Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Zum Inhalt springen
Boarische Wikipedia
Suach

Kanada

Aus Wikipedia
Woispruch:A Mari Usque Ad Mare
(lat. fiaVo Meer zu Meer, obgleidt vom Psalm 72, 8)
AmtsspracheEnglisch,Franzesisch;
regionalInuktitut
HauptstadtOttawa
StaatsoberhauptKenig Charles III.
vertreten durch Generalgouverneurin Mary Simon
RegierungschefPremierminister Mark Carney
Fläche9.984.670 km²
Einwohnerzahl36.048.251 Eihwohna(1. Jenna 2016)
Bevölkerungsdichte3,6 Einwohner pro km²
Bruttoinlandsprodukt$1.098 Mrd.(9., Schätzung 2005)
Brutto­inlands­produkt pro Einwohner$34.028(18.)
Währung1 Kanadischa Dollar ($) = 100 Cent
Unabhängigkeitformal 1982 voGroßbritannien
National­hymneO Canada
ZeitzoneUTC -3,5 bis -10
Kfz-KennzeichenCDN
Internet-TLD.ca
Telefonvorwahl+1
Vorlage:Infobox Staat/Wartung/NAME
Da Charles III. 2021
Da Justin Trudeau 2023

Kanada (englisch undfranzesisch:Canada) is a Stoot inNoadamerika, dea wo zwischn Atlantik im Ostn und Pazifik im Westn liegt und noadweats bis zur Arktis reicht. De oanzige Landesgrenz is de Grenz zu deVaeinigtn Stootn vo Amerika im Sidn und im Noadwestn. Af de Flächn bezong is Kanada s zwoatgresste Lond vo da ganzn Wejd.

Des Lond hod zwoa Amtssprochn, Englisch und Franzesisch. Zentrale Konflikte im Lond san de Rechte vo de frankophonen Kanadia und vo de indigenen Vejka:Easchte Nationa,Inuit undMétis.

Herkumft vum Nam

[Werkeln |Am Gwëntext werkeln]

Da Nam Kanada is woahscheinli vum Wortkanata obgleitet, des wos in da Sproch vo de Sankt-Lorenz-Irokesn sovui wia „Doaf“ oda bessa „Siedlung“ bedeit.[1]1535 hod da franzesische Entdecka af oana Wegbeschreibung zum IndianadorfStadacona (heit: Quebec) de BezeichnungCanada zum easchtn Moi gseng.[2] Cartier hod dann an NamCanada ned nua fia des Dorf vawendt, sondan aa fia des gonze Gebiet, des wos vom HaiptlingDonnacona ausStadacona beheascht worn is. Ob1545 wor da NamCanada fia de Region scho landlaifig. Forscha und Pejzhändla san vo dea Region in Richtung Westn und Sidn zong und so is des Gebiet des Canada gnennt worn is imma weida gwochsn. Im friahn 18. Jh. is da Nam fia an gsomtn heitignMittlan Westn bisLouisiana gnutzt worn.

De seit1763 britische Kolonie Quebec is1791 inObakanada undNiadakanada afteit worn, wos ungefäah an spädan Provinzn Ontario und Quebec ensprochn hod.1841 is des wieda zur Provinz Kanada zsammgfosst worn.1867 hom de nei grindtn Bundesstootn vo de Kolonien in Britisch-Noadamerika an NamKanada und an TitlDominion dahoidn. Bis in de 1950a Joah is da amtliche Nam "Dominion of Canada" iblich gwen. Mit da steigandn Autonomie gengiba Großbritannien hod de Regiarung imma efta de BezeichnungCanada vawendt. SKanada-Gsetz vo 1982 beziagt si nur no afCanada, des wos inzwischn de oanzige amtliche (zwoasprochige) Bezeichnung is.

Geografie

[Werkeln |Am Gwëntext werkeln]

Ausdehnung und Grenzn

[Werkeln |Am Gwëntext werkeln]

Kanada is mid arana Flächn vo 9.984.670 Quadratkilometa nochRussland aszwoatgresste Land auf da Wejd und fost so grouß wiaEiropa. As Lond nimmd um de 41 % vo da Flächn vo ganz Noadamerika ei. Da oazigste unobhängige mid Londesgrenzn vabundne Nochboa hand de Vaeinigtn Stootn am Sidn und am Noadwestn. A andana Nochboa wad nu asdänische AutonomiegebietGrönland, des wos oba duach a eba 30 Kilometa broade Meerenge (Kennedy-Kanal) vo da neadlichstn kanadischn Insl,Ellesmere Island, wegad is. Mid da siadlie vo Neifundland glenga InslgruppnSt. Pierre et Miquelon hods a nu a Ibableibsl vo da franzesischn KolonieNeifrankreich.

De gresste Noad-Sid-Ausdehnung, voKap Columbia auf Ellesmere Island inNunavut zua da InslMiddle Island amEriesee, hand 4634 Kilometa. De gresste Ost-West-Entfeanug hand 5514 Kilometa voCape Spear aufNeifundland bis zua Grenz vomYukon-Territorium midAlaska. De Gsamtläng vo da Grenz zwischn Kanada und de Vaeinigtn Stootn hand 8890 Kilomeda. Kanada hod mid 243.042 Kilomeda a de längste Kistnlinie auf da ganzn Wejd.

De gresste Insl is dBaffininsel am Noadostn, wo a glei de fimftgresste Insl auf da ganzn Wejd is. De neadlichste Hoibinsl isBoothia. 9.093.507 km² vo Kanada hand Lond- und 891.163 km² Wossaflächn.

Kanada hod an Ateil an sechsZeitzonen.

Geologie und Gliedarung vo da Landschaft

[Werkeln |Am Gwëntext werkeln]

As geologischeGrundgebirge vo de estlichn Provinzn hand oide Beag, wo scha odrong hand und nu ejdane Teile vomKanadischn Schuidl. Der umfosst a recht a grouße Region mid an Haufa vo de Ejdastn Gstoana. Um dHudson Bay rumdum, isa fast so grouß wia d Hejftn vom Kanadischn Stootsgebiet. Bis auf a boa gloane Beag am estlichn Quebec und inLabrador is d Londschoft floch und buglad. As Netz vo de Gwassa is recht dicht, d Entwossarung vo dera Region erfoigt duach a Vuizoi vo Fliss. De sidliche Hejftn vom Schuidl is midboreale Wejda bedeckt.

Bevejkarung

[Werkeln |Am Gwëntext werkeln]

Bei da letztn Voikzejung vo 2006 hod Kanada 31.612.897 Eihwohna ghobt. De Bevejkarungsdichtn gheat mit ebba 3,2 Eihwohna/km² zu de geringstn der Wejd. De Bevejkarung konzentriat si auf an 350 Kilometa broadn Stroafn entlang vo da Grenz zua USA. Da Noadn is weitgehnd unbesiedlt.

Indigene Vejka

[Werkeln |Am Gwëntext werkeln]
Inuit-Frau

Bei da letztn Voikszejung im Joa 2006 hom 1.172.790 Kanadia ogem, doss zu ana indigenen Gruppm ghean. Des woan 3,8 % vo da Bevejkarung. Dazua ghean:

  • 698.025 vo deEaschtn Nationa
  • 389.785 Métis (Nochfoan vo eiropäischn Monnan, de wo mit Indianarinnen a Vabindung eihgonga san)
  • 50.485 Inuit
  • 6665 Indigene vo gemischta Heakumft (Stond: 2001),
  • 23.415 Indigene ohne eindeitige ethnische Zuaoadnung (Stond: 2001).

185.960 Kanadia hom im Joa 2001 oane vo de 50 indigenen Sprochn gredt. DeIndiana hom eascht seit 1960 s volle Woirecht.

Seit 1996 wead in Kanada am 21. Juni da „National Aboriginal Day“ bzw. „Journée nationale des Autochtones“ ('Nationalfeiadog vo de Ureihwohna') gfeiat.

Sprochn

[Werkeln |Am Gwëntext werkeln]

De Amtssprochn in Kanada sanEnglisch undFranzesisch. 20,1 % vo da Bevejkarung gem o, doss weda de oane no de ondare eana Muaddasproch warad.

Englisch und Franzesisch san de Muaddasproch vo 59,7 % bzw. 23,2 % vo da Bevejkarung.[3]

In deNoadwest-Territorien hom mearare Sprochn vo deEaschtn Nationa offiziejn Status. Im TerritoriumNunavut, wo deInuit de Meaheit stejn, isInuktitut oane vo drei Amtssprochn.

Gschicht

[Werkeln |Am Gwëntext werkeln]

Ua- und Fruahgschicht

[Werkeln |Am Gwëntext werkeln]

Voa mindastns 12.000 Joa homIndiana (in KanadaEaschte Nationa gnennt)Noadamerika bsiedlt. Voa ebba 5000 Joa san deInuit gfoigt.[4] Ob ebba 4800 v. Kr. losst si Kupfabeorbatung nochweisn. Um ebba 2500 v. Kr. hods de easchtn Deafa gem. Am Ofong woans Wintadeafa; d. h. im Summa is ma gwondat, im Winta hod ma im Doaf gwohnt. Oanige Indianastämm san sogoa scho um ebba 1600 v. Kr. Bauan woan, wia z. B. deKatzie.[5] Um ebba1000 v. Kr. bis500 n. Kr. hods voIrokesen- und Algonkin-Stämm on de Grossn Seen und om Sankt-Lorenz-Strom scho Longhaisa gem, de wo s gonze Joa iba bewohnt woan.

Kolonialisiarung

[Werkeln |Am Gwëntext werkeln]
Rekonstruktion vo da Wikingasiedlung inL’Anse aux Meadows

De easchtn eiropäischn Siedla inNoadamerika woan um ebba1000 deWikinga, de wo a kuaze Zeit long am neadlichn End vo Neifundland glebt hom.[6] Eascht1497 san de nextn Eiropäa auftaucht. Es woa da italienische Seefoara John Cabot, dea wo de kanadische Antlantikgstod fia England entdeckt und teiweis in Besitz gnomma hod.[7]

Provinzn und Territorien

[Werkeln |Am Gwëntext werkeln]
Politische Koatn vo Kanada

Kanada is a in zeha Provinzn und drei Territorien gliadataBundesstoot. De subnationaln Einheitn kinnand in geografische Regionen gliedat wern.Westkanada bestehd ausBritish Columbia und de dreiPrärieprovinznAlberta,Saskatchewan undManitoba. Zentralkanada umfosst de zwoa ProvinznOntario undQuébec, wo da Groußtei vo da Bevejkarung wohnd. OisSeeprovinzen zejndNew Brunswick,Prince Edward Island undNova Scotia; zam midNeifundland und Labrador buidns deAtlantischn Provinzn. De drei TerritorienYukon,Nordwest-Territorien undNunavut umfossand olle Gebiete wos neadle vom 60. Breangrod und westle vo da Hudson Bay lingand.

De Provinzn hamd olle an recht an houha Grad anAutonomie. Olle Provinzn und Territorien hamd aOakammerparlament und oan Premierminister ois Regierungschef. Da kanadische Monarch wiad in olle Provinzn duach anVizegouverneur vadren,[8] der wos genauso vui zum mejdn hod wia da Generalgouverneur und mehr oda wenga grod zeremonieje Aufgom ibanimmd. A de Territorien ibanimmd a vo da Bundesregiarung bestimmda Kommissar de Aufgom vo am Vizegouverneur.

Provinz oda
Territorium
HaptstodFlächn
in km²
Bevejkarung
(2011)[9]
Alberta AlbertaEdmonton640.0823.645.257
British Columbia British ColumbiaVictoria922.5104.400.057
Manitoba ManitobaWinnipeg552.3301.208.268
Neufundland und Labrador Neufundland und LabradorSt. John’s370.511514.536
New BrunswickNew Brunswick New BrunswickFredericton71.377751.171
NordwestterritorienNordwest-Territorien Nordwest-TerritorienYellowknife1.143.79441.462
Nova Scotia Nova ScotiaHalifax52.939921.727
NunavutNunavut NunavutIqaluit1.877.78831.906
OntarioOntario OntarioToronto908.60812.851.821
Prince Edward Island Prince Edward IslandCharlottetown5.686140.204
QuébecQuébec QuébecQuébec1.356.5477.903.001
Saskatchewan SaskatchewanRegina588.2401.033.381
YukonYukon YukonWhitehorse474.71333.897

Beleg

[Werkeln |Am Gwëntext werkeln]
  1. The Canadian Encyclopedia, Art.Canada von W. Kaye LambThe Canadian Encyclopedia, Art.Canada von W. Kaye Lamb (Memento desOriginals[1] vom 30. Septémber 2007 imInternet Archive) i Info: Der Archivlink wurde automatisch eingesetzt und noch nicht geprüft. Bitte prüfe Original- und Archivlink gemäßAnleitung und entferne dann diesen Hinweis.@1@2Vorlage:Webachiv/IABot/www.thecanadianencyclopedia.com
  2. Bruce G. Trigger:Handbook of North American Indians, Smithsonian Institution, Washington 1978Bd. 15, S. 357–361
  3. Bevölkerung nach Muttersprache – Statistics Canada (2006)
  4. Vgl. (PDF, 244 kB):Andrew Kitchen, Michael M. Miyamoto, Connie J. Mulligan, A Three-Stage Colonization Model for the Peopling of the Americas, in: Public Library of Science (PLoS), 13. Feba 2008 und J. V. Wright:A History of the Native People of Canada: Early and Middle Archaic Complexes – Canadian Museum of Civilization, Ottawa 2001.
  5. Brian Lewis,Katzie heritage site being bulldozed for bridge. Only three per cent of artifacts have been recovered so far, in: The Province, 22. Juni 2008.
  6. Arthur Middleton Reeves:The Norse Discovery of America. BiblioLife, 2009. S.82
  7. John Cabot's voyage of 1498. Memorial University of Newfoundland. 2000. Abgerufen am 23. Mai 2011.
  8. The Lieutenant Governors. Government of Canada - Canadian Crown, 1. Juni 2012, archiviert vom Original[2] am 16. Jenna 2013; abgerufen am 10. Dezember 2012 (englisch). 
  9. Census Profile. Census 2011. Statistics Canada, 28. September 2012, abgerufen am 10. Dezember 2012 (englisch). 

Literatua

[Werkeln |Am Gwëntext werkeln]

Im Netz

[Werkeln |Am Gwëntext werkeln]
 Commons: Kanada – Sammlung vo Buidl, Videos und Audiodateien
Wikiatlas Wikimedia-Atlas: Kanada – geografische und historische Koartn
Låg vo Amerika
Politische Gliadarung voAmerika

Noadamerikanische Staatn:
Kanada |Mexiko |Vereinigte Staaten
 Zendralamerika: Belize |Costa Rica |El Salvador |Guatemala |Honduras |Nicaragua |Panama
 Karibik: Antigua und Barbuda |Bahamas |Barbados |Dominica |Dominikanische Republik |Grenada |Haiti |Jamaika |Kuba |St. Kitts und Nevis |St. Lucia |St. Vincent und die Grenadinen |Trinidad und Tobago

Siadamerikanische Staatn:
Argentinien |Bolivien |Brasilien |Chile |Ecuador |Guyana |Kolumbien |Paraguay |Peru |Suriname |Uruguay |Venezuela

Andane Gebiete :
Amerikanische Jungferninsln |Anguilla |Aruba |Bermuda |Britische Jungferninsln |Foiklandinsln |Französisch-Guayana |Grönland |Guadeloupe |Kaimaninsln |Martinique |Niedaländische Antilln |Puerto Rico |Saint-Pierre und Miquelon |Südgeorgien und de Südlichen Sandwichinsln |Turks- und Caicosinsln

Fahna Commonwealth
Mitgliedstootn vomCommonwealth of Nations
OECD-Logo
Mitgliedstootn vo daOECD
Voh „https://bar.wikipedia.org/w/index.php?title=Kanada&oldid=849628
Kategoariner:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp