Лейма Роберта Гбови (ингл. Leymah Roberta Gbowee;1 февраль1972 йыл) —Либерияның тыныслыҡ урынлаштырыу эшмәкәре, «ҡатын-ҡыҙҙар хоҡуҡтары һәм хәүефһеҙлеге өсөн көрәштә һәм тыныслыҡ урынлаштырыуҙа ҡатнашҡан өсөн» Тавакуль Карман һәм Элен Джонсон-Серлиф менән тыныслыҡ буйынса 2011 йылғы Нобель премияһы лауреаты[14].
Лейма Гбови үҙәк Либерияла тыуа. Беренсе граждандар һуғышы башланғас, 17 йәшлек Лейма илдең баш ҡалаһы Монровияға күсә. Психологҡа уҡый һәм хәрби хәрәкәттәрҙә ҡатнашҡан балалар менән эшләй.
2002 йылда социаль хеҙмәткәр булып эшләп йөрөгән Гбови Либериялағы икенсе граждандар һуғышы барғанда либерий ҡатын-ҡыҙҙарының тыныслыҡ өсөн хәрәкәтен ойоштора. Хәрәкәт балыҡ баҙарында эшләгән ҡатын-ҡыҙҙар араһында башлана[15]. Уға Монровияның торған һайын күберәкхристиан һәммосолман ҡатындары ҡушыла бара. Гбови етәкселегендә хәрәкәт Либерияның ул саҡтағы президенты Чарльз Тейлор менән осраша һәм уныңГаналағы солох һөйләшеүҙәрендә ҡатнашыу вәғәҙәһен алыуға өлгәшә.
Гбови Ганала Либерия ҡатын-ҡыҙҙары төркөмөнә етәкселек итә. Делегация Аккрала президент һарайы диуарҙары янында өнһөҙ протест үткәрә. Шулай уҡ «енси забастовка» (Аристофандың «Лисистрата» комедияһында тасуирланған тыныслыҡҡа өлгәшеү ысулы) ойоштора[16]. Протест акцияһы барышында уны ҡулға алырға йыйынғандарында, Гбови шәрә ҡалып сисенеү менән янай (Көнбайыш Африка мәҙәниәтендә был иң көслө ҡәһәр тип һанала), һәм янау еңә — уны ҡулға алмайҙар[17].
Лейма Гбови Комфорта Фримен менән бергә WIPNET хәрәкәтен (ингл. Women in Peacebuilding Network,«Женщины в Построении Мира») ойоштора һәм президентҡа мөрәжәғәт сығара.
Хәрәкәт төрлө хөкүмәттәр вәкилдәре менән тыныслыҡ урынлаштырыу буйынса уңышлы һөйләшеүҙәр үткәрә[18].
Хәрәкәт тырышлығы менән 2003 йылда Либерияла икенсе граждандар һуғышын тамамлауға өлгәшелә һәм ил президенты итепЭлен Джонсон-Серлиф, Африка тарихында беренсе ҡатын-ҡыҙ, һайлана.
Лейма Гбови — «конфликттарҙы хәл итеү» специальносы буйынса гуманитар фәндәр магистры, уныВиргиниялаКөнсығыш Меннонит Университетында ала. Ул — Гананың Аккра ҡалаһында урынлашҡан"Тыныслыҡ һәм именлек буйынса Африка ҡатын-ҡыҙҙар берекмәһе"нең башҡарма директоры[19]. 2008 йылда уның тураһында «Загони дьявола обратно в ад» тигән документаль фильм төшөрөлә[20].
- 2007 — Джон Ф. Кеннеди исемендәге Гарвард дәүләт идаралығы институтының Зәңгәр таҫмаһы
- 2009 — Ҡатын-ҡыҙ хоҡуҡтары өсөн Губер премияһы
- 2009 — «Ҡаһарманлыҡ профилдәре» премияһы
- 2011 —Тавакуль Карман һәмЭлен Джонсон-Серлиф менән бергә тыныслыҡ буйынса Нобель премияһы