Movatterモバイル変換

Эстәлеккә күсергә

5 июнь

Һылтанмаларҙы төҙәтергә

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте

5 июнь
Аҙна көнө	Йәкшәмбе, Дүшәмбе, Шишәмбе, Шаршамбы, Кесаҙна, Йома һәм Шәмбе
Категория для рождений в этот период времени	Категория:5 июндә тыуғандар
Категория смертей за этот период времени	Категория:5 июндә вафат булғандар
5 июнь Викимилектә

←июнь→
Дш	Шш	Шр	Кс	Йм	Шб	Йш
						1
2	3	4	5	6	7	8
9	10	11	12	13	14	15
16	17	18	19	20	21	22
23	24	25	26	27	28	29
30
2025 йыл

5 июнь —григориан стиле буйынса йылдың 156-сы (кәбисә йылында 157-се) көнө. Йыл аҙағына тиклем 209 көн ҡала.

Байрамдар

Халыҡ-ара

: Тирә-яҡ мөхитте һаҡлау көнө.

Милли

Дания: Конституция көнө.
Колумбия: Рәхмәт әйтеү көнө.

Һөнәри

Рәсәй Федерацияһы: Экологтар көнө.
- Мелиораторҙар көнө.
- Үҫемлектәр карантины дәүләт хеҙмәте көнө.
- Полиция органдары ойошторолған көн.

Тарихи ваҡиғалар

[үҙгәртергә |сығанаҡты үҙгәртеү]

1718: Петр I указы менәнСанкт-Петербург генерал-полицмейстеры вазифаһы булдырыла.
1744: Петербругта Рәсәй империяһындағы беренсе Фарфор мануфактураһы ойошторола.

тулы исемлек

1881: Н. И. Пирогов исемендәге Рус хирургтар ойошмаһы төҙөлә.
1897: Петербургта «Аврора» крейсерын эшләү башлана.
1931:СССР-ҙа Үҫемлектәр карантины дәүләт хеҙмәте ойошторола.
1940:АҠШ-та синтетик резинанан яһалған тәүге автомобиль шиналарының презентацияһы була.
1954: Мәскәү эстрада театры асыла.
1968: СССР Министрҙар СоветыӨфөлә сәнғәт институты асыу тураһында ҡарар ҡабул итә.

Был көндө тыуғандар

[үҙгәртергә |сығанаҡты үҙгәртеү]

Башҡортостан менән бәйле шәхестәр

[үҙгәртергә |сығанаҡты үҙгәртеү]

0 һәм 5 һанына тамамланған йылдарҙа тыуғандар

[үҙгәртергә |сығанаҡты үҙгәртеү]

Глебова Надежда Николаевна (1925), ғалим-акушер-гинеколог. 1952—2011 йылдарҙаБашҡорт дәүләт медицина институты һәмБашҡорт дәүләт медицина университеты уҡытыусыһы, шул иҫәптән 1979—1990 йылдарҙа 2-се акушерлыҡ һәм гинекология кафедраһы мөдире. Медицина фәндәре докторы (1977), профессор (1979).Башҡорт АССР-ының атҡаҙанған фән эшмәкәре (1984) һәм атҡаҙанған табибы (1972), СССР-ҙың һаулыҡ һаҡлау отличнигы (1969). Сығышы менән хәҙергеБашҡортостан Республикаһының Кушнаренко районы Кушнаренко ауылынан.
Бирюков Виктор Иванович (1930), ғалим-инженер-механик. 1972—1977 йылдарҙа Бөтә Союз ағас эшкәртеү сәнәғәте ғилми-тикшеренеү институты директоры (Калуга өлкәһенең Балабаново ҡалаһы), бер үк ваҡытта 1972 йылдан Бөтә Союз «Союзнаучлитпром» ғилми-производство берекмәһе генераль директорының фән буйынса, 1977 йылдан — фәнни, конструкторлыҡ һәм проектлау эштәре буйынса урынбаҫары; 1990—1996 йылдарҙа Бөтә Союз урман сәнәғәтенең етәксе хеҙмәткәрҙәре һәм белгестәренең квалификацияһын күтәреү институтының кафедра мөдире, 1999—2007 йылдарҙа Дәүләт урман сәнәғәте комплексы фәнни үҙәгенең бүлек мөдире. Техник фәндәр докторы (1972), профессор (1991).Рәсәй Федерацияһы урман сәнәғәтенең атҡаҙанған хеҙмәткәре (1998).Халыҡтар Дуҫлығы (1981) һәм«Почёт Билдәһе» (1966) ордендары кавалеры. Сығышы менәнБелорет ҡалаһынан.
Рәмилә Сәлимгәрәева (1950),театр актёры. 1972 йылдан хәҙергеАрыҫлан Мөбәрәков исемендәге Сибай башҡорт дәүләт драма театры, 1998 йылдан — хәҙергеБашҡортостан Республикаһының Мостай Кәрим исемендәге Милли йәштәр театры актрисаһы. 1977 йылдан СССР Театр эшмәкәрҙәре союзы ағзаһы.Башҡорт АССР-ының халыҡ артисы (1986).
Сандаков Виктор Александрович (1960), ғалим-инженер, мәғариф һәм йәмәғәт эшмәкәре. 1996 йылдан дәүләт ҡарамағанда булмаған «"Техника" инженер үҙәге» һөнәри белем биреү учреждениеһының генераль директоры. Техник фәндәр докторы (2009). Башҡортостан Республикаһының дүртенсе саҡырылышДәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай депутаты. Сығышы менәнӨфө ҡалаһынан.
Зөлфиә Шакирова (1965),йырсы, композитор. 1990 йылдан Ғабдулла Туҡай исемендәге Татар дәүләт филармонияһы, 1995 йылдан — «Илһам» театр‑студияһы солисы.Башҡортостан Республикаһының (2022) һәмТатарстан Республикаһының халыҡ (2012) артисы.

1 һәм 6 һанына тамамланған йылдарҙа тыуғандар

[үҙгәртергә |сығанаҡты үҙгәртеү]

Тереғолов Әхмәтйән Хөсәйен улы (1896—9.03.1977), хәрби эшмәкәр. Полковник. 1922—1923 йылдарҙаБашҡортостан АССР-ының хәрби комиссары.Беренсе донъя,граждандар һәмБөйөк Ватан һуғыштарында ҡатнашыусы.Ленин ордены кавалеры (1967). Башҡорт дворяндарыТереғоловтар нәҫеленән.
Истамғолов Әмир Мираҫ улы (1931—3.08.2009),ауыл хужалығы алдынғыһы. 1949—1992 йылдарҙаБашҡорт АССР-ының Әбйәлил районы «Ҡыҙыл Башҡортостан» совхозы Һамар бүлексәһе механизаторы.Социалистик Хеҙмәт Геройы (1981).
Аксёнов Александр Юрьевич (1956),педагогик хеҙмәт ветераны,мәғариф эшмәкәре.Өфө районы мәғариф бүлегенең элекке етәксеһе.Башҡортостан Республикаһының атҡаҙанған уҡытыусыһы.

2 һәм 7 һанына тамамланған йылдарҙа тыуғандар

[үҙгәртергә |сығанаҡты үҙгәртеү]

Абдуллин Әнүәр Абдулла улы (1917—28.10.2002),Бөйөк Ватан һуғышы яугиры, артиллерист, өлкән сержант.Советтар Союзы Геройы (1945).
Аллаяров Ричард Хәйрулла улы (1927—5.11.1988), нефтсе. КПСС-тың XXII съезы делегаты.СССР-ҙың почётлы нефтсеһе,Социалистик Хеҙмәт Геройы (1959).
Адеев Зиф Хабибович (1932—10.12.1995),спортсы, тренер, конькиҙа уҙышыу буйынса РСФСР-ҙың атҡаҙанған тренеры (1978),Башҡорт АССР-ының атҡаҙанған мәҙәниәт хеҙмәткәре (1976), РСФСР-ҙың халыҡ мәғарифы отличнигы (1976). Сығышы менәнӨфө ҡалаһынан.
Шәрипов Фәнил Йәмғетдин улы (1947),башҡорт яҙыусыһы,журналист һәм йәмәғәт эшмәкәре.Ҡаңлы ырыуы республика йәмәғәт ойошмаһы рәйесе һәм ойошма ҡарамағындағы«Муллайән Халиҡов фонды» етәксеһе.
Мостаев Рәмил Хәйрулла улы (1952),рәссам, педагог. Өфөләге А. Кузнецов исемендәге 1-се сәнғәт мәктәбе уҡытыусыһы, директоры. 1995 йылдан Рәсәйҙең Рәссамдар союзы ағзаһы. Башҡортостан Республикаһының атҡаҙанған мәҙәниәт хеҙмәткәре. Сығышы менән Өфө ҡалаһынан.
Филиппова Ирина Николаевна (1957),балетмейстер, профессор (2005),Башҡортостан Республикаһының Салауат Юлаев исемендәге дәүләт премияһы лауреаты (1994),Ҡабарҙы-Балҡар Республикаһының атҡаҙанған сәнғәт эшмәкәре (2015).
Хоҙайбирҙина Әнисә Ибраһим ҡыҙы (1957), педагог. 1979 йылданХәйбулла районы мәктәптәре, шул иҫәптән 1990—2013 йылдарҙа (өҙөклөк менән)Һамар урта мәктәбе уҡытыусыһы, бер үк ваҡытта 1996—1999 йылдарҙа һәм 2001 йылдан директорҙың уҡыу-уҡытыу эштәре буйынса урынбаҫары, 1999—2001 йылдарҙа — директор. Рәсәйҙең почётлы дөйөм белем биреү хеҙмәткәре (2005). Сығышы менән ошо райондыңБүребай ауылынан.
Захаров Тимур Альбертович (1992), спортсы. Конькиҙа уҙышыу буйынса 2010 йылдан Рәсәйҙең йыйылма командаһы ағзаһы. Рәсәйҙең халыҡ-ара класлы спорт мастеры (2016) һәм чемпионы (2011, 2018), Бөтә донъя универсиадаһы призёры (2015). Сығышы менән Өфө ҡалаһынан.

3 һәм 8 һанына тамамланған йылдарҙа тыуғандар

[үҙгәртергә |сығанаҡты үҙгәртеү]

Ишмырҙин Сөләймән Ғәләүетдин улы (1893—1937),Башҡорт милли хәрәкәте эшмәкәре.Беренсе донъя һуғышында һәмграждандар һуғышында ҡатнашыусы. 1918 йылдың авгусынан Башҡорт армияһының1-се Башҡорт уҡсылар полкы командиры һәмБашҡорт хәрби шураһы ағзаһы, штабс-капитан. Сәйәси золом ҡорбаны.
Бәғишәев Әйүп Ҡаһарман улы (1933—23.03.2012),ауыл хужалығы хеҙмәткәре. 1953 йылданХәйбулла районы «Аҡъяр» совхозы механизаторы, бригадир ярҙамсыһы һәм бригадиры, 1988—1993 йылдарҙамалсылыҡ бригадаһы бригадиры.Ленин (1976), 3-сө дәрәжәХеҙмәт Даны (1972) ордендары кавалеры. Райондың атҡаҙанған сиҙәмсеһе (1984). Сығышы менәнЮлбарыҫ ауылынан.

тулы исемлек

Ғәлиуллин Ришат Фәтхи улы (1948), механизатор, йәмәғәтсе. 1964—2010 йылдарҙа Шаран районы «Мичурин» совхозы механизаторы. Ауыл старостаһы.Башҡортостан Республикаһының атҡаҙанған ауыл хужалығы хеҙмәткәре (1999). Сығышы менән ошо райондыңЯңы Ҡаръяуҙы ауылынан.
Шакиров Фидрат Бәхтегәрәй улы (1953),педагог,мәғариф, комсомол,партия органдары хеҙмәткәре. 1974 йылданСаҡмағош районы Ҡарайерек һигеҙ йыллыҡ мәктәбеуҡытыусыһы; 1976 йылдан ВЛКСМ район комитеты инструкторы, бүлек мөдире, 2-се секретары; 1981 йылданКПСС район комитеты инструкторы, 1986—1989 йылдарҙа пропаганда һәм агитация бүлеге мөдире, 1982—1986 йылдарҙа Ленин исемендәге колхоздың партком секретары; 1995 йылданДүртөйлө балалар йорто директоры, 1997—2005 йылдарҙа район мәғариф бүлеге начальнигы.Рәсәйҙең почётлы дөйөм белем биреү хеҙмәткәре (2002). Сығышы менән Ҡарайерек ауылынан.
Ҡасҡынбаев Мөхәррәм Абдразаҡ улы (1963), педагог,муниципаль орган хеҙмәткәре, һәүәҫкәрспортсы һәмгармунсы. 1994—2005 йылдарҙа һәм 2011 йылданБөрйән районы Яңы Мөсәт мәктәбе директоры; 2005 йылданрайон хакимиәтенең физкультура һәм спорт буйынса баш белгесе, эштәр идарасыһы, 2008 йылдан хакимиәт башлығының социаль мәсьәләләр буйынса урынбаҫары, 2009 йылданрайон мәғариф бүлеге начальнигы. Башҡортостан Республикаһының мәғариф отличнигы (2015).
Ғилманов Азамат Хәмитйән улы (1968),мәҙәниәт өлкәһе, эске эштәр һәм муниципаль органдар хеҙмәткәре, һәүәҫкәрйырсы һәм композитор, йәмәғәтсе. 2006 йылданДүртөйлө район хакимиәтенең мәҙәниәт идаралығы начальнигы, 2016 йылдан — мәҙәни-ял үҙәге директоры, бер үк ваҡытта 2018 йылдан Дүртөйлө татар драма һәм комедия театрының художество етәксеһе. 2009 йылдан Башҡортостан Республикаһы Татар конгресының Дүртөйлө бүлексәһе рәйесе.Татарстан Республикаһының атҡаҙанған мәҙәниәт хеҙмәткәре (2017), төрлө кимәл ижади конкурстар лауреаты һәм дипломанты. Сығышы менән ошо райондыңӘсән ауылынан.
Мәзитов Әмир Миңлевәли улы (1968), рәссам, юғары мәктәп уҡытыусыһы. 1996 йылдан Рәсәй Рәссамдар союзы ағзаһы. Профессор (2014). Башҡортостан Республикаһының атҡаҙанған рәссамы (2010) һәмШәйехзада Бабич исемендәге йәштәр дәүләт премияһы лауреаты (1997). Сығышы менән хәҙерге Башҡортостан РеспубликаһыныңКүгәрсен районы Үрге Һаҙ ауылынан.
Фазлетдинов Илдар Камил улы (1978),ғалим-филолог,журналист. 2001 йылдан«Ҡыҙыл таң» республика гәзите хеҙмәткәре.Филология фәндәре кандидаты (2008).Шәһит Хоҙайбирҙин исемендәге республика премияһы лауреаты (2003).
Нәзиуллин Артур Искәндәр улы (1988),музыкант, кларнетсы.Башҡортостан Республикаһының атҡаҙанған артисы һәмШәйехзада Бабич исемендәге йәштәр дәүләт премияһы лауреаты (2014).

4 һәм 9 һанына тамамланған йылдарҙа тыуғандар

[үҙгәртергә |сығанаҡты үҙгәртеү]

Шәйхетдинов Әлфир Бәләғетдин улы (1939—1.08.2021),иҡтисадсы, йәмәғәтсе. «Социнвестбанк» коммерциябанкын ойоштороусы, 1995 йылдан уның идара рәйесе.Башҡортостан Республикаһының беренсе саҡырылыш (1995—1999)Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай депутаты. Сығышы менән хәҙерге Башҡортостан РеспубликаһыБалтас районы Иҫке Илекәй ауылынан.
Пугачев Валерий Вениаминович (1944),журналист-ғалим. 1981 йылданБашҡорт дәүләт университеты уҡытыусыһы, 2013 йылдан — кафедра мөдире.Филология фәндәре докторы (2005).

тулы исемлек

Ғәлиев Дамир Камил улы (1949),химик.Өфө ҡалаһындағы «Опытный завод Нефтехим» йәмғиәтенең өлкәнғилми хеҙмәткәре. Башҡортостан Республикаһының атҡаҙанған химигы (2017).
Шейко Борис Иванович (1949),спортсы,тренер, спорт судьяһы. 1999—2006 йылдарҙаРәсәйҙең пауэрлифтинг буйынса ир‑егеттәр йыйылма командаһының баш тренеры. Рәсәйҙең атҡаҙанған тренеры (1999), халыҡ‑ара (1995) һәм Бөтә Союз (1991) категориялы судья. Башҡортостан Республикаһының атҡаҙанған физик культура хеҙмәткәре (2000),Рәсәй Федерацияһының физик культура һәм спорт отличнигы (2006).
Шәмсетдинов Хәмит Мөхәмәҙи улы (1949—20.01.2009),театр һәм кино актёры, режиссёр. 1973–2009 йылдарҙаМәжит Ғафури исемендәге Башҡорт дәүләт академия драма театры актёры. Рәсәй Федерацияһының атҡаҙанған (2007) һәмБашҡорт АССР-ының халыҡ (1991) артисы.
Әбдрәшитов Хәмзә Зәки улы (1954—22.04.2021), хирург-табип-ғалим, уйлап табыусы. 2002—2010 йылдарҙа Республика кардиология диспансерының баш табибы, бер үк ваҡыттаБашҡорт дәүләт медицина университеты уҡытыусыһы.Медицина фәндәре докторы (2001), профессор (2003). Башҡортостан Республикаһының атҡаҙанған табибы (1992),СССР-ҙың һаулыҡ һаҡлау отличнигы (1991).
Некрасова Ольга Николаевна (1979),спортсы.Туплы хоккей (1998) һәмбобслей (2003) буйынса Рәсәйҙең халыҡ‑ара класлы спорт мастеры. Туплы мини‑хоккей буйынса донъя чемпионы (1998), туплы хоккей (1997—2001) һәмшайбалы хоккей (2002) буйынса Рәсәй чемпионы. Сығышы менәнӨфө ҡалаһынан.

Дөйөм исемлек

[үҙгәртергә |сығанаҡты үҙгәртеү]

5 июндә тыуғандар

1723:Адам Смит,Шотландия иҡтисадсыһы,фәлсәфәсе.
1805: Пётр Клодт,Рәсәй империяһы скульпторы, классицизмдың һуңғы осоро вәкиле.
1883:Джон Мейнард Кейнс,Бөйөк Британия иҡтисадсыһы.
1891:Элен Спарроу,Франция табибы һәммикробиологы.
1900: Деннис Габор,Англия физигы, сығышы менәнВенгриянан, голографияға нигеҙ һалыусы,Нобель премияһының 1971 йылғы лауреаты.
1925: Бой Гоберт,Германия һәмАвстрия актёры һәмтеатр режиссёры.
1930: Владимир Попов,СССР рәссамы,мультипликацион кино режиссёры.
1930: Николай Сидельников, композитор, П. И. Чайковский исемендәге Мәскәү дәүләт консерваторияһы профессоры,РСФСР-ҙың халыҡ артисы.
1933:Велимир Живоинович,Сербия актёры.
1935: Кахи Кавсадзе, СССР һәмГрузияның театр һәм кино актёры.
1984:Якуб Клепиш,Чехия хоккейсыһы.
1985: Рубен де ла Ред,Испания футболсыһы,Европа чемпионы (2008).

Был көндө вафат булғандар

[үҙгәртергә |сығанаҡты үҙгәртеү]

5 июндә вафат булғандар

Йыл көндәре

[үҙгәртергә |сығанаҡты үҙгәртеү]

Ай һәм көндәр
Ғинуар	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31
Февраль	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29
Март	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31
Апрель	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30
Май	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31
Июнь	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30
Июль	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31
Август	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31
Сентябрь	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30
Октябрь	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31
Ноябрь	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30
Декабрь	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31

Ай исемдәре
Һыуығай (ғинуар) Шаҡай (февраль) Буранай (март) Алағарай (апрель) Һабанай (май) Һөтай (июнь) Майай (июль) Урағай (август) Һарысай (сентябрь) Ҡарасай (октябрь) Ҡырпағай (ноябрь) Аҡъюлай (декабрь)

«https://ba.wikipedia.org/w/index.php?title=5_июнь&oldid=1273942» битенән алынған

Категориялар:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp