Movatterモバイル変換

Эстәлеккә күсергә

31 март

Һылтанмаларҙы төҙәтергә

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте

31 март
Аҙна көнө	Йәкшәмбе, Дүшәмбе, Шишәмбе, Шаршамбы, Кесаҙна, Йома һәм Шәмбе
Категория для рождений в этот период времени	Категория:31 мартта тыуғандар
Категория смертей за этот период времени	Категория:31 мартта вафат булғандар
31 март Викимилектә

31 март —григориан стиле буйынса йылдың 90-сы (кәбисә йылында 91-се) көнө. Йыл аҙағына тиклем 275 көн ҡала.

←март→
Дш	Шш	Шр	Кс	Йм	Шб	Йш
					1	2
3	4	5	6	7	8	9
10	11	12	13	14	15	16
17	18	19	20	21	22	23
24	25	26	27	28	29	30
31
2025 йыл

Байрамдар һәм иҫтәлекле даталар

Халыҡ-ара

Ер: Электрон мәғлүмәттеңРезерв күсермәһе көнө.
- Бунзендың газ горилкаһы көнө.
- «Яратмаған эшеңде ташла» көнө.
- Төрлө төҫтәгекүҙҙәр көнө.
- Декольте көнө.

Милли

АҠШ:Әфлисун һәмлимон көнө.
- Картуф бүлбеһе көнө.
- Төҫлө аҡбур көнө.
Гибралтар: Әсә көнө.
Мальта: Азатлыҡ көнө.
Франция:Эйфель башняһы көнө.

Һөнәри

АҠШ: Анестезиологтар көнө.
- Ауыл хужалығы хеҙмәткәрҙәре көнө.
Төркмәнстан:Химия сәнәғәте хеҙмәткәрҙәре көнө.

Тарихи ваҡиғалар

[үҙгәртергә |сығанаҡты үҙгәртеү]

Виллевальде Б. П. «Башҡорттар 1814 йылда Францияла».

1814: Төнгө сәғәт икелә Лавиле ауылындаНаполеондың капитуляцияһы тураһындағы документҡа ҡул ҡуйыла. ИмператорАлександр I етәкселегендәгеурыҫ ғәскәрҙәре ҙур тантана менәнФранцияның баш ҡалаһына инә.
1814: Рәсәй империяһы ғәскәрҙәре составында1-се, 2-се, 5-се, 8-се, 9-сы, 12-се, 13-сө, 14-се, 15-се һәм 19-сы башҡорт полктары ла тантаналы рәүештәПарижға инә.

тулы исемлек

1889: Эйфель башняһы] рәсми асыу көнө. Конструктор Гюстав башня башынаФранция флагын элә.
1901: Беренсе «Mercedes-Benz» автомобиле эшләп сығарыла.
1918: АҠШ беренсе тапҡырйәйге ваҡытҡа күсә.
1967: ФранцияныңНАТО блогы составынан сығыу тураһында ҡабул иткән ҡарарынан һуң был хәрби ойшманың штаб-фатиры ПарижданБельгияның баш ҡалаһыБрюсселгә күсерелә.
1992:Мәскәүҙә Федераль власть органдары менән Федерация субъекттары власть органдары араһында хакимиәт даирәһе сиктәрен һәм вәкәләттәрҙе бүлешеү тураһындағыФедератив килешеүгә ҡул ҡуйыла.
1992: Башҡортостан Республикаһы Юғары Советы РәйесеМортаза Рәхимов Федератив килешеүгә һәм уға Башҡортостан Республикаһынан Ҡушымтаға ҡул ҡуя.

Был көндө тыуғандар

[үҙгәртергә |сығанаҡты үҙгәртеү]

Башҡортостан менән бәйле шәхестәр

[үҙгәртергә |сығанаҡты үҙгәртеү]

0 һәм 5 һанына тамамланған йылдарҙа тыуғандар

[үҙгәртергә |сығанаҡты үҙгәртеү]

Вәхитова Жәриә Әхмәтвәли ҡыҙы (1935), педагог. 1959 йылданИшембай һәмСтәрлебаш районы мәктәптәре, 1983—1989 йылдарҙаСтәрлетамаҡ районы Рощинский урта мәктәбенеңрус теле һәм әҙәбиәте уҡытыусыһы.РСФСР мәктәбенең-ҙың (1987) һәмБашҡорт АССР-ы мәктәбенең (1971) атҡаҙанған уҡытыусыһы. Сығышы менән хәҙергеБашҡортостан Республикаһының Ишембай районыТүбәнге Әрмет ауылынан.
Нелюбин Евгений Викторович (1950), табип-хирург. 1979—1990 йылдарҙаӨфө ҡалаһы һаулыҡ һаҡлау бүлегенең баш хирургы, 5-се дауахананың элекке баш табибы. Башҡортостан Республикаһының 3-сө саҡырылышДәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай депутаты.Башҡортостандың атҡаҙанған табибы,СССР-ҙың һаулыҡ һаҡлау отличнигы. Сығышы менән хәҙерге Башҡортостан РеспубликаһыныңИглин районы Оло Теләк ауылынан.

1 һәм 6 һанына тамамланған йылдарҙа тыуғандар

[үҙгәртергә |сығанаҡты үҙгәртеү]

Бәхтизин Заһит Имаметдин улы (1906—22.09.1975),педагог, урта махсус белем биреү өлкәһе эшмәкәре.Бөйөк Ватан һуғышында ҡатнашыусы. Өфө нефть техникумын ойоштороусы һәм уның тәүге директоры (1946—1969).СССР-ҙың нефть сәнәғәте отличнигы.Ҡыҙыл Байраҡ (1943), 2-се дәрәжәВатан һуғышы (1975) һәмҠыҙыл Йондоҙ (1944) ордендары кавалеры. Сығышы менәнӨфө ҡалаһынан.
Балков Владимир Александрович (1921—3.09.2009),ғалим-географ-гидролог.География фәндәре докторы (1966), профессор (1968). 1951 йылданПермь университеты, 1969—1990 йылдарҙаБашҡорт дәүләт университеты уҡытыусыһы, физик география һәм ҡоро ер гидрологияһы кафедраһы мөдире. Сығышы менәнКөңгөр ҡалаһынан.

тулы исемлек

Баймөхәмәтов Казбек Сәғит улы (1931—4.06.2014), ғалим-нефтсе-геолог. Һәүәҫкәрйырсы. 1973—2007 йылдарҙаБашҡортостан нефть ғилми-тикшеренеү һәм проект институтының бүлек мөдире. Геология-минералогия фәндәре докторы (1989).Рәсәй Федерацияһы Яғыулыҡ һәм энергетика министрлығының атҡаҙанған хеҙмәткәре (1996),Башҡорт АССР-ының атҡаҙанған фән һәм техника эшмәкәре (1982), СССР-ҙың нефть сығарыу сәнәғәте отличнигы (1981) һәм почётлы нефтсеһе (1991).Октябрь Революцияһы (1986) һәм«Почёт Билдәһе» (1971) ордендары кавалеры. Сығышы менән хәҙергеБашҡортостан Республикаһының Ҡыйғы районы Үрге Ҡыйғы ауылынан.
Гулина Эльвира Александровна (1936—21.01.2012),малсылыҡ алдынғыһы. 1960—1988 йылдарҙаБашҡорт АССР-ы Благовещен районының «Степановка» совхозы һауынсыһы. Башҡорт АССР-ының туғыҙынсы (1976—1980) һәм унынсы (1981—1985) саҡырылышЮғары Советы депутаты.Социалистик Хеҙмәт Геройы (1973). Ике тапҡыр СССР-ҙың Дәүләт премияһы лауреаты (1981, 1982).
Прохорец Мәрйәм Абдулхаҡ ҡыҙы (1956), хеҙмәт ветераны. 1984 йылдан Балаҡатай үҙәкләштерелгән китапханалар системаһының балалар китапханаһы мөдире. Башҡортостан Республикаһының атҡаҙанған мәҙәниәт хеҙмәткәре (2001). Сығышы менән хәҙерге Башҡортостан РеспубликаһыныңБалаҡатай районы Әшәй ауылынан.

2 һәм 7 һанына тамамланған йылдарҙа тыуғандар

[үҙгәртергә |сығанаҡты үҙгәртеү]

Мостафин Сабир Кәбир улы (1952),ғалим-инженер-геолог,эколог-аудитор. 1994 йылдан хәҙергеРәсәй Фәндәр академияһы Өфө фәнни үҙәгенең Геология институтының төп ғилми хеҙмәткәре, бер үк ваҡытта 1994—2002 йылдарҙаБашҡортостан Республикаһының Йәшәйеш хәүефһеҙлеге ғилми-тикшеренеү институты хеҙмәткәре, 1995 йылдан —Башҡорт дәүләт университеты, 2006 йылдан —Өфө дәүләт нефть техник университеты уҡытыусыһы. 2005 йылдан Журналистар союзы ағзаһы. Геология-минералогия фәндәре докторы (1994). Сығышы менән хәҙергеБишкәк ҡалаһынан.
Әхтәмов Азамат Мөхтәр улы (1962—14.08.2020), ғалим-математик. 1993 йылдан Башҡорт дәүләт университеты уҡытыусыһы, шул иҫәптән 2004—2008 йылдарҙаиҡтисадты фаразлауҙың математик ысулдары кафедраһы мөдире, бер үк ваҡытта 2006—2008 йылдарҙа математика факультеты деканы, 2009—2015 йылдарҙа тотош мөхиттәр механикаһы кафедраһы мөдире. Физика-математика фәндәре докторы (2005), профессор (2007).Рәсәй Федерацияһының почётлы юғары һөнәри белем биреү хеҙмәткәре (2011), Башҡортостан Республикаһының Фән һәм техника өлкәһендәге дәүләт премияһы лауреаты (2011), юғары уҡыу йорттарының социаль-иҡтисади һөнәрҙәре өсөнматематика дәреслеге төҙөү буйынсаБөтә Рәсәй конкурсы еңеүсеһе. Тел белгесеМөхтәр Әхтәмовтың улы.

тулы исемлек

Соин Сергей Викторович (1982), ветеран-спортсы, тренер. 1998—2018 йылдарҙа профессиональхоккейсы, үҙәк һөжүмсе. 2015—2018 йылдарҙа Өфөнөң«Салауат Юлаев» хоккей командаһы уйынсыһы.Мәскәүҙең «Крылья Советов» хоккей клубы тәрбиәләнеүсеһе.Рәсәйҙең Континенталь хоккей лигаһының иң юғары бүләге — «Гагарин кубогы»н ике тапҡыр яулаусы, йәштәр араһындадонъя чемпионы. Сығышы менән Мәскәү ҡалаһынан.

3 һәм 8 һанына тамамланған йылдарҙа тыуғандар

[үҙгәртергә |сығанаҡты үҙгәртеү]

Котов Александр Тимофеевич (1928), хәрби хеҙмәткәр, эске эштәр органдары ветераны, йәмәғәтсе.Башҡорт АССР-ының 12-се саҡырылышЮғары Советы депутаты. 2-се дәрәжәВатан һуғышы ордены кавалеры (1985).
Ниғмәтуллина Фира Ғариф ҡыҙы (1933—231.02.2001), малсы. 1949—1988 йылдарҙаБаймаҡ районы «Һәүәнәк» совхозы малсыһы, шул иҫәптән 1953 йылға тиклем һәм 1958—1961 йылдарҙа быҙау ҡараусы, 1953—1958 йылдарҙа һәм 1961 йылдан — һауынсы.СССР-ҙың һигеҙенсе саҡырылыш (1970—1974)Юғары Советы депутаты.Социалистик Хеҙмәт Геройы (1976),Башҡорт АССР-ы Юғары Советы Президиумының Почёт грамотаһы менән бүләкләнеүсе (1981).Баймаҡ ҡалаһы һәм Баймаҡ районының почётлы гражданы (1996). Сығышы менән ошо райондыңБетерә ауылынан.

тулы исемлек

Ғимранов Рәмил Мөхәмәтхәй улы (ижади псевдонимыРәмил Ғимрани; 1953),педагог, композитор,шағир һәмяҙыусы.Башҡортостан Республикаһының атҡаҙанған мәҙәниәт хеҙмәткәре (2000),Салауат Юлаев ордены кавалеры (2021). Сығышы менәнӨфө ҡалаһынан.
Биғаев Илдар Әхтәм улы (1958—9.01.2016), педагог,музыкант. 1997—2016 йылдарҙаЗаһир Исмәғилев исемендәге Өфө дәүләт сәнғәт институты уҡытыусыһы, башҡорт музыкаһы факультетының традицион музыка ҡоралдары оркестры етәксеһе һәм дирижёры. Доцент (2010). Башҡортостан Республикаһының атҡаҙанған сәнғәт эшмәкәре. Сығышы менән Өфө ҡалаһынан.
Ғәзиев Радик Рәшит улы (1958),ғалим-инженер. 1981 йылданӨфө нефть институтының һәмӨфө дәүләт нефть техник университетының Салауат филиалы уҡытыусыһы. Техник фәндәр кандидаты (1992), доцент (2001). Сығышы менән Өфө ҡалаһынан.
Вәлиева Гөлнур Йосопьян ҡыҙы (1973),журналист.«Башҡортостан» дәүләт телерадиокампанияһы телевидение студияһының тапшырыуҙар алып барыусыһы.Башҡортостан Республикаһының атҡаҙанған матбуғат һәм киң мәғлүмәт хеҙмәткәре,Республика Хөкүмәтенең Шәһит Хоҙайбирҙин исемендәге премияһы лауреаты.

4 һәм 9 һанына тамамланған йылдарҙа тыуғандар

[үҙгәртергә |сығанаҡты үҙгәртеү]

Саяпов Тимер Шәймөхәмәт улы (1914—17.07.2011),тарихсы-ғалим, комсомол,партия һәмдәүләт органдары хеҙмәткәре, йәмәғәтсе. 1964—1975 йылдарҙаБашҡорт АССР-ы Министрҙар Советының Нәшриәт эштәре, полиграфия һәм китап сауҙаһы буйынса идаралығы начальнигы, 1979—1988 йылдарҙаБашҡортостан комсомолы тарихы музейы хеҙмәткәре.Башҡорт АССР-ының 2—4-се һәм 7-се саҡырылышЮғары Советы депутаты. Тарих фәндәре кандидаты (1969). 1965 йылдан СССР Журналистар союзы ағзаһы.РСФСР-ҙың атҡаҙанғанмәҙәниәт хеҙмәткәре (1975). ИкеХеҙмәт Ҡыҙыл Байраҡ ордены (1949, 1971) кавалеры.
Мокеев Геннадий Иванович (1944),педагог-ғалим,спортсы,тренер. 1967 йылданӨфө авиация институты һәмӨфө дәүләт авиация техник университеты уҡытыусыһы, 1988 йылдан — физик тәрбиә кафедраһы мөдире.Педагогия фәндәре докторы (1998), профессор (1994).Рәсәй Федерацияһының (1998) һәм Башҡорт АССР‑ының (1990) атҡаҙанған физик культура хеҙмәткәре,Башҡортостан Республикаһының атҡаҙанғанфән эшмәкәре (2012).СССР‑ҙың спорт мастеры (1968).Француз боксы —сават буйынсахалыҡ-ара категориялы (1992) һәм бокс буйынса республика категорияындағы (1975) судья.Журналистар союзы ағзаһы (2006). Сығышы менән хәҙергеТүбәнге Новгород өлкәһе Белогузовоауылынан.

Дөйөм исемлек

[үҙгәртергә |сығанаҡты үҙгәртеү]

31 мартта тыуғандар

1635: Патрик Гордон (1635),Шотландия һәмРәсәй империяһының хәрби эшмәкәре, генерал һәм контр-адмирал.
1685:Иоганн Себастьян Бах,Германия композиторы.

тулы исемлек

1800: Осип Сенковский (псевдонимы «Барон Брамбеус»), Рәсәй империяһы яҙыусыһы, журналист, нәшерсе, шәрҡиәтсе.
1882: Корней Чуковский, Рәсәй империяһы һәмСССР-ҙың балалар яҙыусыһы, тәнҡитсе, тәржемәсе.
1890: Уильям Лоренс Брэгг,Бөйөк Британия физигы,Нобель премияһы лауреаты (1915).
1935: Герб Алперт,АҠШ музыканты, композитор.
1955: Ангус Янг,Австралия музыканты.
1960: Иен Макдональд,Ирландияның фантаст яҙыусыһы.
1970: Аленка Братушек,дәүләт эшмәкәре, 2013—2014 йылдарҙаСловенияның премьер-министры.

Был көндө вафат булғандар

[үҙгәртергә |сығанаҡты үҙгәртеү]

31 мартта вафат булғандар

1982:Дәүләтов Бәкер Рәхим улы,Бөйөк Ватан һуғышында ҡатнашыусы,Советтар Союзы Геройы (1944).

Йыл көндәре

[үҙгәртергә |сығанаҡты үҙгәртеү]

Ай һәм көндәр
Ғинуар	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31
Февраль	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29
Март	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31
Апрель	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30
Май	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31
Июнь	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30
Июль	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31
Август	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31
Сентябрь	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30
Октябрь	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31
Ноябрь	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30
Декабрь	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31

Ай исемдәре
Һыуығай (ғинуар) Шаҡай (февраль) Буранай (март) Алағарай (апрель) Һабанай (май) Һөтай (июнь) Майай (июль) Урағай (август) Һарысай (сентябрь) Ҡарасай (октябрь) Ҡырпағай (ноябрь) Аҡъюлай (декабрь)

«https://ba.wikipedia.org/w/index.php?title=31_март&oldid=1270515» битенән алынған

Категориялар:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp