Тхимпху́ (дзонг-кэ ཐིམ་ཕུ་, тиб. ཐིམ་ཕུག་) —Бутандың баш ҡалаһы, боронғо замандарҙан Тхимпху тарихи провинцияһының баш ҡалаһы булған.
Ҡала халҡы — 79 185 кеше (2005 йылғы иҫәп алыу буйынса), 2012 йылғы баһалама буйынса — 99 021 кеше[1]. Ванг Чу йылғаһының көнбайыш ярында 2400 метр бейеклектә урынлашҡан.
Тхимпху шул уҡ атамалы илдең административ район үҙәге.
Климаты субтропик муссонлы. Ҡышын материк яғынан ҡоро елдәр иҫә, һалҡын һауа массалары үтеүенә тауҙар ҡамасаулай. Һөҙөмтәлә ҡышҡы тәүлек температураһының ҙур үҙгәрештәре күҙәтелә (төндә йыш ҡына аҙыраҡ һыуыта, ә көндөҙгө температура 15 һәм унан да күберәк градусҡа күтәрелеүе мөмкин), ә яуым-төшөм бик һирәк була. Йәйен елдәрҺинд океаны яғынан иҫә һәм мул яуым-төшөм алып килә.
| Ҡала климаты |
|---|
| Күрһәткес | Ғин | Фев | Мар | Апр | Май | Июн | Июл | Авг | Сен | Окт | Ноя | Дек | Йыл |
|---|
| Уртаса максимум, °C | 12,3 | 14,4 | 16,4 | 20,0 | 22,5 | 24,4 | 24,9 | 25,0 | 23,1 | 21,9 | 17,9 | 14,5 | 19,7 |
|---|
| Уртаса температура, °C | 4,9 | 7,5 | 10,2 | 13,6 | 17,8 | 19,8 | 20,2 | 20,4 | 19,1 | 16,2 | 11,5 | 6,7 | 13,6 |
|---|
| Уртаса минимум, °C | 0,6 | 3,9 | 7,1 | 13,1 | 15,2 | 15,4 | 15,8 | 15,0 | 10,4 | 5,0 | −1,1 | 8,0 |
|---|
| Яуым-төшөм нормаһы,мм | 41 | 23 | 58 | 122 | 246 | 373 | 345 | 155 | 38 | 8 | 3 | 1427 |
|---|
| Сығанаҡ:Weatherbase |
Ташичо ҡәлғәһе XIII быуатта монастырь булараҡ төҙөлә, 1960-сы йылдарҙа реставрациялана. 1952 йылда бында Бутан хөкүмәте резиденцияһы урынлаша. Йәйге осорҙа ҡәлғәлә илдең дини лидеры Дже Кенпо була. Бында шулай уҡ король Джигме Сингье Вангчуктың эш кабинеты бар. Королдең рәсми резиденцияһы Деченчолинг һарайы Тхимпхунан төньяҡтараҡ тора. Танго һәм Чери монастырҙәре шулай уҡ ҡалаға яҡын.
Тхимпхула Бутан хөкүмәте, парламенты һәм башҡарма власть органдарының биналары бар. Ҡалала шулай уҡ дипломатик вәкиллектәр һәмБМО ойошмаларының филиалдары эшләй.
Тхимху ҡалаһының панорамаһыТхимпху ҡалаһында илдәге ҡунаҡханаларҙың күп өлөшө тупланған. Туристар ҡалаға башлыса көҙөн уҙғарылған Цечу фестивалдәре осоронда килә. 2007 йылда Бутанда хакимлыҡ итеүсе династияның йөҙ йыллығын байрам итеү менән бәйле туристар һаны һиҙелерлек күп була.
Тхимпху-чортен- Тхимпху-чортен — өсөнсө король Джигме Дорджи Вангчуктың мемориаль чортены
- Традицион ҡағыҙ етештереү буйынса мануфактура
- Бутан текстиль музейы
- Бутан милли китапханаһы
- Ҡатын-ҡыҙ буддист монастыре
- Биҙәү-ҡулланма сәнғәте үҙәге
- Дзонг Ташичо (ҡәлғә һәм хөкүмәт резиденцияһы)
- Аҙналыҡ баҙар
- Дзонг Симтокха — буддист университеты. Ҡәлғә булараҡ Шабдрунг Нгаванг Намгьял менән XVII быуатта төҙөлә.
- Brown Lindsey. Bhutan. — Penguin, 2009. —ISBN 1-74059-529-7.
- Palin Michael. Himalaya. — Penguin, 2009. —ISBN 978-0-7538-1990-6.
- Pommaret, Françoise. Bhutan Himalayan Mountains Kingdom (5th edition). — Odyssey Books and Guides, 2006.
 |
|---|
Бойондороҡло биләмәләр һәм өлөшләтә танылған дәүләттәрҡыя яҙылыш менән билдәләнгән |
| Төньяҡ һәм Үҙәк Азия | Көньяҡ Азия | Көньяҡ-Көнсығыш Азия | Көнбайыш һәм Көньяҡ-Көнбайыш Азия | | | | - Бандар-Сери-Бегаван,Бруней
- Бангкок,Таиланд
- Вьентьян,Лаос
- Джакарта,Индонезия*
- Дили,Көнсығыш Тимор
- Куала-Лумпур,Малайзия
- Манила,Филиппин
- Нейпьидо,Мьянма
- Пномпень,Камбоджа
- Порт-Морсби,Папуа — Яңы Гвинея
- Сингапур
- Уэст-Айленд,Кокос (Килинг) утрауҙары (Австрал.)
- Флайинг-Фиш-Коув,Раштыуа утрауы (Австрал.)
- Ханой,Вьетнам
| - Амман,Иордания
- Анкара,Төркиә*
- Бағдад,Ираҡ
- Баҡы,Әзербайжан*
- Бәйрүт,Ливан
- Дамаск,Сүриә
- Доһа,Катар
- Ереван,Әрмәнстан*
- Иерусалим,Израиль(де-факто)†
- Ҡаһирә,Мысыр*
- Манама,Бахрейн
- Маскат,Оман
| - Никосия,Кипр*
- Рамаллаһ,Фәләстин(де-факто)†
- Сана,Йәмән
- Төньяҡ Никосия,Төньяҡ Кипр*
- Степанакерт,Таулы Ҡарабах*
- Сухум,Абхазия*
- Тбилиси,Грузия*
- Тәһран,Иран
- Цхинвал,Көньяҡ Осетия*
- Эпископи,Акротири һәм Декелия (Брит.)
- Әбү-Дәби,Берләшкән Ғәрәп Әмирлектәре
- Әл-Күвәйт,Күвейт
- Әр-Рияд,Сәғүд Ғәрәбстаны
|
|
* Трансконтиненталь ил. †Израиль һәм Фәләстин үҙҙәренең баш ҡалаһы тип Иерусалимды иҫәпләй. Иерусалимда Израиль парламенты һәм барлыҡ тиерлек министрлыҡтар урынлашҡан, ә Израилдәге сит ил илселектәренең күп өлөшө Тель-Авивта урынлашҡан; Рамаллаһ ҡалаһы Фәләстин автономияһының административ резиденцияһы булып тора. + 1947 йылғы Ҡытай Республикаһы Конституцияһына ярашлы, Нанкин Ҡытай Республикаһының рәсми баш ҡалаһы, ә Тайбэй — хөкүмәттең резиденцияһы. |
