Умартасылыҡ —бал,балауыҙ һәм башҡа умартасылыҡ продукттарын алыу өсөн тәғәйенләнгәнауыл хужалығы тармағы.
Күс тотоу өсөн умартасылар дүмәр умарта күтәрәләрУмартасылыҡ дәүерендәсолоҡсолоҡ —Бал ҡорто хаҡындағы тәүге мәғлүмәттәр бик боронғо дәүерҙәргә барып тоташа.Палеонтология белгестәре, бал ҡорто бынан 50 миллион йыл элек барлыҡка килгән, тип раҫлай.
БоронғоЕгипетта күсмә умартасылыҡ ныҡ үҫешкән булған. Боронғо замандаГреция менәнРимдә балдытәңре тарафынан күктән төшөрөлгән илаһи ризыҡ тип иҫәпләгәндәр, уны кешенең аҡылын, зиһенен камиллаштырыусы, дәрт һәм илһам уятыусы сихри ниғмәт булараҡ ҡабул иткәндәр. Бал ҡортон изге йән эйәһе тип иҫәпләп, уның рәсеменмәмерйә таштарына, ҡаяларға, һауыт-һабаларға, ҡәбер таштарына сүкеп төшөрөр булғандар. Бынан 15 мең йыл элек төшөрөлгән ҡорт һүрәттәре бөгөнгө көнгә тиклем һакланып ҡалған. Әүәлге замандаЕгипетта бал ҡорттары тоғролоҡ, ҡаһарманлыҡсимволы булып һаналған, сөнки улар, ояларын дошмандан һаҡлағанда, үҙҙәрен һәр ваҡыт үлемесле алышҡа дусар иткән.
Балдың шифаһы күптәнге замандарҙан уҡ билдәле. Мәҫәлән,Гиппократ ауырыуҙарҙы бал менән дауалаған. Сәләмәтлекте һаҡлау, ғүмерҙе оҙайтыу өсөн уларға көн дә әҙләп бал ашарға тәҡдим иткән. Был кәңәште тотоусыларзың байтағы ғүмер буйы яфаланған ауырыуҙарынан ҡотолған һәм йәшәү өсөн өҫтәмә көс-ҡеүәт алыр булған.
Умартасы баллы рамды ҡарай
Өлгөргән баллы рам
Төтәткес менән өрҙөрөү
Балалы һәм баллы рам.
Өлгөргән балдың кәрәҙ ҡынаһын асыу
Өлгөргән балдың кәрәҙ ҡынаһын асыу
Махсус сәнске менән асыу
Бал айыртҡыс менән бал алыу
Балды һөҙөү
Һауытҡа ҡойған саҡ
