Берылій Названа ад Берыл Небяспека acute beryllium poisoning [d] Матэрыял Берыл Першаадкрывальнік Louis Nicolas Vauquelin [d] [ 1] Фрыдрых Вёлер [ 1] Antoine Bussy [d] [ 1] Дата адкрыцця (вынаходства) 1798 [ 2] Месца выяўлення Францыя Сімвал элемента Be [ 3] Хімічная формула Be [ 4] Canonical SMILES [Be] [ 4] Атамны лік 4 [ 3] Электронная канфігурацыя 1s² 2s² [He] 2s² Электраадмоўнасць 2 Іонны радыус 0,27 Ангстрэм [ 5] 0,45 Ангстрэм [ 5] Ступень акіслення 2 Удзельная электрычная праводнасць 25 000 000 ampere per volt metre [ 6] Шчыльнасць 1,85 ± 0,001 gram per cubic centimetre Тэмпература плаўлення 2 349 ± 0 ℉ 1 278 °C Boiling point 4 532 ± 1 ℉ 2 970 °C Vapor pressure 0 ± 1 мм рт.сл. NIOSH Pocket Guide ID 0054 Time-weighted average exposure limit 0,002 ± 0,001 mg/m³ Ceiling exposure limit 0,0005 ± 0,0001 mg/m³ Immediately dangerous to life or health 4 ± 1 mg/m³ Маса 9,0121831 ± 0 атамная адзінка масы [ 7] Медыяфайлы на Вікісховішчы
Берылій (лац. :Beryllium )Be —хімічны элемент II групыперыядычнай сістэмы ; атамны нумар 4. Атамная маса 9,01218.мінерала берыла ў1798 годзе французскімхімікам Л. Вокленам (фр. :Louis-Nicolas Vauquelin ). Металічны берылій незалежна адзін ад аднаго атрымалі ў 1828 г.Ф. Вёлер і А. Бюсі[ 8]
Светла-шэрыметал .Шчыльнасць 1847,7 кг/м³.Тэмпература плаўлення 1284°C ,тэмпература кіпення 2450 °C.
УЗямной кары берылію ўтрымліваецца каля 6·10−4 % па масе.З мінералаў берылію найбольшае прамысловае значэнне мае берыл. Галоўныя радовішчы — уЗША ,Бразіліі ,Аргенціне ,Мексіцы ,ПАР ,Намібіі ,Мазамбіку ,Індыі ,Расіі .
Выкарыстоўваецца ў авія- і ракетабудаванні (тармазныя дыскісамалётаў , панэлісонечных батарэй , абшыўкікасмічных караблёў ),ядзерных рэактарах (рэгулятар ядзернай рэакцыі: запавольваенейтроны ).
↑а б в https://www.rsc.org/periodic-table/element/4/beryllium
↑ https://periodic.lanl.gov/4.shtml
↑а б Wieser M. E. ,Coplen T. B. ,Wieser M. Atomic weights of the elements 2009 (IUPAC Technical Report) //Pure and Applied Chemistry —IUPAC , 2010. — Vol. 83, Iss. 2. — P. 359–396. — ISSN0033-4545 ;1365-3075 ;0074-3925 —doi:10.1351/PAC-REP-10-09-14 ↑а б BERYLLIUMПраверана 18 лістапада 2016. ↑а б (unspecified title) —ISBN 0-8493-0485-7
↑ https://www.thebalance.com/electrical-conductivity-in-metals-2340117 Праверана 30 студзеня 2019.
↑ Meija J. ,Prohaska T. ,Coplen T. B. et al.Atomic weights of the elements 2005 (IUPAC Technical Report) //Pure and Applied Chemistry —IUPAC , 2016. — Vol. 88, Iss. 3. — ISSN0033-4545 ;1365-3075 ;0074-3925 —doi:10.1515/PAC-2015-0305 Праверана 20 кастрычніка 2020. ↑ Булычёв Б. М., Ижванов Л. А., Ковальский В. В. Бериллий(недаступная спасылка) //Вялікая савецкая энцыклапедыя (руск.) Химический словарь школьника / Б. Н. Кочергин, Л. Я. Горностаева, В. М. Макаревский, О. С. Аранская. —Мн. : Народная асвета, 1990. — С. 31. — 255 с. —75 000 экз. —ISBN 5-341-00127-3 . (руск.) Болсун А. Н. Краткий словарь физических терминов / Сост. А. И. Болсун. —Мн. : Вышэйшая школа, 1979. — С. 39. — 416 с. —30 000 экз. (руск.)
