Аксіёма (стар.-грэч.:ἀξίωμα — сцвярджэнне, становішча) абопастулат — сцвярджэнне, прыманае бездоказаў.
Аксіяматызацыя тэорыі — відавочнае ўказанне канчатковага набору аксіём.Сцвярджэнні, якія выцякаюць з аксіём, завуццатэарэмамі.
Прыклады розных, але раўнасільных набораў аксіём можна сустрэць уматэматычнай логіцы іеўклідавай геаметрыі.
Набор аксіём завецца несупярэчлівым, калі з аксіём набору, карыстаючыся правіламілогікі, нельга прыйсці да супярэчнасці. Аксіёмы з'яўляюцца свайго роду «пунктамі адліку» для пабудовы любой навукі, пры гэтым самі яны не даказваюцца, а выводзяцца непасрэдна з эмпірычнага назірання (досведу).
Упершыню тэрмін «аксіёма» сустракаецца ўАрыстоцеля (384—322 да н. э.) і перайшоў уматэматыку адфілосафаўСтаражытнай Грэцыі.Еўклід адрознівае паняцці «пастулат» і «аксіёма», не тлумачачы іх адрознення. З часоў Баэцыя пастулаты перакладаюць як патрабаванні (petitio), аксіёмы — як агульныя паняцці. Першапачаткова слова «аксіёма» мела значэнне «ісціна, відавочная сама па сабе». У розных манускрыптах Пачаткаў Еўкліда разбіццё сцвярджэнняў на аксіёмы і пастулаты рознае, не супадае іх парадак. Верагодна перапісчыкі прытрымваліся розных поглядаў на адрозненне гэтых паняццяў.
- Начала Евклида. Книги I—VI. М.-Л., 1950
- Гильберт Д. Основания геометрии. М.-Л., 1948
