І́дыш (саманазва: ייִדיש,трансьл.yidish; אידיש, трансьл.idish; літаральна — «габрэйская») — мова ў складзеверхненямецкіх дыялектаўзаходнегерманскае групыгерманскае галіныіндаэўрапейскае сям’і моваў, на якой у пачаткуXX стагодзьдзя гаварыла каля 11 млнгабрэяў па ўсім сьвеце. Назоўідыш літаральна азначае «габрэйская [мова]» (гістарычна таксама —тайч,ідыш-тайч, адтайч (з ідышу ייִדיש־דײַטש)ідыш-тайч — «габрэйская нямецкая», альбо паводле іншай вэрсіі — «тлумачэньне», у сувязі з традыцыяй вуснага тлумачэньня габрэйскіх тэкстаў пры іх вывучэньні).
Ідыш паўстаў у Цэнтральнай і Ўсходняй Эўропе паміжIX іXII стагодзьдзямі на аснове сярэдненямецкіх дыялектаў у складзе верхненямецкіх (70—75%) з шырокімі запазычаньнямі зстаражытнагабрэйскай іарамэйскай (каля 15%), а таксама зраманскіх іславянскіх моваў (у дыялектах дасягае 20%). Сплаў моваў спарадзіў арыгінальную граматыку, якая дазваляе камбінацыю словаў германскага кораню з сынтаксічнымі элемэнтамісэміцкіх і славянскіх моваў. Незважаючы на агульны істотны ўплыў славянскага й сэміцкага паходжаньня, увогуле ў генэтычным дачыненьні ідыш прадстаўляе сабою адну з германскіх моваў. Унутры германскае галіны ідыш уваходзіць у склад заходнегерманскае групы, унутры якой, у сваю чаргу, уваходзіць у склад сярэдненямецкіх гаворак верхненямецкіх дыялектаў. Апошнія традыцыйна лічацца дыялектамінямецкае мовы, але ідыш зсацыялінгвістычных прычынаў лічыцца самастойнай мовай.
Дагэтуль ідышам карыстаюцца збольшагаашкенаскія габрэі.
На ідышы ў савецкі час існавала падзяленьне на два правапісы. Каменем сутыкненьня зьяўляліся словы са старажытнагабрэйскімі каранямі. Першы, традыцыйны правапіс, загадвае пісаць такія словы згодна зь біблейнымі крыніцамі, а другі, савецкі, не прызнаваў традыцыйных і рэлігійных уплываў, і патрабаваў пісаць старажытнагабрэйскія словы, як пішуцца ў ідышы іншыя словы, што маюць нямецкае або славянскае паходжаньне. Гэты другі правапіс, можа быць, больш прагматычны, але ж разам з тым адарваны ад габрэйскай традыцыі.
У 1920-я гады ідыш быў адной з афіцыйных моваўБеларускай Савецкай Сацыялістычнай Рэспублікі. Некаторы час лёзунг «Пралетары ўсіх краін, злучайцеся!» быў напісаны на гербе БССР на ідышы, нараўне зь беларускай, польскай і расейскай мовамі. Падобны надпіс прысутнічаў таксама на іншых тагачасных праектах гербу. Дыялекты ідышу Беларусі адносяцца да той жа дыялектнай групы, што й гаворкі навакольных тэрыторыяў былогаВКЛ.
