Бәкәтин ырыуы (бикәтен,рус. Бакатин, Бикатин, Бекатин, Мякотин) —ҡатайтөркөмөнә ингәнбашҡорт ырыуы.Тамғаһы «Т» («яғылбай»),ораны — «туҡһаба» («туҡһабалылар»), ағасы — «ҡарама», ҡошо — «яғылбай».
Башҡорт шәжәрәләр буйынса бәкәтин ырыуының нигеҙеүсе Иштәк (Байлар һәм Йүрмиҙең атаһы) улы Бәкәтүн булған. Бәкәтиндәр күсешкәне Башҡортостандың көньяҡ-көнбайышына болғарҙарҙың әллә борон башҡорт ырыулыҡтары менән ителгән булғайны. Бер-ике быуат осоронда бәкәтиндәр менән йүрми, юрматы, байлар, үҫәргән, тамъян, бөрйән ырыулыҡтары Башҡортостандың көньяҡ-көнбайышында (унда ҡатайҙар бик оҙаҡ килгәненән элек) йәшәй торғайнылар. 13—14-нсе быуаттарҙа ҡатайҙар менән Пермдәге Себергә күсешкәндәр ҙә һуңынан Урал арҡаһына. 16-17-нсе быуаттарҙа бәкәтиндәр Себер Ханлығының ҡушымлығына ингәндәр. Уның бөткәндән һуң бәкәтиндәр өлөшө менән Көсөм татарҙары көнсығышҡа китеп күсешҡандәр, ә икенсе өлөшө ҡатай ырыулығына инеп 17-нсе быуаттың 30-нсы йылдарында башҡа башҡорт ырыуҙары менән Рәсәй иллегенең ҡушымлығына ингәндәр.
19-нсы быуат башында бәкәтиндәрҙең биш ауылдарында (Сабит ауылы, Алабуға ауылы, Һаттыҡ ауылы, Тауҙаҡ-Берҙәнеш ауылы, Норош ауылы) 867 кеше йәшәгән булған. 1859-нсы йылда бәкәтиндәр 1267 булғайны. Бәкәтиндәр йәшәгән йерҙәрендә 47 күл һаналған булған. Әле уларҙың түбәһендә Силәбе өлкәһенең Ҡоншаҡ һәм Кәҫле райондары урынлашып ята.1957-нсе йылда булған өҙөксәлек шартламанан һуң бөтә бәкәтиндәрҙе башҡа йоғошһоҙ ерҙәргә күсергәйнеләр.
Бер бәкәтинR1a тигәнырыулыҡтан булып сыға, R1a-Z280 тигән аралыҡтан (нуғайҙарҙан сығышлылыр), CTS3402 тигән тармаҡтан (Иҙел-Ҡарпатлы тармаҡ. Урыҫ-сиҙилле тармағынан 4800 йылдар самаһы айырыуынан бирле), 12-тапҡырһанлыҡырһанлығы 13 25 16 11 11-15 12 12 10 13 11 30. Башҡа биш тикшерелгән бәкәтиндәрN1a1 (N1a1-Y24361) тигән ырыулыҡтан булып сыға. Ике лә бәкәтинO3a-M134 тигән тармаҡтан килеп сығалар.
 | |
|---|---|
| Көньяҡ-көнсығыш төркөмө | |
| Төньяҡ-көнсығыш төркөмө | |
| Көньяҡ-көнбайыш төркөмө | |
| Төньяҡ-көнбайыш төркөмө | |