый Сямёнавіч выдзяліў зямлю для пабудовы лютэранскай царквы. Першым лютэранскім прапаведнікам быў Аўраам Кулёва, які ў1539 годзе ўВільні ўкасцеле Св. Ганны пачаў распаўсюджваць лютэранскае веравучэнне. З пачаткамРэфармацыі на Беларусі лютэранства не набыла такога вялікага распаўсюджвання, яккальвінізм. У асноўным лютэранскае вучэнне вызнавалі асобы нямецкага, латвійскага ці літоўскага находжання. У Вільні каля1560 года на Нямецкай вуліцы была пабудавана кірха, якая праіснавала да1944 года. У час знаходжання Беларусі ў складзеРэчы Паспалітай, афіцыйныя ўлады хоць і талерантна ставіліся да лютэранства, але праводзілі палітыкуКонтррэфармацыі.
Пасля падзелаў Рэчы Паспалітай лютэране адчулі нават нейкае палягчэнне з бокуРасійскіх улад. Так, у1775 годзе ўПолацку была заснавана новая парафія, а ў1780 годзе расійская імператрыцаКацярына II пры наведванніМагілёва распарадзілася перадаць зноў заснаванай лютэранскай парафіі невыкарыстоўваны праваслаўны будынак. На планеМінска1809 года з’явілася лютэранская царква, а ўВіцебску ў1833 годзе над лютэранскую царкву была парададзен будынак былога касцела XVIII века. Аднак расійскія ўлады ўстанавілі шэраг абмежаванняў у адносінах да лютэран: зварот праваслаўных у лютэранства з’яўлялася ў Расіі крымінальным злачынствам, а для пабудовы «іншаслаўнай» царквы патрабавалася згода мясцовых праваслаўных царкоўных уладаў і г.д. I толькі лібералізацыя расійскіх законаў аб рэлігіі паслярэвалюцыі 1905 года зрабіла магчымым для некалькіх сотняў вернікаў у беларускіх губернях Імперыі вярнуцца (або звярнуцца) з праваслаўя ў лютэранства.
Пасля падзелу Беларусі на ўсходзе бальшавіцкая ўлада паклала канец існаванню лютэранскіх парафій. У Мінску, Полацку, Віцебску,Слуцку, Магілёве і шэрагу іншых гарадоў у канцы 1930-х гг. НКУСБССР правяло, акрамя «польскай аперацыі», таксама і дзве спецыяльныя аперацыі па масавым рэпрэсіям супраць насельніцтва нямецкага і латышскага нацыянальнага паходжання, паколькі гэтыя асобы і складалі тады пераважнае колькасць беларускіх лютэран. УЗаходняй Беларусі ў пачатку 1920-х гг. лютэранскія парафіі ўвайшлі ў склад Касцёла Евангелічна-Аўгсбургскай Польшчы і гэтак праіснавалі даДругой сусветнай вайны. Набажэнствы вялісяпа-польску іпа-нямецку. Да прыходу савецкай арміі ў 1944 годзе ў Беларусі ўжо амаль не заставалася асоб нямецкага паходжання, а адважыўся застацца ўСССР татальна рэпрэсавалі сталінскія ўлады. У савецкі перыяд дзеючых лютэранскіх цэркваў у Беларусі не існавала ўвогуле. Так, напрыклад, будынаклютэранскай царквы ў Гродне стала абласным архівам да пачатку 1990-х гг., Брэсцкая царква была перабудавана амаль да непазнавальнасці і прыстасаваны пад кінатэатр «Змена», а ў Полацку будынак царквы займае мясцовы музей.
Пасля распаду СССР першая на тэрыторыі Беларусісуполка лютэранаў была зарэгістравана ў1993 г. У цяперашні час у краіне дзейнічае 27 суполак лютэранаў, служаць 17 святароў. У распараджэнні вернікаў знаходзіцца чатыры культавых будынка.
У1947 ў г. Лунд (Швецыя) была створана Сусветная лютэранская федэрацыя з цэнтрам у г.Жэнева (Швейцарыя). Колькасць прыхільнікаў Л. — больш за 75 млн чал.: 27-млн. ўГерманіі (больш за трэць насельніцтва краіны); 12-млн. уЗША (5 % насельніцтва); больш за 4,5 млн уДаніі (каля 90 % насельніцтва); 4,4 млн уШвецыі (больш за палову насельніцтва); 4,2 млн уФінляндыі (больш за 85 % насельніцтва); 3,8 млн уНарвегіі (каля 90 % насельніцтва); 3,5-млн. — УІнданезіі (2 % насельніцтва); 1,5 млн уТанзаніі (5 % насельніцтва); 1,2 млн уІндыі (менш за 0,1 % насельніцтва); 1,1-млн. ўБразіліі (каля 1 % насельніцтва); больш за 0,5 млн уЭстоніі (больш за трэць насельніцтва); каля 0,5 млн уЛатвіі (каля 20 % насельніцтва).
