Віза́нтый (грэч.Βυζάντιον,лац.:Byzantium) — старажытныгорад, заснаваны каланістамі з грэчаскага горада Мегары ў661 да н.э. на еўрапейскім беразе паўднёвага канца праліваБасфор, насупрацьХалкідона, калоніі мегарцаў на азіяцкім беразе. Назву горад атрымаў ад імя Віза, кіраўніка мегарскіх пасяленцаў.
Дзякуючы выгоднаму становішчу горад паспяхова развіваўся, але ў канцы 2 ст. Візантый быў цалкам разбураны імператарамСептыміем Северам (193–211) за падтрымку няўдалага суперніка Септымія,Песцэнія Нігера.
Да 4 ст. Візантый так і не здолеў аднавіцца і быў незначным паселішчам. Пасля сваёй перамогі над імператарам УсходуЛіцыніем і аб'яднання краіны, імператарКанстанцін Вялікі8.11.324 заснаваў на месцы Візантыя новую сталіцу Рымскай імперыі –Канстанцінопаль.
