Anparoy (Oryza sativa) pagkakan na gayo kan dakulang parte kan populasyon nin kinaban. Ini sarong tinanom na natubo sa parteng tropikal kankinàban orog na saLatin America, saSubangan,Habagatan asinSur-subangan na Asya,Aprika, nortengItalya, asin sa Sulnopan na Baybayon kanAmihanan na Amerika. Masabi na anbagas (na paroy) iyo an ika-duwang tipasi nacereal na kinukunsomong gayo igdi sa kinaban, sunod samais.
Iyo iyan anklase nin pig-oomang paroy na an mga cultivars iyo an komun sa bilog na kinaban, asinenot na nagin domestikado saSalog Yangtze basin sa Tsina 13,500 sagkod kan 8,200 na taon an nakaagi.[1][2][3][4]
Sarong tradisyonal na pagkakan saAprika, an bagas may potensyal sa pagpakaray kan nutrisyon, igantad an seguridad sa pagkakan, magtolod kan pag'asenso sa mga rural na lugar asin magsuporta sa pagaataman sa karahayan kan kadagaan. An bagas natao kan saro kalimahan kan calorie nakokonsumo sa bilog na kinaban. An kahalagahan kan bagas dakulang gayo mala ta kan taon 2008, magkapirang gobyerno asin mga paratingi nin bagas nagpoon magrasyon kan suplay kan tipasing ini huli sa katakotan na magigin maipo an bagas sa merkado kan kinaban.Inaapod naparoy ini kun tinanom o an bunga an tinotomoy,bagas kun namolino na, asinmaluto kun sinapna' na alagad, an saro-sarong maluto inaapod nahima (o, nima).Binsâ man an apod kan kinakapaw na sabaw sa pigsasapna' na bagas. Sarong klaseng bagas na pansalak mansana sa mga luto na koro-kakanon iyo anpalagadan, bagas na lila sa kolor asin mahamyo.
Sa Bikol, an bagas na mapulot kun sinasapna' inaapod napulotan asin an bakong mapulot, inaapod nabaranay. An saro-sarong bunga kan paroy inaapod natipasi, kun ini tuyong pananominaapod nabanhi.Sa pre-Hispanikong panahon sa Kabikolan, dakulon na species nin paroy an tinatanom pa alagad sa lawig asin lakaw nin panahon ini nagkapuruho' asin nagkawarara na. Kun mamaanan anVocabulario na binilog niMarcos de Lisboa kan mga taon 1600, uya an magkapirang mga paroy na lakop na pananom kaidto: malictay, guimpad, tinoon, tinogos, maloon, tinoma, tangong, hinipon, dongdong, hangbas, cabong, batangon, binachao, barawa, dala, dalosamat, daras, dibaclon, boracnaga, cadosog, lagoti, cocondato, guinapas, carangcang, manloay, manocnon, manonglay, paraya, sumagyad, sablay, bulao, yumocyoc, tipocol, dinamulag, banglag.
"Tayangaw" na nakatugdon sa Paroy
Burak kan paroy
Ba'gong tanom na paroy
Pag tanom kan paroy sa Bhutan
Rice Smut sa Tagbong, Pili, Camarines Sur (Paroy na may helang na smut)
- ↑Normile, Dennis (1997). "Yangtze seen as earliest rice site". Science 275 (5298): 309–310.doi:10.1126/science.275.5298.309.
- ↑Vaughan, DA; Lu, B; Tomooka, N (2008). "The evolving story of rice evolution". Plant Science 174 (4): 394–408.doi:10.1016/j.plantsci.2008.01.016.https://www.researchgate.net/publication/222526251.
- ↑Harris, David R. (1996).The Origins and Spread of Agriculture and Pastoralism in Eurasia. Psychology Press. p. 565.ISBN 978-1-85728-538-3.
- ↑Zhang, Jianping; Lu, Houyuan; Gu, Wanfa; Wu, Naiqin; Zhou, Kunshu; Hu, Yayi; Xin, Yingjun; Wang, Can; et al. (December 17, 2012). "Early Mixed Farming of Millet and Rice 7800 Years Ago in the Middle Yellow River Region, China". PLOS ONE 7 (12): e52146.doi:10.1371/journal.pone.0052146.PMID 23284907.Bibcode: 2012PLoSO...752146Z.
