| Ауыл | |
| Исламбай | |
| Ил | РәсәйРәсәй |
|---|---|
| Федерация субъекты | [[Башҡортостан]] |
| Муниципаль район | [[Бөрйән районы]] |
| Координаталар | |
| Һанлы танытмалар | |
| ОКАТО коды | |
| ОКТМО коды | |
.svg)  Исламбай | |
Исламбай (рус. Исламбаево) —БашҡортостандыңБөрйән районындағы ауыл.2010 йылдың 14 октябренә ҡарата халыҡ һаны 359 кеше[1].Почта индексы — 453587,ОКАТО коды — 80219804003.
Ауыл Оло Шәйек йылғаһы (Ағиҙел йылғаһы бассейны) тамағында урынлашҡан.Алыҫлығы:
1843—1850 йылдарҙа монасиптар тарафынан яңыИсламбай ауылына нигеҙ һалына. IX ревизияла 20 ихата була. 9 йылдан һуң 120 кеше йәшәгән 24 ихата була. 1920 йылда унда 205 кеше йәшәгән. Ауылға 1808 йылда тыуған Исламбай Йомағужин нигеҙ һалған. Уның улы — Калимулла. Исламбай — 1828—1829 йылдарҙағы рус-төрөк һуғышында ҡатнашыусы. Был ауылдың икенсе исеме — Һарт, этнонимдан алынған, Ҡарағай-Ҡыпсаҡ улусы подразделениеһы атамаһы[2].
1921-22 йылдарҙағы аслыҡ, тиф ауырыуынан һуңғы мәғлүмәттәр буйынса,Исламбай ауылында ни бары 14 хужалыҡта 69 кеше ҡала (хәтергә төшөрәйек: 1920 йылдағы иҫәп буйынса ауылда 205 кеше йәшәгән). 1925—1926 йылдарға ауыл аяҡҡа баҫа башлай, хужалыҡтар һаны 24-кә етә, ғаиләләр ишәйә. Мәҫәлән, архив мәғлүмәттәре буйынса 1926 йылда ауылда Әхмәтйәнов Һиҙиәттең — 4, Әхмәтйәнов Абдулланың — 5, Шәрәфитдинов Зиннәттең — 11, Бирҙеғолов Сәхиулланың — 4, Йомағужин Насибулланың — 3, Хәйбуллин Зәкериәнең — 5, Хәйбуллин Әбделғәниҙең — 9, Йомағужин Сәмиғулланың — 4, Аратов Шәғәйептең — 4, Ниғмәтуллин Шәүәлиҙең −4, Яхин Ғәбәйттең 6 кешенөн торған ғаиләләре була.
Исламбайҙарҙан колхозға беренселәрҙән булып Зиннәт, Фәтхулла, Әбделхаҡ Ғәлиуллиндар, Шәриф һәм Кәбир Хәйбуллиндар, Насибулла һөм Сәмиғулла Йомағужиндар, Бикташ ауылынан Ғөбәйт һәм Кинйәбулат Кульчиковтар, Ҡыҫыҡтан Әхмәҙулла һәм Мөхәмәтхужа Әҙелбаевтар, Низамитдин Мырҙағолов, Хәбир Хәйбуллин инәләр. Был ауылдар 1931 йылда төҙөлгән Аҫҡар промколхозына инә. Уның тәүге председателе итепИсламбай ауылынан Мырҙабулатов Сәйәх һайлана, счетоводы итеп Ишмырҙин Мөҙәрис тәғәйенләнә. Аҫҡар промколхозы менән 1932 йылдан Кәлимуллин Хафиз етәкселек итө. Был осорҙа коллективлаштырыу эше тамамлана. 1930 йылда йылҡы малдарынан берләштерелгән 1 КТФ төҙөлә, «Имелкә» тоҡомло аттар тураһында (колхозлашыу осоронда Аҫҡар ауылынан Фәтхетдинова Имелбикә инәй 7 баш йылҡы малы биргән) бөтә республикаға билдәле була. 1932 йылда Исламбай, Аҫҡар ауылында ла һыйыр малы фермаһы төҙөлә. 1932 йылдан башлап колхоз (Аҫҡар промколхозы), кустарсылыҡ эшен ташламайынса, ҡырсылыҡ эше менән дә шөғөлләнә башлай. Был ваҡытта колхоздың дөйөм ер майҙаны 3800 гектар була, шуның 108 гектары сәсеү майҙанын тәшкил итә. Ул ваҡытта колхозда 6 ат һабаны, бер нисә комплект ат тырмаһы ғына була. Үҫтерелген уңыш ураҡ менән урыла.1935 йылда Аҫҡар һәм Брәтәк промколхоздары берләшеп, Быкин исемендәге колхоз төҙөйҙәр. 1937 йылда Быкин исемендәге колхоз икегә бүленә. Исламбай, Бикташ, Ҡыҫыҡ ауылдары Фрунзе исемендәге колхозға әүерелә[3].
Исламбай ауылыАҫҡар ауыл Советына ҡарай. Башҡорттар йәшәй (2002). Ауылда төп мәктәп (Аҫҡар урта мәктәбе филиалы), балалар баҡсаһы, фельдшер‑акушерлыҡ пункты, мәҙәниәт йорто, китапхана бар. 1900 йылда мәсет теркәлгән. Исламбай эргәһендәге Туҡмаҡ яланы — тәбиғәт ҡомартҡыһы[4]. Исламбай янындағы бер тауҙың — Әңгәмә тауы тип аталышы ауыл йыйынының ошо урында үткәрелеүе менән бәйле[5].
Бөтә Рәсәй һәм Бөтә Союз халыҡ иҫәбе алыу мәғлүмәттәре буйынса халыҡ һаны (кеше)
| Иҫәп алыу йылы һәм көнө | Бөтә халыҡ | Ир-егеттәр | Ҡатын-ҡыҙҙар | Ир-егеттәр өлөшө (%) | Ҡатын-ҡыҙҙар өлөшө (%) |
| 1897 йыл 9 февраль (26 ғинуар) | |||||
| 1920 йыл 26 август | 205 | ||||
| 1926 йыл 17 декабрь | |||||
| 1939 йыл 17 ғинуар | 153 | ||||
| 1959 йыл 15 ғинуар | 164 | ||||
| 1970 йыл 15 ғинуар | |||||
| 1979 йыл 17 ғинуар | 320 | ||||
| 1989 йыл 12 ғинуар | 295 | ||||
| 2002 йыл 9 октябрь | 374 | ||||
| 2010 йыл 14 октябрь | 359 | 186 | 173 | 51,8 | 48,2 |
Халыҡ һаны буйынса аңлатматөрлө йылдарҙа иҫәп алыу тәртибенең айырмалығы булыу сәбәпле халыҡ һанының үҙенсәлегенә иғтибар итегеҙ.
Ауылдағы халыҡ һаны буйынса мәғлүмәтте халыҡ иҫәбе буйынса алыу урынлы. Бөтә ил күләмендә үткән1897,1920,1939,1959,1970,1979,1989,2002,2010 йылғы халыҡ иҫәбе буйынса мәғлүмәттәр бар һәм асыҡ ҡулланыуҙа табырға була. Ҡайһы бер китаптарҙы электрон төрҙә асып ҡарап була.1926 йылғы халыҡ иҫәбе буйынса һәр ауыл тураһында мәғлүмәт осрағаны юҡ әле. Унан башҡа Өфө виләйәтендә1865,1879,1886 йылдарҙа урындағы халыҡ иҫәбе алынған. Тағы ла ревиз яҙмалары аша мәғлүмәт бар.
Урам исеме[6]:
.jpg)
 | Портал«Башҡортостан ауылдары» |
|---|---|
 | Башҡортостан Республикаһы Законы (№ 22-з, 16 июль, 2008 йыл.) Викикитапханала |
 | Исламбай Викимилектә |
 | Проект«Башҡортостан ауылдары» |
 | |||
|---|---|---|---|
.png) | Район үҙәге: Иҫке Собханғол ауылы Бөткән ауылдар:Алдар |Аралбай |Бикташ |Иҫәнҡазы |Йәрмөхәмәт |Әсебар |Яҡшығол |  | |