Movatterモバイル変換

Эстәлеккә күсергә

14 октябрь

Һылтанмаларҙы төҙәтергә

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте

14 октябрь
Аҙна көнө	Йәкшәмбе, Дүшәмбе, Шишәмбе, Шаршамбы, Кесаҙна, Йома һәм Шәмбе

14 октябрь Викимилектә

14 октябрь —григориан стиле буйынса йылдың 287-се көнө (кәбисә йылында 288-се). Йыл аҙағына тиклем 78 көн ҡала.

←октябрь→
Дш	Шш	Шр	Кс	Йм	Шб	Йш
		1	2	3	4	5
6	7	8	9	10	11	12
13	14	15	16	17	18	19
20	21	22	23	24	25	26
27	28	29	30	31
2025 йыл

Байрамдар һәм иҫтәлекле даталар

Халыҡ-ара

Ер: Стандартлаштырыу көнө.
- Спирометрия һәмүпкә һаулығы көнө.
Беларусь: Әсәйҙәр көнө.
Рәсәй Федерацияһы: Йәшәү көсө туплау көнө.
- Сәк-сәк көнө.
Таиланд: Демократия көнө.
Украина: Украина казактары көнө.

Һөнәри

Польша:Уҡытыусылар көнө.
Рәсәй Федерацияһы:Ҡурсаулыҡтарҙа эшләүселәр көнө.
Тажикстан: Эшҡыуарҙар көнө

Тарихи ваҡиғалар

[үҙгәртергә |сығанаҡты үҙгәртеү]

1851:Англияның «Рейтер» мәғлүмәт хеҙмәте ойошторола.
1860:Санкт-Петербургта Мариин опера театры эш башлай.

тулы исемлек

1916:Пермь дәүләт университеты асыла.
1924: Тажик Автономиялы Совет Социалистик Республикаһы ойошторола.
1926:Лондонда Алан Милндың «Винни-Пух» китабы сыға.
1934:Мәскәүҙә беренсе метро поезы һынау үтә.
1943: Хәҙерге «Башҡортостан» республика дәүләт нәшриәте эшләй башлай.
1962: Кариб көрсөгө башлана.
1964:Леонид Брежнев КПСС Үҙәк Комитетының Генераль секретары итеп һайлана.
2010:Рәсәй Федерацияһында халыҡ иҫәбен алыу башлана.

Был көндө тыуғандар

[үҙгәртергә |сығанаҡты үҙгәртеү]

Башҡортостан менән бәйле шәхестәр

[үҙгәртергә |сығанаҡты үҙгәртеү]

0 һәм 5 һанына тамамланған йылдарҙа тыуғандар

[үҙгәртергә |сығанаҡты үҙгәртеү]

Әбдрәшитов Сабур Әбдрәшит улы (1925—1995),ғалим-агрохимик.Бөйөк Ватан һуғышында ҡатнашыусы. 1958—1990 йылдарҙа Башҡортостан игенселек һәм баҫыу культуралары селекцияһы ғилми-тикшеренеү институты хеҙмәткәре, шул иҫәптән 1965 йылдан — лаборатория, 1981—1990 йылдарҙа бүлек мөдире.Биология фәндәре кандидаты (1958).Башҡорт АССР-ының атҡаҙанған фән эшмәкәре 1980). II дәрәжәВатан һуғышы ордены кавалеры (1985). Сығышы менән хәҙергеБашҡортостан Республикаһының Ҡыйғы районы Йүкәлекүл ауылынан.
Валентин (донъяуи исемеМищук Тимофей Адамович; 1940),дин әһеле, 1976—1979 йылдарҙаӨфө һәмСтәрлетамаҡ епискобы. Дини тәғлимәт кандидаты (1970). Митрополит (2004), архиепископ (1988), архимандрит (1976). Монахлыҡ ҡабул иткән (1969).Дуҫлыҡ (2010), 2-се дәрәжә Преподобный Сергий Радонежский (1983), 2-се дәрәжә Изге благоверный Мәскәү кенәзе Даниил (2000), 3-сө дәрәжә Преподобный Серафим Саровский (2006), Изге апостолдар Пётр һәм Павел (1985, Антиохия православие сиркәүе) ордендары кавалеры. Сығышы менән хәҙергеБелоруссияның Брест ҡалаһынан.

тулы исемлек

Фирҙәүес Бәширова (1945),дәүләт һәм йәмәғәт эшмәкәре,шағир. 1991—1998 йылдарҙаТатарстан Республикаһы Президенты аппараты милләт-ара мөнәсәбәттәр бүлегенең баш референты; 1998—1999 йылдарҙаРәсәй Федерацияһы Төбәк һәм милли сәйәсәт министрлығының Татарстан Республикаһы буйынса баш белгесе. 1998 йылдан Татарстан Республикаһы башҡорттарының милли мәҙәни автономияһы етәксеһе; 2002 йылдан Татарстан Республикаһы башҡорттары ҡоролтайы рәйесе. 1997 йылданБашҡортостан Яҙыусылар союзы ағзаһы (2002).Башҡортостан Республикаһының Халыҡтар дуҫлығы ордены кавалеры һәм атҡаҙанған мәҙәниәт хеҙмәткәре (2005).
Фәрзәнә Ғөбәйҙуллина (1945),педагог,яҙыусы,тәржемәсе. 1997—2007 йылдарҙа Башҡортостан Мәғарифты үҫтереү институтының өлкән уҡытыусыһы. 1996 йылдан Башҡортостан Республикаһы Яҙыусылар союзы ағзаһы. Башҡортостан Республикаһының атҡаҙанған мәҙәниәт хеҙмәткәре (2011),Рәсәй Федерацияһының халыҡ мәғарифы отличнигы (1993).Башҡортостан РеспубликаһыныңҺәҙиә Дәүләтшина исемендәге дәүләт премияһы (2021) һәмКөйөргәҙе районы хакимиәтенеңБаязит Бикбай исемендәге премияһы (2014) лауреаты.
Әйүпова Регина Рифат ҡыҙы (1995),спортсы. 2004 йылдан рус һәм халыҡ-ара шашка буйынсаРәсәйҙең йәштәр (юниорҙар) йыйылма командаһы ағзаһы. Рәсәй чемпионатының бронза призёры (2012).

1 һәм 6 һанына тамамланған йылдарҙа тыуғандар

[үҙгәртергә |сығанаҡты үҙгәртеү]

Зайцев Николай Георгиевич (1896—1989),балетмейстер. 1939—1949 йылдарҙаБашҡорт дәүләт опера һәм балет театры балетмейстеры, бер үк ваҡытта 1945—1946 һәм 1947—1948 йылдарҙа хәҙергеФәйзи Ғәскәров исемендәге дәүләт академия халыҡ бейеүҙәре ансамбленең художество етәксеһе.Башҡорт АССР-ының атҡаҙанған артисы (1945). Сығышы менән хәҙергеРязань өлкәһенең Алёшкино ауылынан.
Ғабдулла Әхмәтшин (1921—25.05.1984),Бөйөк Ватан һуғышында ҡатнашҡан яҙыусы, журналист, драматург һәм тәржемәсе. 1951 йылданСССР Яҙыусылар союзы ағзаһы. Башҡорт АССР-ының атҡаҙанған сәнғәт эшмәкәре (1981).Ҡыҙыл Йондоҙ ордены кавалеры (1945).

тулы исемлек

Трофимов Дмитрий Карпович (1926—22.10.2017), элемтә тармағы һәм урман хужалығы хеҙмәткәре. Бөйөк Ватан һуғышында ҡатнашыусы. 1969 йылданБелорет район элемтә үҙәге начальнигы, 1977—1988 йылдарҙа Белорет урман хужалығының бүлек начальнигы. III дәрәжәДан ордены кавалеры. Белорет ҡалаһыныңГригорий Белорецкий исемендәге әҙәби премияһы лауреаты. (2006).Белорет районы һәмБелорет ҡалаһының почётлы гражданы (2015). Сығышы менән ошо райондыңҮрге Әүжән ауылынан.
Ғәлиева Наилә Миңнулла ҡыҙы (1956),дәүләт эшмәкәре, юрист. 2001—2010 йылдарҙаБашҡортостан Республикаһының юстиция министры урынбаҫары; 2010 йылдан — Башҡортостан РеспубликаһыныңМировой судьялар эшмәкәрлеген ойоштороу һәм хоҡуҡи акттар регистрын алып барыу идаралығы начальнигы. Башҡортостан Республикаһының атҡаҙанған юрисы. Сығышы менәнӨфө ҡалаһынан.
Кантюков Мөнир Миҙхәт улы (1956),музыкант,педагог. 1979—2013 йылдарҙаСалауат ҡалаһының «Нефтехимик» мәҙәниәт һарайы дирижёры, бер үк ваҡытта 2007 йылдан Салауат балалар музыка мәктәбе уҡытыусыһы. Башҡортостан Республикаһының атҡаҙанған мәҙәниәт хеҙмәткәре (1998). Сығышы менән хәҙерге Башҡортостан РеспубликаһыныңСтәрлетамаҡ районы Аллағыуат ауылынан.

2 һәм 7 һанына тамамланған йылдарҙа тыуғандар

[үҙгәртергә |сығанаҡты үҙгәртеү]

Железков Михаил Васильевич (1922—2000), һөнәри белем биреү хеҙмәткәре,Бөйөк Ватан һуғышында һәмҠыҙыл майҙандағы Еңеү Парадында ҡатнашыусы. 36 йыл дауамында Баҡалы механизация мәктәбе мастеры. 2-се дәрәжәВатан һуғышы (1985),Ҡыҙыл Йондоҙ һәм 3-сө дәрәжәДан ордендары кавалеры. Сығышы менәнБаҡалы ауылынан.
Марюткин Василий Павлович (1922—17.11.1986),спортсы, спорт судьяһы,Стәрлетамаҡ аэроклубы тәрбиәләнеүсеһе. Бөйөк Ватан һуғышында ҡатнашыусы. 1954—1958 йылдарҙапарашют спорты буйынсаСССР йыйылма команда ағзаһы, 1950—1960 йылдарҙа йыйылма команда тренеры. Парашют спорты буйынсадонъя чемпионы, 11 тапҡыр донъя рекордсыһы. СССР-ҙың спорт мастеры (1951), республика категорияһындағы судья (1958).Ҡыҙыл Байраҡ (1944), ике 2-се дәрәжә Ватан һуғышы (1944, 1985) һәм ике Ҡыҙыл Йондоҙ (1944, 1953) ордендары кавалеры. Сығышы менән хәҙергеБашҡортостан Республикаһының Мәләүез районы Варварино ауылынан.

тулы исемлек

Ломков Василий Миронович (1932—2006),Благовещен районы Димитров исемендәге колхоздың элекке механизаторы, икеХеҙмәт Ҡыҙыл Байраҡ һәмХалыҡтар Дуҫлығы ордендары кавалеры.
Попов Вадим Леонидович (1932—),инженер-төҙөүсе, һәүәҫкәрйырсы. 1960 йылданСалауат нефть химияһы комбинаты төҙөлөшөндә прораб, участка начальнигы, баш инженер; 1977 йылдан«Салауатстрой» тресы, 1978 йылдан —Өфөләге 21-се төҙөлөш тресы идарасыһы; 1986—1988 йылдарҙа «Главприокскстрой» тресыныңТула территориаль идаралығы начальнигы.Башҡорт АССР-ының атҡаҙанған төҙөүсеһе (1991).Октябрь Революцияһы (1981) һәмХеҙмәт Ҡыҙыл Байраҡ (1976) ордендары кавалеры. Сығышы менәнМәскәү өлкәһенең Товарков ҡасабаһынан.
Сафонов Станислав Гаврилович (1942),нефтсе. 1967—2003 йылдарҙа «Саҡмағошнефть» нефть һәм газ сығарыу идаралығының слесарь-ремонтсыһы. Башҡортостан Республикаһының атҡаҙанған нефтсеһе (1992). Сығышы менән хәҙерге Башҡортостан РеспубликаһыныңИлеш районы Иҫке Нәдир ауылынан.
Зиннәтов Ғәйнетдин Бәшәр улы (1947), механизатор. 1960—1966 һәм 1969—2007 йылдарҙаӘбйәлил районы «Йәнгел» совхозыныңҠырҙас бүлексәһе тракторсыһы. 3-сө дәрәжәХеҙмәт Даны ордены кавалеры (1976). Сығышы менән ошо ауылдан.
Ғиззәтова Гүзәл Кәшиф ҡыҙы (1957), педагог. 1980 йылданХәйбулла районы Сиҙәм ауыл мәктәбе уҡытыусыһы. Рәсәйҙең почётлы дөйөм белем биреү хеҙмәткәре (2009), Башҡортостан Республикаһының мәғариф отличнигы (1999). Сығышы менән ошо ауылдан.
Матвеев Александр Николаевич (1957), «Стәрлетамаҡ троллейбус идаралығы» муниципаль унитар предприятиеһы начальнигы.Рәсәй Федерацияһының почётлы ҡала электр транспорты һәмБашҡортостан Республикаһының почётлы транспорт хеҙмәткәре.

3 һәм 8 һанына тамамланған йылдарҙа тыуғандар

[үҙгәртергә |сығанаҡты үҙгәртеү]

Ҡарабаев Мөхтәр Вәлиәхмәт улы (1933—2022), механизатор. 1948—1993 йылдарҙаХәйбулла районы «Таналыҡ» совхозы механизаторы.Хеҙмәт Ҡыҙыл Байраҡ ордены кавалеры (1973), райондың атҡаҙанған сиҙәмсеһе (1984). Сығышы менән ошо райондыңМәмбәт ауылынан.
Шакирова Валентина Николаевна (1958),журналист.Баҡалы районының «Бакалинские зори» гәзите мөхәррире.Башҡортостан Республикаһының атҡаҙанған матбуғат һәм киң мәғлүмәт хеҙмәткәре.

4 һәм 9 һанына тамамланған йылдарҙа тыуғандар

[үҙгәртергә |сығанаҡты үҙгәртеү]

Ҡужәхмәтов Григорий Ғилмийәр улы (1939—16.05.2015),ғалим-ботаник. 1973—2012 йылдарҙаБашҡорт дәүләт университеты уҡытыусыһы, шул иҫәптән 2002—2008 йылдарҙа экология кафедраһы мөдире. Биология фәндәре докторы (2000), профессор (2001).Башҡортостан Республикаһының атҡаҙанған халыҡ мәғарифы хеҙмәткәре (2001). Сығышы менән хәҙерге Башҡортостан РеспубликаһыныңҠалтасы районы Көркәк ауылынан.
Әхмәров Рәмзис Рәшит улы (1949), мәҙәниәт өлкәһе эшмәкәре. 2014 йылға тиклемЗаһир Исмәғилев исемендәге Өфө дәүләт сәнғәт институтының Уҡыу театры директоры. Башҡортостан Республикаһының атҡаҙанған мәҙәниәт хеҙмәткәре (1999).

тулы исемлек

Ишмөхәмәтов Сафа Вафа улы (1959), уҡытыусы,партия, юғары мәктәп һәм дәүләт хеҙмәткәре. 2013 йылданСибай ҡалаһы ҡала округының территориаль һайлау комиссияһы рәйесе.Рәсәй Федерацияһының һәм Башҡортостан Республикаһының Журналистар союздары ағзаһы. Рәсәйҙең почётлы дөйөм белем биреү (2001) һәм Башҡортостандың атҡаҙанған халыҡ мәғарифы (2005) хеҙмәткәре. Сығышы менәнСибай ҡалаһынан.
Рәйес Түләк (1959—31.03.2007),шағир,уҡытыусы,журналист. 1992 йылданРәсәйҙең һәмБашҡортостандың Яҙыусылар союздары ағзаһы.Башҡортостан Республикаһының Шәйехзада Бабич исемендәге йәштәр дәүләт премияһы лауреаты (1995).
Хөсәйенова Гөлнур Рауил ҡыҙы (1959), ғалим-фольклорсы, юғары мәктәп уҡытыусыһы. 1983 йылдан хәҙергеРәсәй Фәндәр академияһы Өфө федераль тикшеренеүҙәр үҙәгенең Тарих, тел һәм әҙәбиәт институты хеҙмәткәре, 2002 йылдан — бүлек мөдире. Филология фәндәре докторы (2017). Башҡортостан Республикаһының атҡаҙанған мәҙәниәт хеҙмәткәре (2007). Сығышы менән хәҙерге Башҡортостан РеспубликаһыныңУчалы районы Ҡунаҡбай ауылынан.

Дөйөм исемлек

[үҙгәртергә |сығанаҡты үҙгәртеү]

14 октябрҙә тыуғандар

1890: Дуайт Эйзенхауэр,АҠШ президенты.
1912: Лев Гумилёв,СССР тарихсыһы,этнолог,археолог,шәрҡиәтсе,яҙыусы һәмтәржемәсе.

тулы исемлек

1963: Валентин Юдашкин, модельер.
1965: Вячеслав Разбегаев, СССР һәмРәсәйҙең театр һәм кино актёры.
1969: Виктор Онопко, СССР һәм Рәсәйфутболсыһы.

Был көндө вафат булғандар

[үҙгәртергә |сығанаҡты үҙгәртеү]

14 октябрҙә вафат булғандар

1817: Фёдор Ушаков,Рәсәй Империяһы хәрби эшмәкәре, адмирал.
1940: Генрих Кайзер,Германия физигы.

тулы исемлек

1958: Николай Заболоцкий,СССР шағиры.
1995:Тәлиғә Бикташева, башҡорттеатр актёры,Башҡорт АССР-ының халыҡ артисы (1955).

Йыл көндәре

[үҙгәртергә |сығанаҡты үҙгәртеү]

Ай һәм көндәр
Ғинуар	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31
Февраль	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29
Март	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31
Апрель	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30
Май	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31
Июнь	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30
Июль	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31
Август	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31
Сентябрь	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30
Октябрь	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31
Ноябрь	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30
Декабрь	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31

Ай исемдәре
Һыуығай (ғинуар) Шаҡай (февраль) Буранай (март) Алағарай (апрель) Һабанай (май) Һөтай (июнь) Майай (июль) Урағай (август) Һарысай (сентябрь) Ҡарасай (октябрь) Ҡырпағай (ноябрь) Аҡъюлай (декабрь)

«https://ba.wikipedia.org/w/index.php?title=14_октябрь&oldid=1256128» битенән алынған

Категориялар:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp