Баймаҡ —Башҡортостандың республика әһәмиәтендәге ҡалаһы,Баймаҡ районының административ үҙәге.ҠалаИрәндек армытында,Көньяҡ Урал тауы битендә,Европа һәмАзия сигендә урынлашҡан.
Баймак (2014) Таналыҡ—Баймаҡ ҡасабаһы1748 йылда Кананиколь һәм Преображенбаҡыр иретеү заводтарыныңмәғдән базаһы булараҡ барлыҡҡа килә.Башҡорт ихтилалдары баҫтырылғас, ҡасаба батша карателдәре тарафынан яндырыла,мәғдән табыу туҡтатыла.XIX быуат урталарындаТаналыҡ йылғаһы буйлап бөртөклөалтын табылғас, капиталист Жуков алтын приискыларын аса. Был төбәккә урыҫ халҡының күпләп күсеп килеүе ошо ваҡиға менән бәйле Горяев, Андреев, Кабановтар һәм ЮУГАО инглиз компанияһы прииск хужалары була.
Таналыҡ-Баймаҡ ҡасабаһы1922 йылда Бөрйән-Таналыҡ волосының үҙәге була.1917 йылдың 7 ноябрендә Эшсе депутаттар Советы һәм ревком һайлана, уның рәйесе итеп Леонид Азанов тәғәйенләнә.
1928 йылда Баймаҡ эшселәр ҡасабаһы тип үҙгәртелә, ә1938 йылдың 15 ноябрендә ул ҡала итеп иғлан ителә,1992 йылда иһә «республика әһәмиәтендәге ҡала» статусын ала.
Башҡортостан Президентының 1994 йылдың мартындағы указы нигеҙендә ҡала һәм район дөйөмтерриториаль-административ берәмек булып иҫәпләнә.
Ҡала мәсете Ҡала һәм районда йәшәүселәрҙең төп өлөшө —башҡорттар .
Демографик торғонлоҡ — ҡала һәм райондың көнүҙәк мәсьәләһе булып тора. Был халыҡтың күрше район һәм ҡалаларға күсеп китеүе менән бәйле.
Бөтә Рәсәй һәм Бөтә Союз халыҡ иҫәбе алыу мәғлүмәттәре буйынса халыҡ һаны (кеше)
Иҫәп алыу йылы һәм көнө Бөтә халыҡ Ир-егеттәр Ҡатын-ҡыҙҙар 1897 йыл 9 февраль (26 ғинуар) 1920 йыл 26 август 1926 йыл 17 декабрь 1939 йыл 17 ғинуар 13935 6929 7006 1959 йыл 15 ғинуар 11343 5307 6036 1970 йыл 15 ғинуар 12501 5866 6635 1979 йыл 17 ғинуар 12836 5956 6880 1989 йыл 12 ғинуар 15790 7429 8361 2002 йыл 9 октябрь 17223 8032 9191 2010 йыл 14 октябрь 17710 8339 9371
Халыҡ һаны буйынса аңлатма төрлө йылдарҙа иҫәп алыу тәртибенең айырмалығы булыу сәбәпле халыҡ һанының үҙенсәлегенә иғтибар итегеҙ.
1939 йыл — бар булған халыҡ һаны.1989 ,2002 ,2010 йылдарҙа — даими йәшәгән урыны булып иҫәпләнгән халыҡ һаныХалыҡ һаны буйынса сығанаҡтар
Ауылдағы халыҡ һаны буйынса мәғлүмәтте халыҡ иҫәбе буйынса алыу урынлы. Бөтә ил күләмендә үткән1897 ,1920 ,1939 ,1959 ,1970 ,1979 ,1989 ,2002 ,2010 йылғы халыҡ иҫәбе буйынса мәғлүмәттәр бар һәм асыҡ ҡулланыуҙа табырға була. Ҡайһы бер китаптарҙы электрон төрҙә асып ҡарап була.1926 йылғы халыҡ иҫәбе буйынса һәр ауыл тураһында мәғлүмәт осрағаны юҡ әле. Унан башҡа Өфө виләйәтендә1865 ,1879 ,1886 йылдарҙа урындағы халыҡ иҫәбе алынған. Тағы ла ревиз яҙмалары аша мәғлүмәт бар.
Өфө виләйәте ауылдарында халыҡ һаны буйынса мәғлүмәт 1859 һәм 1865 йылдарға ҡарата бар. Ырымбур виләйәте ауылдарында халыҡ һаны буйынса мәғлүмәт 1866 йылға ҡарата бар. Был китапта Өфө виләйәте ауылдары буйынса мәғлүмәт бар. 500 кешенән күберек булған ауылдар исемлеге. Был китап 1926 йылға ҡарата төҙөлгән, әммә халыҡ иҫәбе 1920 йылға ҡарата бирелгән. 1939 йыл — БАССР. Административно-территориальное деление на 1 июня 1940 года – Уфа:Государственное издательство, 1941. – 387 с. Был китапта 1939 йылғы иҫәп алыу буйынса һәр ауыл буйынса мәғлүмәт бар. 1897 йылғы халыҡ иҫәбенән башлап ҡалалар, ҡала төрөндәге ҡасабалар, райондар, район үҙәктәре буйынса халыҡ һаны бар. Баймаҡ ҡойоу-механика заводы ААЙ Башкомбикорм ААЙ Башптицепром ААЙ Баймаҡ күсмә механизацияланған колоннаһы 105-се һөнәри училище Баймаҡ ауыл хужалығы техникумы Өфө йылылыҡ-энергетика техникумының Баймаҡ филиалы Байғотлин Зиннур Ғатаулла улы (13.02.1938), Баймаҡ машиналар эшләү заводының ҡорос иретеүсе. Башҡорт АССР-ының атҡаҙанған металлургы, II һәм III дәрәжә Хеҙмәт Даны ордендары кавалеры.Балапанов Малик Хәмит улы (19.11.1958), ғалим-физик, юғары мәктәп уҡытыусыһы. 2010 йылданБашҡорт дәүләт университетының кафедра мөдире. Физика‑математика фәндәре д‑ры (2007), профессор (2009).Башҡортостан Республикаһының мәғариф отличнигы (2004)[ 17] Бикмөхәмәтов Мансур Илгиз улы (27.09.1958), хеҙмәт ветераны. 1978—1995 йылдарҙа Баймаҡ машиналар эшләү заводы эшсеһе. Рәсәй Федерацияһының почётлы металургы. III дәрәжә Хеҙмәт Даны ордены кавалеры.Ғәйетбаев Наил Әсхәт улы (Наил Ғәйетбай) (20.06.1948), шағир, яҙыусы, драматург, Рәсәйҙең атҡаҙанған мәҙәниәт хеҙмәткәре (2011).Ибәтуллина Рифа Барый ҡыҙы (17.01.1951), ғалим-гигиенист. Медицина фәндәре докторы (2001). Рәсәй Федерацияһының һаулыҡ һаҡлау отличнигы (2003).Маликова Гүзәл Хәсән ҡыҙы (8.11.1962), башҡорт театр актёры,Башҡортостан Республикаһының халыҡ артисы (2009).Ноғманова Илүзә Ҡаһарман ҡыҙы (22.08.1972), бейеүсе, юғары мәктәп уҡытыусыһы. 1990—2013 йылдарҙаФәйзи Ғәскәров исемендәге дәүләт академия халыҡ бейеүҙәре ансамбле солисы,Башҡортостан Республикаһының халыҡ артисы (2009).Поройков Юрий Дмитриевич (23.02.1935), комсомол органдары эшмәкәре, журналист, яҙыусы һәм шағир. 1966—1968 йылдарҙаВЛКСМ-дың Башҡортостан өлкә комитеты секретары. Башҡорт АССР-ының 7‑се саҡырылышЮғары Советы депутаты. РСФСР‑ҙың (1985) һәм Башҡортостан Республикаһының (1995) атҡаҙанған мәҙәниәт хеҙмәткәре. Ленин комсомолы (1980), Бунин исемендәге (2007) премиялар лауреаты. Ике«Почёт Билдәһе» ордены (1971, 1977) кавалеры.Рәмиев Бәшир Искәндәр улы (1918—1994), совет уйлап табыусы-ғалимы, техник фәндәр докторы (1962), Сталин премияһы лауреаты (1954).Әминев Зәкирйән Ғәлимйән улы (30.01.1954), ғалим—этнолог, философия фәндәре кандидаты (2011). Юрист, хоҡуҡ һаҡлау органдары ветераны.Әминев Салауат Хөрмәт улы (10.09.1946), дәүләт эшмәкәре. 1994—2000 йылдарҙа Башҡортостан Республикаһы Президенты Хакимиәте етәксеһе, 2001—2004 йылдарҙа Рәсәй Федерацияһының налогтар һәм һалымдар министры урынбаҫары.Салауат Юлаев ордены кавалеры (2016).↑ Итоги Всероссийской переписи населения 2020 года (по состоянию на 1 октября 2021 года) (урыҫ) ↑2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 2,10 2,11 Народная энциклопедия «Мой город». Баймак (билдәһеҙ) . Дата обращения: 8 октябрь 2013. Архивировано 9 октябрь 2013 года.↑3,0 3,1 3,2 3,3 И. З. Самситдинов. Численность населения малых городов Башкирской АССР в 1943-1945 годах. Процесс реэвакуации и её последствия. Журнал «Известия Российского государственного педагогического университета им. А.И. Герцена», № 123, 2010 (билдәһеҙ) . Дата обращения: 2 ғинуар 2015. Архивировано 2 ғинуар 2015 года.↑ Всесоюзная перепись населения 1959 года. Численность городского населения РСФСР, её территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу (урыҫ) . Демоскоп Weekly. Дата обращения: 25 сентябрь 2013. Архивировано 28 апрель 2013 года.↑ Всесоюзная перепись населения 1970 года Численность городского населения РСФСР, её территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу. (урыҫ) Демоскоп Weekly. Дата обращения: 25 сентябрь 2013. Архивировано 28 апрель 2013 года.↑ Всесоюзная перепись населения 1979 года Численность городского населения РСФСР, её территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу. (урыҫ) Демоскоп Weekly. Дата обращения: 25 сентябрь 2013. Архивировано 28 апрель 2013 года.↑ Всесоюзная перепись населения 1989 года. Численность городского населения (билдәһеҙ) . Архивировано 22 август 2011 года.↑ Всероссийская перепись населения 2002 года. Том. 1, таблица 4. Численность населения России, федеральных округов, субъектов Российской Федерации, районов, городских поселений, сельских населённых пунктов - райцентров и сельских населённых пунктов с населением 3 тысячи и более (билдәһеҙ) . Архивировано 3 февраль 2012 года.↑ 1.5. Численность населения республики Башкортостан по муниципальным образованиям на 1 января 2009 года ↑ Численность постоянного населения Российской Федерации по городам, посёлкам городского типа и районам на 1 января 2009 года (билдәһеҙ) . Дата обращения: 2 ғинуар 2014. Архивировано 2 ғинуар 2014 года.↑ Всероссийская перепись населения 2010 года. Численность населения по населённым пунктам Республики Башкортостан (билдәһеҙ) . Дата обращения: 20 август 2014. Архивировано 20 август 2014 года.↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям. Таблица 35. Оценка численности постоянного населения на 1 января 2012 года (билдәһеҙ) . Дата обращения: 31 май 2014. Архивировано 31 май 2014 года.↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2013 года. — М.: Федеральная служба государственной статистики Росстат, 2013. — 528 с. (Табл. 33. Численность населения городских округов, муниципальных районов, городских и сельских поселений, городских населённых пунктов, сельских населённых пунктов) (билдәһеҙ) . Дата обращения: 16 ноябрь 2013. Архивировано 16 ноябрь 2013 года.↑ Таблица 33. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2014 года (билдәһеҙ) . Дата обращения: 2 август 2014. Архивировано 2 август 2014 года.↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2015 года (билдәһеҙ) . Дата обращения: 6 август 2015. Архивировано 6 август 2015 года.↑ Предварительная оценка численности населения Республики Башкортостан на 1 января 2016 года по муниципальным образованиям (билдәһеҙ) . Дата обращения: 21 февраль 2016. Архивировано 21 февраль 2016 года.↑ Башҡорт энциклопедияһы — Балапанов Малик Хәмит улы (недоступная ссылка) (Тикшерелеү көнө: 16 ноябрь 2018) Башҡорттар һаны буйынса Рәсәй тораҡ пункттары
>100 мең кеше >50 мең кеше >25 мең кеше >10 мең кеше >5 мең кеше Төркөм эсендә тораҡ пункты урыны башҡорттар күләмә буйынса бирелде. Мәҫәлән: Баймаҡтабашҡорттар 71,6% (беренсе), Учалыла – 53%(икенсе), Ишембайҙа -29,7%.
.png)
Рәсәй
Баймаҡ Викимилектә
Асҡар •
•Ырымбур
Түбәнге Варта •
Пермь •
Златоуст •
Мәскәү •
