| Батыр Вәлид | |
| Исеме: | Вәлидов Батыр Хажиәхмәт улы |
|---|---|
| Тыуған көнө: | 20 апрель1905({{padleft:1905|4|0}}-{{padleft:4|2|0}}-{{padleft:20|2|0}}) |
| Тыуған урыны: | БашҡортостандыңБаймаҡ районыТуҡтағол ауылы |
| Вафат булған көнө: | 26 февраль1969({{padleft:1969|4|0}}-{{padleft:2|2|0}}-{{padleft:26|2|0}})(63 йәш) |
| Вафат булған урыны: | |
| Гражданлығы: | |
| Эшмәкәрлеге: | шағир |
| Йүнәлеше: | Лирика |
| Жанр: | Поэзия |
| Әҫәрҙәре яҙылған тел: | |
| Дебют: | «Асыу ҡатыш йылмайыу» (1928) |
Батыр Вәлид; Вәлидов Батыр Хажиәхмәт улы (20 апрель1905 йыл —26 февраль1969 йыл) — башҡорт шағиры. 1936 йылдан СССР Яҙыусылар союзы ағзаһы.Бөйөк Ватан һуғышында ҡатнашыусы.
Батыр Вәлид (Батыр Хәжиәхмәт улы Вәлидов) 1905 йылдың 20 апрелендәЫрымбур губернаһыОрск өйәҙе[1]Туҡтағол ауылында ярлы шахтер ғаиләһендә тыуған.
Йәшләй етем ҡалып, байҙарҙа көтөү көтә, приискыларҙа эшләп, төрлө ауырлыҡтар күреп үҫә. Тәүҙә Ҡыпсаҡ-Ете ырыу кантонының үҙәге Ташлы ауылындағы балалар йортонда тәрбиәләнә.1923 йылдаӨфөгә килеп, В. И. Ленин исемендәге интернат мәктәбенә уҡырға инә. Ошо йылдарҙа Батыр Вәлид әҙәбиәт менән ҡыҙыҡһына һәм үҙе лә шиғырҙар яҙа башлай. Мәктәпте тамамлағас, ул рабфакта, Башҡорт дәүләт педагогия институтында уҡый.
Батыр Вәлидтең исеме1924—1925 йылдарҙа матбуғат биттәрендә йыш күренә башлай, айырыуса ул1926—1932 йылдарҙа популяр шағирҙарҙың береһе булып таныла. Уның бер-бер артлы «Асыу ҡатыш йылмайыу», «Тау балаһы», «Борғо тауышы», «Еңеү» кеүек шиғырҙар йыйынтығы баҫыла. Әҙәбиәткә Батыр Вәлид индустриаль хеҙмәт, атап әйткәндә, үҙе тыуып үҫкән Түбә руднигы, шахта батырҙарын, улар тормошондағы ҙур үҙгәрештәрҙе йырлаған үҙенсәлекле шағир булараҡ килде. Башҡортостан халыҡтары араһында киң таралған популяр «Ҡуңыр буға», «Ирәндек буйында», «Салауат маршы» кеүек йырҙарҙың текстары бынан алтмыш йылдар элек Батыр Вәлид тарафынан яҙылғандар.
Утыҙынсы йылдарҙа уның сәләмәтлеге насарланыу сәбәпле, ижади активлығы ла кәмей.1941 йылға тиклем ул Башҡортостандың көньяҡ райондарында уҡытыусы булып эшләй. Бөйөк Ватан һуғышы башланыу менән, фронтҡа китә, фашистарға ҡаршы дәһшәтле көрәштәрҙә Батыр Вәлид ауыр контузия ала һәм шуның һөҙөмтәһендә инде бөтөнләй һуҡырая. Шағир шундай бәхетһеҙлеккә осраһа ла, ҡәләмен ташламай, һуңғы йылдарҙа уның «Бүләгем», «Һайланма әҫәрҙәр», «Йырлайыҡ, дуҫтар», «Күңел күҙе», «Ҡурай моңо», «Йылдарым — йырҙарым» китаптары баҫылып сыҡты.
Ул шиғырҙар менән бергә лиро-эпик характерҙағы «Тау балаһы», «Билсән Сөләй», «Ҡауышыу», «Уралға йырым» кеүек поэмалар яҙҙы.
Здание, где учился Батыр Вәлид
