Майсей (па-габрэйску:משֶׁה,па-старажытнагрэцку:Mωυσής,па-арабску:موسىٰ) —біблійныпрарок, рэлігійны лідэр, заканадавец, які вызваліўстаражытнагабрэйскіяплямёны ад прыгнётуэгіпецкіхфараонаў. Яму традыцыйна прыпісваецца аўтарстваТоры. Шануеццаюдаістамі,хрысьціянамі ймусульманамі. Згодна з кнігай «Выхад», Майсей нарадзіўся ў той час, калігабрэйскі народ быў больш шматлікім уЭгіпце й эгіпецкі фараон быў занепакоены тым, што яны могуць дапамагчы ворагам ягонай дзяржавы.
Існаваньне Майсея, а таксама дакладнасьць гісторыі ягонага зыходу зьяўляецца спрэчным сяродархеолягаў іэгіптолягаў. Некаторыя гісторыкі сьцьвярджаюць, што біяграфічныя дадзеныя, і эгіпецкае паходжаньне, якія прыпісваюцца Майсею варта існаваньню гістарычных палітычных і рэлігійных лідэраў, якія ўдзельнічалі ў кансалідацыі габрэйскіх плямёнаў ўХанаане да канцабронзавага стагодзьдзя. Равінскіюдаізм разьлічваепрацягласьць жыцьця Майсея адпаведнае1391—1271 да н. э.. Хрысьціянская традыцыя схільная да меркаваньне больш раньняга тэрміну жыцьця.
УБібліі (Стары Запавет) зьмяшчаецца драматычная легенда аб Майсеі, напоўненая шматлікімі жыцьцёвымі выпрабаваньнямі на ўсім працягу яго 120-гадовага жыцьця.
Паведамляецца, што нарадзіўся Майсей уЭгіпце ў сям’іАмрама[5],праўнука Лявія й прапраўнука габрэйскага патрыярхаЯкава, у той час, калі эгіпецкія фараоны, баючыся размнажэньня габрэяў пасьля іх 200-гадовага знаходжаньня ў Эгіпце, выдалі загад павівальным бабкам зьнішчыць народжаных габрэйскіх хлопчыкаў[6], а іх целы скідаць уНіл[7]. Маці МайсеяЁхавэда доўгі час хавала яго, а калі далей хаваць дзіця дома стала немагчыма, паклала свайго сына ў засмаленым кошыку на беразе Ніла ў трысьнягу. Тут яго знайшла дачка фараона й вырашыла захаваць яму жыцьцё. Яна аддала падкідыша на выхаваньне сваёй маці, а пасьля ўсынавіла яго[8]. Атрымаўшы добрае выхаваньне, Майсей зь цягам часу ўзначаліў эгіпецкае войска супрацьэтыёпаў, здабыў бліскучую над імі перамогу й заключыў прыгодную для Эгіпта дамову. Гэта адчыніла яму прамы шлях дацарскага трона.
Аднойчы ён, ня ведаючы свайго сапраўднага паходжаньня, заступіўся за пакрыўджанага габрэя й забіў эгіпцяніна, які зьдзекаваўся над сваёй ахвярай[9]. Баючыся адказнасьці за гэты ўчынак, які пагражаў яму сьмерцю, Майсей пакінуў двор фараона й знайшоў сабе прытулак уарабскагасьвятара Рагуіла. Ажаніўшыся на дачцы апошняга Сэпфоры, ён каля 40 гадоў праслужыў пастухом у свайго цесьця[10].
Бог зьявіўся Майсею на гарыСынай у выглядзепалаючага куста і загадаў вызваліць габрэйскі народ з эгіпецкай няволі. Майсей спачатку адмовіўся ад такога даручэньня, спасылаючыся на розныя цяжкасьці й сваю нявартасьць для выкананьня такой гістарычнай ролі. Але атрымаўшы ад Бога запэўненьне ў дапамозе, згадзіўся выканаць ягоную волю[11]. Пасьля таго, якдзесяць караў абрынуліся наЭгіпет, Майсей з братамАаронамвывелі габрэяў празЧырвонае мора ў напрамкуПалестыны. Аднак Бог не дапусьціў іх уабяцаную ім зямлю Палестыны празь іхнае непаслушэнства й іхныя нараканьні на Майсея, якога ён зрабіў для іх сваім заканадаўцам. Яны вымушаны былі разам з Майсеем на працягу 40 гадоў блукаць па пустэльных месцахСынайскай паўвыспы, дзе й скончыўся жыцьцёвы шлях Майсея.
Біблейскае паданьне прыпісвае Майсею напісаньне першых пяці кнігаў Старога Запавету («Быцьцё»,«Выхад»,«Левіт»,«Лічбы» і«Другі закон»), гэтак званаеПяцікніжжа.
- ^http://www.tandfonline.com/doi/pdf/10.1080/02572117.2009.10587324
- ^Нацыянальная служба Чэскай рэспублікі
- ^22 //שמות (стар.-гэбр.)
- ^4 //שמות (стар.-гэбр.)
- ^Выхад, 6:20 //Біблія / перакладВасіля Сёмухі. — Менск: Прынткарп, 2002. — 10 000 ас.
- ^Выхад, 1:15-16 //Біблія / перакладВасіля Сёмухі. — Менск: Прынткарп, 2002. — 10 000 ас.
- ^Выхад, 1:22 //Біблія / перакладВасіля Сёмухі. — Менск: Прынткарп, 2002. — 10 000 ас.
- ^Выхад, 2:2-10 //Біблія / перакладВасіля Сёмухі. — Менск: Прынткарп, 2002. — 10 000 ас.
- ^Выхад, 2:11-12 //Біблія / перакладВасіля Сёмухі. — Менск: Прынткарп, 2002. — 10 000 ас.
- ^Выхад, 2:15-22 //Біблія / перакладВасіля Сёмухі. — Менск: Прынткарп, 2002. — 10 000 ас.
- ^Выхад, 3:2-22 //Біблія / перакладВасіля Сёмухі. — Менск: Прынткарп, 2002. — 10 000 ас.
Майсей —сховішча мультымэдыйных матэрыялаў
