Movatterモバイル変換

Эстәлеккә күсергә

5 ноябрь

Һылтанмаларҙы төҙәтергә

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте

5 ноябрь
Аҙна көнө	Йәкшәмбе, Дүшәмбе, Шишәмбе, Шаршамбы, Кесаҙна, Йома һәм Шәмбе
5 ноябрь Викимилектә

5 ноябрь —григориан стиле буйынса йылдың 309-сы көнө (кәбисә йылында 310-сы). Йыл аҙағына тиклем 56 көн ҡала.

←ноябрь→
Дш	Шш	Шр	Кс	Йм	Шб	Йш
					1	2
3	4	5	6	7	8	9
10	11	12	13	14	15	16
17	18	19	20	21	22	23
24	25	26	27	28	29	30
2025 йыл

Байрамдар һәм иҫтәлекле даталар

Халыҡ-ара

БМО: Цунами проблемаһы тураһында мәғлүмәт таратыу көнө.

Милли

АҠШ: Америкафутболы көнө.
- Утын көнө.
Бразилия:Португал теле көнө.
КАР:Балалар көнө.
Рәсәй Федерацияһы: Иҫке фотографияларҙы ҡарау көнө.
Төркмәнстан: Сәләмәтлек көнө.

Һөнәри

Ер: Менеджер-ирекмәндәр көнө.
Ҡаҙағстан: Тышҡы разведка көнө.
Беларусь: Хәрби разведчиктар көнө.
- Граждандар авиацияһы хеҙмәткәрҙәре көнө.
Рәсәй Федерацияһы: Хәрби разведчиктар көнө
Әрмәнстан: Разведка ғәскәрҙәре көнө.

Тарихи ваҡиғалар

[үҙгәртергә |сығанаҡты үҙгәртеү]

1846: Хәҙерге Өфө дәүләт ат конюшняһы ойошторола.
1929:СССР-ҙа беренсепланетарий асыла.

тулы исемлек

1935: «Монополия» исемле өҫтәлуйыны уйлап сығарыла.
1968:Өфөлә витамин заводы эшләй башлай.
1968: Өфөлә дәүләт циркы бинаһы файҙаланыуға тапшырыла.

Был көндө тыуғандар

[үҙгәртергә |сығанаҡты үҙгәртеү]

Башҡортостан менән бәйле шәхестәр

[үҙгәртергә |сығанаҡты үҙгәртеү]

0 һәм 5 һанына тамамланған йылдарҙа тыуғандар

[үҙгәртергә |сығанаҡты үҙгәртеү]

Михаил (донъяуи исемеДобров Матвей Алексеевич; 1795— 19.05.1858),дин әһеле, 1831—1835 йылдарҙаЫрымбур һәмӨфө епискобы. Дини тәғлимәт магистры (1818). Архимандрит (1822), монах (1818).Өфө епархияһы етәксеһе вазифаһында Воскресение кафедраль соборын төҙөү инициаторы була, ҡатын-ҡыҙҙар общинаһынМинзәлә өйәҙе Бәтке ауылынан Өфөгә күсерә. Сығышы менәнМәскәү ҡалаһынан.
Зәйнуллин Марат Вәли улы (1935—13.05.2016),башҡорт теле белгесе, юғары мәктәп уҡытыусыһы һәм эшмәкәре. 1966—1991 йылдарҙаБашҡорт дәүләт университетының филология, 2000—2011 йылдарҙа — башҡорт филологияһы һәм журналистика факультеты деканы.Башҡортостан Республикаһы Фәндәр академияһы академигы (2009), филология фәндәре докторы (1988), профессор (1991),Башҡортостан Республикаһының атҡаҙанған фән эшмәкәре (1992) һәм мәғариф отличнигы (1995),Рәсәй Федерацияһының почётлы юғары һөнәри белем биреү хеҙмәткәре (1998).Жәлил Кейекбаев (1996) һәмЗәйнәб Биишева исемендәге (2008) премиялар лауреаты.

тулы исемлек

Ураҡсин Зиннур Ғәзиз улы (1935—3.03.2007), башҡорт тел белгесе, яҙыусы, йәмәғәт эшмәкәре. 1990 йылданСССР Яҙыусылар союзы ағзаһы. Башҡортостан Республикаһы Фәндәр академияһы академигы (1991), филология фәндәре докторы (1976), профессор (1983). Рәсәй Федерацияһының (1996) һәмБашҡорт АССР-ының (1984) атҡаҙанған фән эшмәкәре. БашҡортостандыңХалыҡтар дуҫлығы ордены кавалеры (1999).
Севостьянов Сергей Александрович (1960),спортсы. Күреү йәһәтенән инвалид спортсыларҙыңеңел атлетика буйынса — 1983 йылданСССР, 1992 йылдаБДБ, (1992), 1993—2009 йылдарҙаРәсәй йыйылма командалары ағзаһы. Еңел атлетика буйынса Рәсәйҙең атҡаҙанған спорт мастеры (1992). Башҡортостан Республикаһының күренекле спортсыһы (1994).Паралимпия уйындары чемпионы (2 тапҡыр 1992; 1996, 2000), күп тапҡыр көмөш һәм бронза призёры; шулай уҡ күп тапҡыр донъя, Европа, СССР, БДБ,РСФСР һәм Рәсәй чемпионы.«Шәхси батырлыҡ өсөн» (1992),Почёт (2002),Дуҫлыҡ (1996) һәм «Башҡортостан Республикаһы алдында күрһәткән хеҙмәттәре өсөн» (2000),Салауат Юлаев (2004) ордендары, 2-се дәрәжә «Ватан алдында күрһәткән хеҙмәттәре өсөн» орденының миҙалы (2006) кавалеры. Сығышы менән хәҙергеБелгород өлкәһенең Валуйки ҡалаһынан.

1 һәм 6 һанына тамамланған йылдарҙа тыуғандар

[үҙгәртергә |сығанаҡты үҙгәртеү]

Домрачёв Александр Васильевич (1906—26.01.1961), комсомол һәм хужалыҡ органдары хеҙмәткәре, дәүләт эшмәкәре. 1927 йылданӨфөлә комсомол эшендә; 1936 йылдан илдең төрлө ҡалаларындағы оборона заводтары директоры; 1951 йылдың мартынанСССР ҡорал (артабан оборона сәнәғәте) министрының урынбаҫары һәм беренсе урынбаҫары; 1957 йылдан СССР-ҙың Оборона техникаһы буйынса дәүләт комитеты рәйесе — СССР министры.РСФСР-ҙың икенсе саҡырылыш Юғары Советы депутаты. ИкеЛенин, икеХеҙмәт Ҡыҙыл Байраҡ һәмҠыҙыл Йондоҙ ордендары кавалеры. Сығышы менәнӨфө ҡалаһынан.
Бикбулатова Әлфиә Нәзих ҡыҙы (1951), юғары мәктәп ветераны,ғалим-аллерголог. 1976 йылданБашҡорт дәүләт медицина институты һәмБашҡорт дәүләт медицина университеты уҡытыусыһы. Медицина фәндәре докторы (1997), профессор (1998). Сығышы менән Өфө ҡалаһынан.

2 һәм 7 һанына тамамланған йылдарҙа тыуғандар

[үҙгәртергә |сығанаҡты үҙгәртеү]

Сафин Мөхтәр Сафа улы (1917—17.10.2005),педагог.Бөйөк Ватан һуғышында ҡатнашыусы. 1951 йылданӘбйәлил районы Үтәгән башланғыс мәктәбе уҡытыусыһы, 1965—1977 йылдарҙа — мәктәп мөдире. 1953—1963 йылдарҙаАмангилде ауыл Советы рәйесе. 2-се дәрәжәВатан һуғышы ордены кавалеры (1985). Сығышы менән Үтәгән ауылынан.
Шведчиков Николай Степанович (1927—11.02.2003), быраулаусы. 1945 йылғы совет-япон һуғышында ҡатнашыусы. 1951 йылдан хәҙерге «Башкиргеология» берекмәһенә ҡараған һәмХәйбулла районында эшләгән Переволачан геология-разведка партияһының быраулаусы ярҙамсыһы, 1954—1985 йылдарҙа — быраулаусыһы.Октябрь Революцияһы (1977) һәмХеҙмәт Ҡыҙыл Байраҡ (1972) ордендары кавалеры.Башҡорт АССР-ы Юғары Советы Президиумының Почёт грамотаһы менән бүләкләнеүсе (1969). Сығышы менән хәҙергеБашҡортостан Республикаһының Йылайыр районы Воскресенка ауылынан.

тулы исемлек

Эдуард Әғзәми (Әғзәмов Эдуард Лотфи улы; 1937—5.01.2020),журналист,яҙыусы. 1964—2008 йылдарҙа«Кызыл таң» гәзите хеҙмәткәре, шул иҫәптән 1965—2004 йылдарҙаНефтекама ҡалаһы һәм республиканың төньяҡ-көнбайыш райондары буйынса үҙ хәбәрсеһе. 1991 йылдан СССР Журналистар союзы, 1993 йылдан Башҡортостан һәм Рәсәй Яҙыусылар союздары ағзаһы.Башҡорт АССР-ының атҡаҙанған мәҙәниәт хеҙмәткәре (1988), [[[Яңауыл (ҡала)|Яңауыл]] ҡалаһы һәм районының почётлы гражданы (1997) һәмҒәли Соҡорой исемендәге әҙәби премияһы лауреаты (1999).
Баутский Александр Олегович (1957),төҙөүсе, йәмәғәтсе.Өфөләге «БашАнтэк» төҙөлөш ойошмаһының генераль директоры.Өфө ҡалаһы ҡала округының 1—4-се саҡырылыш (2005—2021) советы депутаты, шул иҫәптән 3-сө саҡырылыш (2012—2016) ҡала советы рәйесе урынбаҫары. РСФСР-ҙың Нефть һәм газ сәнәғәте предприятиеларын төҙөү министрлығының атҡаҙанған хеҙмәткәре. Сығышы менән Өфө ҡалаһынан.
Байков Эдуард Артур улы (1967),тарихсы,философ, яҙыусы, журналист. «Истоки» мәғлүмәт-публицистика аҙналыҡ республика гәзитенең яуаплы секретары. 2011 йылдан Рәсәй һәм Башҡортостан Республикаһының Яҙыусылар союздары ағзаһы. Төрлө кимәлдәге әҙәби конкурстар лауреаты.

3 һәм 8 һанына тамамланған йылдарҙа тыуғандар

[үҙгәртергә |сығанаҡты үҙгәртеү]

Неплюев Иван Иванович (1693—11.11.1773),Рәсәй империяһының дәүләт эшмәкәре, дипломат, адмирал, действительный йәшерен советник.Ырымбур губернаһының беренсе губернаторы (1744—1758).
Хәмитов Нәжип Шәңгәрәй улы (1898—5.09.1943),граждандар һуғышында ҡатнашҡан,Бөйөк Ватан һуғышында һәләк булған хәрби хеҙмәткәр, уҡсылар корпусы командиры, генерал-майор (1943).Ленин,Ҡыҙыл Байраҡ һәм 1-се дәрәжәВатан һуғышы ордендары кавалеры. Сығышы менән хәҙергеБашҡортостан Республикаһының Ҡырмыҫҡалы районы Олокүл ауылынан.

тулы исемлек

Орлинский Борис Михайлович (1933—19.08.2006),геофизик-ғалим. 1957 йылданБөтә Союз геофизика ғилми-тикшеренеү институтының Волга-Урал филиалы (Октябрьский ҡалаһы)инженеры, партия начальнигы, 1961 йылданТатарстан нефть ғилми-тикшеренеү һәм проект институтының (Бөгөлмә ҡалаһы) лаборатория мөдире, 1980 йылдан – Бөтә Союз нефть промыслалары геофизикаһы ғилми-тикшеренеү институтының (Өфө) бүлек мөдире, 1984—2006 йылдарҙаӨфө нефть институты һәмӨфө дәүләт нефть техник университетының геофизика кафедраһы мөдире.Геология-минералогия фәндәре докторы (1980), профессор (1987). Сығышы менәнНальчик ҡалаһынан.
Мусин Сәфәр Ғайсар улы (1948),төҙөүсе. 1965—2007 йылдарҙа хәҙерге«Салауатстрой» йәмғиәтенең балта оҫтаһы, ташсыһы, 1995 йылдан — мастеры.Хеҙмәт Даны орденының тулы кавалеры (1975, 1977, 1986).Фёдоровка районы Фёдоровка ауылының почётлы гражданы. Сығышы менән хәҙерге Башҡортостан РеспубликаһыныңКүгәрсен районы Ялсы ауылынан.

4 һәм 9 һанына тамамланған йылдарҙа тыуғандар

[үҙгәртергә |сығанаҡты үҙгәртеү]

Нестеров Дмитрий Леонтьевич (1899—1.01.1986),ауыл хужалығы алдынғыһы. 1935—1959 йылдарҙаБашҡорт АССР-ының Дәүләкән машина-трактор станцияһының өлкән агрономы.СССР-ҙың дүртенсе саҡырылыш Юғары Советы депутаты (1954—1958).Социалистик Хеҙмәт Геройы (1948).
Лебединский Лев Николаевич (1904—21.11.1992),СССР-ҙың музыка белгесе, фольклорсы.Граждандар һуғышында ҡатнашыусы. 1935 йылдан СССР Фәндәр академияһы Этнография институтының ғилми хеҙмәткәре, 1939—1940 йылдарҙаБашҡорт АССР-ы Халыҡ Комиссарҙары Советы ҡарамағындағы Сәнғәт эштәре буйынса идаралыҡта музыкаль консультант. «Башҡорт халыҡ йырҙары» йыйынтығын төҙөүселәрҙең береһе. Башҡорт музыка фольклористикаһы үҫешенең мөһим этабы булған «Башҡорт халыҡ йырҙары һәм көйҙәре» йыйынтығының автор‑төҙөүсеһе.

тулы исемлек

Фоменков Михаил Петрович (1924—22.01.2004), хор дирижёры, педагог, йәмәғәтсе. 1968–2003 йылдарҙа (өҙөклөк менән) хәҙергеЗаһир Исмәғилев исемендәге Өфө дәүләт сәнғәт институты уҡытыусыһы, шул иҫәптән 1968—1970 һәм 1990—1995 йылдарҙа хор менән дирижёрлыҡ итеү кафедраһы мөдире һәм институт проректоры.Бөйөк Ватан һуғышында ҡатнашыусы. 1959—1971 йылдарҙа Башҡортостандың Хор йәмғиәте рәйесе. Сәнғәт ғилеме кандидаты (1978), профессор (1988).Рәсәй Федерацияһының (1996) һәм Башҡорт АССР-ының (1963) атҡаҙанған сәнғәт эшмәкәре. II дәрәжә Ватан һуғышы ордены кавалеры (1985). Сығышы менәнӨфө ҡалаһынан.
Пятков Виктор Евгеньевич (1929—3.09.2008), алдынғы нефтсе, 1956 йылданБашҡорт АССР-ының «Октябрьскнефть» промысла идаралығы, 1965—1989 йылдарҙа —Төмән өлкәһе «Юганскнефть» нефть һәм сығарыу идаралығы операторы.КПСС-тың XXVI съезы делегаты (1981), КПСС Үҙәк Комитеты ағзалығына кандидат (1981—1986).Социалистик Хеҙмәт Геройы (1981). СССР-ҙың нефть сығарыу сәнәғәте отличнигы (1970).
Фенченко Николай Григорьевич (1939), ғалим-зоотехник, 1966—1999 йылдарҙаБашҡортостан ауыл хужалығы институты һәмБашҡорт дәүләт аграр университеты уҡытыусыһы, шул иҫәптән 1973 йылдан — ауыл хужалығы малдарын үрсетеү кафедраһы мөдире вазифаһын башҡарыусы, 1976 йылдан — мөдире; 1999 йылдан —Башҡортостан ауыл хужалығы ғилми-тикшеренеү институтының бүлек мөдире. Ауыл хужалығы фәндәре докторы (1992). Рәсәй Федерацияһының атҡаҙанған фән эшмәкәре (2006), Башҡорт АССР-ының атҡаҙанған ауыл хужалығы хеҙмәткәре (1990),РСФСР-ҙың ауыл хужалығы отличнигы (1985) һәм почётлы юғары һөнәри белем биреү хеҙмәткәре (1988). Сығышы менән хәҙергеУкраинаның Полтава өлкәһе Лубенский районы Енковцы ауылынан.
Тотманова Ася Валентиновна (1954),бейеүсе. 1971 йылдан — хәҙергеФәйзи Ғәскәров исемендәге дәүләт академия халыҡ бейеүҙәре ансамбле солисы, 1992 йылдан — «Башҡортостан» дәүләт концерт залының «Гранде» бейеү ансамбленең балетмесйтер‑ҡуйыусыһы, бер үк ваҡытта етәксеһе.Башҡорт АССР-ының халыҡ артисы (1989). Бөтə Рəсəй йыр һəм бейеү ансамблдəре һəм халыҡ бейеүҙəре ансамблдəре смотры дипломанты (Мәскәү, 1978).
Гулак Сергей Викторович (1984, спортсы. Пуля менән атыу буйынса Рәсәйҙең халыҡ-ара класлы спорт мастеры (2006). Үҫмер спортсылар араһында шәхси зачётта Рәсәй чемпионы. (2000—2003), Рәсәй беренселектәренең дүрт тапҡыр көмөш (2001—2002, 2005) һәм алты тапҡыр бронза (2000, 2002—2004) призёры, команда зачётында донъя чемпионы. (2002). Сығышы менән Өфө ҡалаһынан.

Дөйөм исемлек

[үҙгәртергә |сығанаҡты үҙгәртеү]

5 ноябрҙә тыуғандар

1896: Николай Бернштейн,СССР физиологы.
1954: Джеффри Сакс,АҠШ иҡтисадсыһы.

Был көндө вафат булғандар

[үҙгәртергә |сығанаҡты үҙгәртеү]

5 ноябрҙә вафат булғандар

1879:Джеймс Максвелл,Англия физигы.
1930: Христиан Эйкман,Голландия табибы.

тулы исемлек

1944: Алексис Каррель,Франция биологы.
1988:Ричард Аллаяров,СССР-ҙың почётлы нефтсеһе,Социалистик Хеҙмәт Геройы (1959).
2000:Рәшит Солтангәрәев, башҡорт яҙыусыһы,Рәсәй Федерацияһының (1996) һәмБашҡорт АССР-ының (1985) атҡаҙанған мәҙәниәт хеҙмәткәре,Салауат Юлаев исемендәге премия лауреаты (1978).

Йыл көндәре

[үҙгәртергә |сығанаҡты үҙгәртеү]

Ай һәм көндәр
Ғинуар	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31
Февраль	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29
Март	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31
Апрель	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30
Май	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31
Июнь	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30
Июль	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31
Август	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31
Сентябрь	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30
Октябрь	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31
Ноябрь	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30
Декабрь	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31

Ай исемдәре
Һыуығай (ғинуар) Шаҡай (февраль) Буранай (март) Алағарай (апрель) Һабанай (май) Һөтай (июнь) Майай (июль) Урағай (август) Һарысай (сентябрь) Ҡарасай (октябрь) Ҡырпағай (ноябрь) Аҡъюлай (декабрь)

«https://ba.wikipedia.org/w/index.php?title=5_ноябрь&oldid=1258915» битенән алынған

Категориялар:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp