Карпулінг (адангл.:car «аўтамабіль» +pool «аб’яднанне») цірайдшэрынг (англ.:ride «паездка» +share «дзяліцца») — сумеснае выкарыстанне прыватнага аўтамабіля, калі едзе больш, чым адзін чалавек, што прадухіляе неабходнасць іншым спадарожнікам дабірацца да месца самастойна. Пры карпулінгу даволі часта карыстаюцца дапамогай анлайн-сэрвісаў пошуку спадарожнікаў. Пры гэтым выдаткі на паліва размяркоўваюцца прапарцыйна і выбіраецца аптымальны для ўсіх удзельнікаў паездкі маршрут без значных адхіленняў ад асноўнага маршруту кіроўцы (уладальніка аўтамабіля), у адрозненне адтаксі, пры выкарыстанні якога выдаткі аплачваепасажыр, а кірунак паездкі не абмяжоўваеццакіроўцам, іаўтаспыну, дзе па факце плаціць толькі кіроўца, які едзе строга па сваім маршруце. Тэарэтычна пры райдшэрынгу магчыма перадаваць кіраванне аўтамабілем аднаму з пасажыраў, але на практыцы гэта ўжываецца досыць рэдка.
У залежнасці ад спосабу планавання сумеснай паездкі вылучаюць наступныя віды карпулінгу:
Карпулінг як масавая з’ява ўпершыню з’явіўся ўЗША падчасДругой сусветнай вайны, калі паліва стала дэфіцытным рэсурсам. Адзін з самых вядомых плакатаў таго часу заяўляў: «Калі ты едзеш адзін, то вязеш з сабойГітлера. Далучайся да каршэрынг клуба!».
Затым цікавасць да карпулінгу вырасла ў ЗША у 1970-я ў сувязі з ростам коштаў на паліва ў вынікунафтавага крызісу 1973 года. УЕўропе карпулінг модным не быў, бо сістэмаграмадскага транспарту там была развіта значна лепш, чым у ЗША.
Акрамя таго, з-за хуткага росту гарадоў і колькасці аўтамабіляў абвастрылася праблема дарожных затораў. Як адзін з метадаў барацьбы з заторамі ў ЗША сталі з’яўляцца спецыяльныя выдзеленыя палосы для аўтамабіляў з двума і больш пасажырамі — палосы высокай загружанасці. Так для карпулінгу з’явіўся яшчэ адзін стымул — эканомія часу.
Карпулінг набыў папулярнасць у 2010-я гады з развіццёмінтэрнэту і мабільных тэхналогій, якія палегчылі пошук спадарожнікаў[1].
НаВікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэмеКарпулінг | |
|---|---|
| Нарматыўны кантроль |