Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Эстәлеккә күсергә
Википедияирекле энциклопедия
Эҙләү

Тимертау

50°04′00″ с. ш. 72°58′00″ в. д.HGЯO
Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
Тимертау
ҡаҙ.Теміртау
Герб
Нигеҙләү датаһы1909
Рәсем
Рәсми атамаһыТеміртау
ЭтнохоронимKazakhe[1] һәм Kazakh[1]
Дәүләт Ҡаҙағстан
 Рәсәй империяһы
 СССР
Административ үҙәгеТемиртауская городская администрация[d]
Административ-территориаль берәмекТемиртауская городская администрация[d]
Сәғәт бүлкәтеUTC+05:00[d]
Халыҡ һаны185 082 кеше (2015)[2]
Туғандаш ҡалаЗеница (ҡала) һәм Каменское[d]
Майҙан296,1 км²
Почта индексы101400
Зимнее изображение
Карта
 Тимертау Викимилектә

Тимертау — (рус. Темирта́у,ҡаҙ.Теміртау) —Ҡаҙағстандағы ҡала,Ҡарағанды өлкәһендә урынлашҡан. 1988 йылдың 20 июленән ҡала ҡарамағына Аҡтау ҡасабаһы инә.

Этимологияһы

[үҙгәртергә |сығанаҡты үҙгәртеү]

Ҡаланың атамаһы тәржемәһеҙ ҙә аңлашыла — ҡаҙаҡсанан башҡортсаға «Тимер тауы» тип әйләндерелә. Икенсе популяр атамаһы — « Ҡаҙағстан Магниткаһы». Ҡаланы барлыҡҡа килтереп йәшәткән предприятие — Ҡаҙағстандағы иң ҡеүәтле металлургия производствоһы АО «АрселорМиттал Темиртау» (ArcelorMittal)

Тарихы

[үҙгәртергә |сығанаҡты үҙгәртеү]
«Металлург» стадионы
Тимертауҙың иҫке һәм яңы трамвайҙары — кадрҙа
Тимертау урамы
Миттал спорт комплексы. Тимертау
Автовокзал

Тимертау — өлкә буйһоноуындағы ҡала. Ул республиканың үҙәк өлөшөндә урынлашҡан. 1945 йылдың 1 октябрендә элекке Сәмәрҡәнд ҡасабаһы нигеҙендә барлыҡҡа килә. Ҡаланың һәм уның сәнәғәт объекттарының төҙөлөүеҠарағанды күмер бассейнын үҙләштереү осоро менән бәйле.

Яңы барлыҡҡа килә башлаған күмер сәнәғәте электр энергияһына мохтажлыҡ кисерә һәм 1935 йылда ХХ быуат башынан 30 километр алыҫлыҡта йәшәп килгән Сәмәрҡәнд ҡасабаһы янында гидроузел төҙөлә башлай. 3 йылдан уны тамамлайҙар.

1942 йылда ГРЭС-та беренсе турбогенератор файҙаланыуға тапшырыла.

Иң ауыр һуғыш йылдарында,СССР-ҙың күп сәнәғәт райондары оккупацияланған осорҙа, Дәүләт Оборона Комитеты Ҡарағанды ҡалаһы янында металлургия заводы төҙөү тураһында ҡарар ҡабул итә.

1944 йылдың 31 декабрендәҠаҙағстан металлургия заводы сафҡа инә.

1945 йылдың 1 октябрендә Ҡаҙаҡ ССР-ы Юғары Советы Президиумы указы менән Сәмәрҡәнд ҡасабаһы Ҡарағанды ҡала яны зонаһы составынан сығарыла һәм Тимертау ҡалаһы тип аталып, үҙаллы ҡала булып үҫешә башлай.

Иҡтисады

[үҙгәртергә |сығанаҡты үҙгәртеү]
  • Хәҙерге ваҡытта ҡаланың майҙаны 29610 га тәшкил итә.
  • Тимертау ҡалаһы составына Аҡтау ҡала тибындағы ҡасаба инә, унда 6 860 кеше йәшәй. Ҡасаба биләмәһендә өс төҙөлөш материалдары етештереү буйынса предприятие — ТОО «Central Asia Cement», ТОО «Карцемент» һәм ТОО «КЗАЦИ» эшмәкәрлек алып бара.
  • Тимертау ҡалаһы үҫешкән инфраструктуралы эре индустриаль үҙәк булып тора. Унда 1662 предприятие эшләй, уларҙың төп өлөшө төҙөлөш менән шөғөлләнә — 386 ойошма, сауҙа өлкәһендә — 323, эшкәртеүсе сәнәғәттә — 183, тау сәнәғәтендә — 9, транспорт һәм элемтә предприятиеларында — 104, электр энергияһы, газ һәм һыу етештереү өлкәһендә — 12, ауыл хужалығында — 1, башҡалары — 604[3]

Халҡы

[үҙгәртергә |сығанаҡты үҙгәртеү]
Тимертау халҡы һаны[4]
195919701979198919911999200420052006
76 725166 479213 026212 382213 100170 481159 812159 651161 314
200720082009201020112012201320142015
162 567163 357169 590170 903172 045173 729174 103175 628177 057


Милли состав (1 ғинуар,2014 йыл)[5]:

Билдәле шәхестәре

[үҙгәртергә |сығанаҡты үҙгәртеү]

Туғандаш ҡалалар

[үҙгәртергә |сығанаҡты үҙгәртеү]

Тимертауҙың ике туғандаш ҡалаһы бар[7]:

Иҫкәрмәләр

[үҙгәртергә |сығанаҡты үҙгәртеү]
  1. 1,01,1http://cnig.gouv.fr/wp-content/uploads/2020/02/CNT-PVM_r%C3%A9vis%C3%A9_2020-01-27-1.pdf
  2. http://www.stat.gov.kz/getImg?id=ESTAT106643
  3. История города Темиртау. Паспорт региона./Информационный портал маслихата города Темиртау 2019 йыл 5 майархивланған.
  4. City & town of Kazakhstan (ингл.). pop-stat.mashke.org. Дата обращения: 29 март 2016.
  5. 2014 жылғы мұрағат 2018 йыл 11 декабрьархивланған.
  6. Башҡортостан энциклопедияһы — Мор Сергей Ярославович 2016 йыл 21 апрельархивланған. (Тикшерелеү көнө: 1 июль 2019)
  7. Темиртау и его родственники  (билдәһеҙ). Темиртау - Город Металлургов. Дата обращения: 27 октябрь 2011. Архивировано 5 февраль 2012 года. 2010 йыл 14 июльархивланған.

Һылтанмалар

[үҙгәртергә |сығанаҡты үҙгәртеү]
«https://ba.wikipedia.org/w/index.php?title=Тимертау&oldid=1260286» битенән алынған
Категориялар:
Йәшерелгән категориялар:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp