وقتی پای مهاجرت به شرقآسیا در میان باشد، دو نام بیش از دیگر کشورها به ذهن می‌رسند:چین و کره جنوبی. دو کشوری که با فرهنگ غنی، اقتصاد پرجنب‌وجوش و حضور پررنگ در رسانه‌های جهانی، توجه بسیاری از ایرانیان را به خود جلب کرده‌اند. اما سؤال اصلی برای کسانی که به فکر مهاجرت، تحصیل، کار یا زندگی در این منطقه هستند، این است: زندگی در چین بهتر است یاکره جنوبی؟
در این مقاله تلاش کرده‌ایم بر اساس تجربیات واقعی مهاجران از کشورهای مختلف که در چین و کره جنوبی زندگی کرده‌اند، پاسخی واقع‌گرایانه و به‌دور از اغراق به این پرسش بدهیم. هزینه زندگی، بازار کار، فشار اجتماعی، تبعیض نژادی، آموزش فرزندان، و حتی نقش زیبایی ظاهری در موفقیت شغلی، همه و همه موضوعاتی هستند که در ادامه مقاله به آن‌ها پرداخته خواهد شد.
یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های مهاجران هنگام انتخاب کشور مقصد، هزینه‌های روزمره زندگی است. این موضوع به‌ویژه برای کارگران ساده، دانشجویان بین‌المللی و خانواده‌هایی که قصد زندگی بلندمدت دارند، نقش حیاتی دارد. امازندگی در چین بهتر است یا کره جنوبی؟ اگر تنها هزینه‌ها را در نظر بگیریم، پاسخ مهاجران به روشنی چین را انتخاب می‌کند.
در شهرهای بزرگ چین مانند گوانجو (Guangzhou)، هنوز هم امکان یافتن آپارتمان‌هایی با قیمت‌های معقول وجود دارد. «کاترینا»، مهاجر روسی که سه سال در گوانجو زندگی کرده، می‌گوید:
«با اینکه قیمت‌ها نسبت به قبل بالا رفته، اما هنوز هم می‌تونی یه خونه نقلی تو مرکز شهر با نصف پولی که تو سئول برای خونه باید بدی، اجاره کنی. خرج غذا و حمل‌ونقل هم خیلی پایین‌تره، حتی وقتی بخوای بیرون غذا بخوری.»
در طرف مقابل، تجربه مهاجرانی که در سئول، پایتخت کره جنوبی، زندگی می‌کنند از گرانی سرسام‌آور حکایت دارد. یکی از بلاگرهای مهاجر هندی، در تجربه‌ی میدانی خود از منطقه‌ی شلوغ میونگ‌دونگ (Myeongdong) می‌نویسد:
«فقط یه لیوان آب‌میوه معمولی ۷۰۰۰ وان قیمت داره! اگه بری یه رستوران ساده نپالی برای یه وعده ناهار، باید ۲۰۰۰۰ وان بدی. برای کسی که دانشجوئه یا داره با کار ساده روزگار می‌گذرونه، خیلی گرونه.»
نکته مهم‌تر اینکه در کره، مهاجران اغلب مجبورند در محله‌های مرکزی و گران‌تر سئول ساکن شوند تا به محل کار، ایستگاه‌های مترو یا مؤسسات زبان نزدیک باشند. این در حالی‌ست که در چین، به‌ویژه شهرهای صنعتی‌تر، گزینه‌های بیشتری برای زندگی اقتصادی در حاشیه شهر وجود دارد.
در جمع‌بندی این بخش، بر اساس تجربه‌های واقعی، به نظر می‌رسد پاسخ پرسشزندگی در چین بهتر است یا کره جنوبی؟، حداقل از نظر هزینه‌های روزمره، به‌وضوح به نفع چین است.
بخش بزرگی از تصمیم مهاجرت، وابسته به چشم‌انداز شغلی و امکان پیدا کردن کار است. بسیاری از مهاجران بدون مهارت تخصصی یا بدون تسلط به زبان محلی وارد این کشورها می‌شوند، بنابراین رقابت‌پذیری بازار کار اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. اما واقعاًزندگی در چین بهتر است یا کره جنوبی؟ از نظر امکان استخدام برای خارجی‌ها کدام کشور راحت‌تر است؟
در کره جنوبی، شغل آموزش زبان انگلیسی یکی از معدود گزینه‌هایی‌ست که نسبتاً در دسترس مهاجران قرار دارد. اما اگر فردی بخواهد در زمینه‌های دیگر مانند بازاریابی، فناوری یا امور اداری شغل پیدا کند، با موانع زیادی مواجه خواهد شد. یک مهاجر آلمانی که در سئول زندگی می‌کند، چنین شرح می‌دهد:
«حتی اگه تو همین کره فوق‌لیسانس گرفته باشی، باز هم بدون آشنایی کامل با زبان کره‌ای یا یک اسپانسر شرکتی، به سختی می‌تونی ویزای کاری بگیری. سیستمش بسته است.»
در مقابل، روایت‌ها از چین متفاوت است. در شهرهایی مانند نانجینگ، شنژن و تیانجین، بسیاری از مهاجران توانسته‌اند در صنایع تولیدی، لجستیک، کارخانه‌ها، ساخت‌وساز، آموزش زبان انگلیسی و حتی آشپزی کار پیدا کنند. کمبود نیروی کار ماهر پس از دوران کرونا، موجب شده دولت چین رویکرد بازتری نسبت به مهاجران شغلی در پیش بگیرد.
اما در هر دو کشور، تبعیض نژادی موضوعی جدی است. در کره جنوبی، به‌ویژه مهاجران از جنوب آسیا (مثل هند و پاکستان) بیشتر در معرض نگاه‌های تحقیرآمیز هستند. «پوجا»، معلم هندی که در یک مدرسه ابتدایی در سئول تدریس می‌کرد، تجربه تلخی را چنین بیان می‌کند:
«بچه‌ها تو کلاس بهم گفتن: ما از هندی‌ها خوشمون نمیاد، چون مثل خاک هستن… یعنی ظاهر ما رو با خاک مقایسه می‌کردن. خیلی ناراحت‌کننده بود.»
اگرچه تبعیض در چین نیز وجود دارد، اما بسیاری از مهاجران از اروپا، آفریقا و آسیا گفته‌اند که تعامل روزمره با مردم چین آسان‌تر بوده و نگاه منفی به خارجی‌ها کمتر احساس می‌شود—مخصوصاً در مناطق صنعتی.
در یک نگاه کلی، بازار کار چین تنوع بیشتری دارد و شانس جذب برای مهاجرانی که مهارت خاصی ندارند، بالاتر است. به‌ویژه برای کارگران ساده، رانندگان، کارمندان کارخانه و نیروهای خدماتی، درهای بیشتری در چین باز است.
بنابراین در پاسخ به این بخش از سؤال «زندگی در چین بهتر است یا کره جنوبی؟»، اگر صرفاً دنبال کار هستید، آن‌هم بدون مدرک دانشگاهی معتبر یا تسلط کامل به زبان، چین انتخاب مناسب‌تری به نظر می‌رسد.
یکی دیگر از تفاوت‌های مهم میان چین و کره جنوبی، فرهنگ محیط کار و فشار اجتماعی است.زندگی در چین بهتر است یا کره جنوبی؟ وقتی از منظر تعادل کار و زندگی (work-life balance) به موضوع نگاه کنیم، به نظر می‌رسد تجربه مهاجران دید روشنی به ما می‌دهد.
در کره جنوبی، ساختار کاری بسیار سلسله‌مراتبی، رسمی و گاه خشک است. احترام به مقام بالاتر، حتی در شرایط ناعادلانه، از افراد خواسته می‌شود. «هانا»، یک معلم زبان در سئول، درباره این موضوع می‌گوید:
«اگه رئیست اشتباه کنه، بازم تو باید عذرخواهی کنی. مرخصی بیماری هم نداریم؛ یعنی اگر مریضی، فقط حقوق اون روز رو نمی‌گیری. نه استعلاجی رسمی وجود داره، نه کسی بهت اجازه استراحت می‌ده.»
علاوه بر این، بسیاری از مهاجران گزارش داده‌اند که در محیط‌های کاری کره، فشار روانی ناشی از سلسله‌مراتب و نبود ارتباط آزاد با مدیران بالا بسیار سنگین است. فضای «ساکت باش و اطاعت کن» در بسیاری از شرکت‌ها حاکم است و حتی موفقیت‌های فردی ممکن است باعث تهدید موقعیت مدیران شده و به اخراج منجر شود.
در سوی دیگر، در چین نیز کارفرمایان سخت‌گیر وجود دارند، اما مهاجران روایت می‌کنند که در شرکت‌های خصوصی، استارتاپ‌ها یا پروژه‌های صنعتی، فضا بازتر است. «فی»، یک متخصص مارکتینگ اهل آلمان که سابقه کار در هر دو کشور را دارد، می‌گوید:
«تو چین، اگه واقعاً بلدی و تجربه کاری داری، می‌تونی رشد کنی. کسی نمی‌پرسه مدرکت از کجاست. در حالی که تو کره، اگه از سه دانشگاه معروف SKY فارغ‌التحصیل نباشی، انگار اصلاً حساب نمی‌شی.»
در نتیجه، از نظر مهاجران، به‌ویژه آن‌هایی که به دنبال فضای کاری انسانی‌تر و مبتنی بر شایسته‌سالاری هستند، پاسخ به این بخش از سؤالزندگی در چین بهتر است یا کره جنوبی؟، متمایل به چین است.
اگر شما خانواده‌ای هستید که قصد دارید با فرزندان خود به کشوری مهاجرت کنید، آگاهی از سیستم آموزشی و فشارهای مرتبط با آن حیاتی است. کره جنوبی به خاطر سیستم آموزشی سخت‌گیرانه‌اش در دنیا معروف است، اما آیا واقعاً برای رشد کودک مناسب است؟ بیایید بررسی کنیم.
در کره جنوبی، کودکان از دوران ابتدایی تحت فشار شدید برای موفقیت در آزمون ورودی دانشگاه قرار می‌گیرند. مؤسسات آموزشی خصوصی به نام «هاگ‌وون» (Hagwon) نقش پررنگی در این روند دارند. دانش‌آموزان معمولاً از ساعت ۹ صبح تا ۱۰ شب مشغول تحصیل هستند. «جون»، راهنمای تور در سئول، در این باره می‌گوید:
«دولت مجبور شد قانونی بگذاره که بعد از ساعت ۱۰ شب، کلاس‌های هاگ‌وون تعطیل بشن، چون خانواده‌ها بچه‌ها رو تا ساعت ۱ یا ۲ شب می‌فرستادن کلاس. بچه‌ها فقط ۴-۵ ساعت می‌خوابیدن و ۷ صبح باید بیدار می‌شدن برن مدرسه.»
این سبک زندگی نه‌تنها باعث خستگی مفرط دانش‌آموزان می‌شود، بلکه فشار روانی بالایی نیز به همراه دارد. رقابت برای ورود به سه دانشگاه برتر کره (SKY) آن‌قدر شدید است که بسیاری از دانش‌آموزان از سنین پایین دچار اضطراب و بی‌خوابی می‌شوند.
در چین نیز فشار آموزشی وجود داشته، اما دولت این کشور از سال ۲۰۲۱ اصلاحاتی را آغاز کرده که به محدود شدن مؤسسات خصوصی و کاهش رقابت تحصیلی کمک کرده است. بر اساس قوانین جدید، آموزش خصوصی در مقاطع پایین‌تر محدود شده و تمرکز بر کیفیت مدرسه‌های دولتی افزایش یافته است. این اقدام باعث شده است که فشار کمتری بر دوش خانواده‌ها و کودکان باشد.
با توجه به روایت مهاجران، بسیاری از والدین احساس می‌کنند در چین، فرزندان آن‌ها می‌توانند دوران کودکی متعادل‌تری داشته باشند. اگرچه هنوز هم کنکور سراسری چین (Gaokao) به شدت رقابتی است، اما در مقاطع پیش‌دانشگاهی، فضای آرام‌تری نسبت به کره جنوبی وجود دارد.
در پاسخ به این بخش از سؤالزندگی در چین بهتر است یا کره جنوبی؟، اگر دغدغه‌ی شما سلامت روان و رشد متعادل فرزندان است، به نظر می‌رسد چین انتخاب منطقی‌تری باشد.
در کره جنوبی، زیبایی ظاهری نه‌تنها یک موضوع فرهنگی، بلکه یک شرط ضمنی برای موفقیت شغلی محسوب می‌شود. در بسیاری از شرکت‌ها، ارسال عکس همراه رزومه الزامی است و ظاهری مطابق با استانداردهای زیبایی رایج (پوست روشن، صورت کوچک، بینی سربالا) به‌عنوان امتیاز تلقی می‌شود. طبق یک نظرسنجی،۶۰ درصد از شرکت‌های کره‌ای از داوطلبان عکس می‌خواهند و بسیاری از آن‌ها بدون داشتن چهره‌ی «قابل قبول»، حتی به مرحله مصاحبه هم نمی‌رسند.
یکی از مهاجران که به کلینیکی در منطقه زیبایی‌محور شینسا (Sinsa) در سئول رفته بود، تجربه جالبی را روایت می‌کند:
«رفتم یه کلینیک لیپوساکشن، نمادش یه موجود چاق کارتونی به اسم Fatty بود که روی همه دیوارها نقاشی‌ش کرده بودن. یعنی رسماً چاقی رو نه‌فقط نمی‌پذیرن، بلکه تمسخر می‌کنن. آدم احساس بی‌ارزشی می‌کنه.»
در واقع، در کره جنوبی حتی برای مشاغل عادی مثل پذیرش یا فروشندگی، فشار زیبایی بسیار بالاست. بسیاری از جوانان، به‌خصوص دختران، به‌عنوان هدیه فارغ‌التحصیلی یا تولد،جراحی زیبایی چشم یا بینی دریافت می‌کنند.
در مقابل، در چین اگرچه ظاهر اهمیت دارد، اما فشار اجتماعی برای زیبایی یکسان و ایده‌آل به مراتب کمتر است. در شهرهای بزرگی مثل شانگهای یا پکن، تنوع ظاهری قابل مشاهده است و افراد با پوشش‌ها و چهره‌های متفاوت می‌توانند راحت‌تر در اجتماع حضور داشته باشند. یک مهاجر روس در پکن می‌گوید:
«چین هم دنبال زیباییه، ولی هنوز به اون مرحله نرسیده که بدون جراحی کارت جلو نره. حتی بعضی شرکت‌ها بیشتر به توانمندی توجه می‌کنن تا ظاهر.»
بنابراین، در پاسخ به این پرسش کهزندگی در چین بهتر است یا کره جنوبی؟، اگر از زاویه فشارهای اجتماعی مربوط به ظاهر به موضوع نگاه کنیم، چین فضای متعادل‌تری دارد و کره جنوبی بیش از حد درگیر ظواهر شده است.
در کنار مسائل کاری و ظاهری، یکی دیگر از فاکتورهای مهم در انتخاب کشور مقصد برای زندگی،تعاملات اجتماعی، سطح پذیرش فرهنگی و نوع رفتار با مهاجران است. اینجا هم تفاوت میان چین و کره جنوبی برجسته است.
در کره جنوبی، بسیاری از مهاجران ازفضای بسته و فرهنگ شایعه‌سازی در محیط‌های کاری و اجتماعی گلایه دارند. «بِی»، مهاجر آلمانی که در یک شرکت کره‌ای کار می‌کرد، تجربه‌اش را این‌گونه توصیف می‌کند:
«بیشتر از همه چیزی که منو شوکه کرد، میزان شایعه‌پراکنی بود. همه درباره هم حرف می‌زنن، حتی وقتی فقط یه سلام کردی. محیط سمی‌ای بود که نمی‌تونستم راحت نظرم رو بگم یا بگم که از چیزی ناراحتم.»
در سطح عمومی جامعه نیز، بسیاری از مهاجران آسیای جنوبی (به‌ویژه هندی‌ها و پاکستانی‌ها) از تبعیض نژادی علنی رنج می‌برند. تجربه یکی از معلم‌های هندی در مدرسه ابتدایی کره جنوبی، مثال روشنی است.
در چین، گرچه در شهرهای کوچک ممکن است نگاه خیره یا کنجکاوانه‌ای به خارجی‌ها وجود داشته باشد، اما مهاجران بیشتر ازهمزیستی آرام و تعامل مثبت سخن می‌گویند. یک مهاجر نیجریه‌ای در چین می‌گوید:
«در بازارها، محله‌ها و تاکسی‌ها با مردم چین تعامل داشتم. خیلی وقت‌ها بهم لبخند می‌زنن یا کمک می‌کنن. حس می‌کنی به‌عنوان یک انسان پذیرفته شدی، نه یک عنصر مزاحم.»
این تفاوت رفتاری از ریشه‌های فرهنگی متفاوت نشأت می‌گیرد. چین با تاریخچه‌ی چندقومیتی و جمعیت متنوع، در برخی مناطق تجربه‌ی همزیستی بهتری دارد. در حالی که کره جنوبی با فرهنگی یکپارچه و قوم‌محور، گاهی در پذیرش تفاوت‌ها با چالش مواجه است.
در جمع‌بندی این بخش، باید گفت که اگر شما به دنبال جامعه‌ای بازتر و تعامل انسانی‌تر هستید، تجربه مهاجران نشان می‌دهد کهزندگی در چین بهتر است یا کره جنوبی؟، پاسخ متمایل به چین است.
با این حال، برای بسیاری از مهاجران که اولویت‌شان پایداری، آرامش روانی، و امکان رشد تدریجی در جامعه میزبان است، پاسخ به سؤال کلیدی این مقاله روشن است:
زندگی در چین بهتر است یا کره جنوبی؟ از نگاه تجربه‌محور و واقع‌گرایانه، پاسخ به نفع چین است.
| معیار مقایسه | کره جنوبی 🇰🇷 | چین 🇨🇳 | توضیح کوتاه بر اساس تجربه مهاجران |
|---|---|---|---|
| هزینه‌های زندگی | ★★☆☆☆ | ★★★★☆ | چین ارزان‌تر است، به‌خصوص برای اجاره و غذا |
| بازار کار برای مهاجران | ★★☆☆☆ | ★★★★☆ | کره محدود و وابسته به زبان و مدرک؛ چین متنوع‌تر |
| فرهنگ کاری و رفتار مدیران | ★☆☆☆☆ | ★★★☆☆ | کره خشک و سلسله‌مراتبی؛ چین انعطاف‌پذیرتر |
| فشار تحصیلی بر کودکان | ★☆☆☆☆ | ★★★☆☆ | فشار در کره بسیار بالاست؛ در چین کاهش یافته |
| پذیرش اجتماعی و رفتار با خارجی‌ها | ★★☆☆☆ | ★★★★☆ | چین همزیستی بیشتر؛ کره تبعیض‌آمیزتر |
| اهمیت ظاهر و فشار زیبایی | ★☆☆☆☆ | ★★★☆☆ | کره بسیار سخت‌گیر؛ چین متعادل‌تر |
| امکانات شهری و حمل‌ونقل | ★★★★☆ | ★★★☆☆ | کره مدرن‌تر؛ چین گسترده ولی گاهی شلوغ |
| سطح تکنولوژی و اینترنت | ★★★★★ | ★★★★☆ | کره پیشرفته‌تر؛ چین کنترل محتوا دارد |
| مجموع امتیاز | 20 از 40 | 30 از 40 | چین از نظر مهاجران، گزینه متعادل‌تری است |
کره جنوبی: 20 از 40
چین: 30 از 40
نتیجه کلی: برای بیشتر مهاجران، به‌ویژه کسانی که به دنبال زندگی اقتصادی‌تر، فرصت شغلی بیشتر و تعامل اجتماعی بهتر هستند،چین گزینه بهتری است.
بر اساس روایت‌های صادقانه و تجربیات دست‌اول مهاجرانی که در چین و کره جنوبی زندگی کرده‌اند، می‌توان مقایسه‌ای واقع‌گرایانه بین این دو کشور انجام داد. در حوزه‌هایی مانند هزینه‌های زندگی، انعطاف‌پذیری بازار کار، میزان تبعیض فرهنگی و نژادی، فشار آموزشی، فرهنگ کاری و انتظارات ظاهری، تفاوت‌های قابل‌توجهی میان چین و کره جنوبی دیده می‌شود.
اگر شما به‌دنبال زندگی اقتصادی‌تر، فرصت‌های شغلی بیشتر به‌ویژه در مشاغل غیرفنی، و فضای اجتماعی بازتر هستید، تجربه مهاجران نشان می‌دهد کهزندگی در چین بهتر است.
اما اگر علاقه‌مند به فرهنگ کره‌ای، فناوری پیشرفته و سبک زندگی خاص این کشور هستید و در عین حال آمادگی پذیرش فشارهای بالا، رقابت سنگین و استانداردهای ظاهری سخت‌گیرانه را دارید، زندگی در کره جنوبی نیز می‌تواند انتخابی هیجان‌انگیز و متفاوت باشد.
با این حال، برای بسیاری از مهاجران که اولویت‌شانپایداری، آرامش روانی، و امکان رشد تدریجی در جامعه میزبان است، پاسخ به سؤال کلیدی این مقاله روشن است:
زندگی در چین بهتر است یا کره جنوبی؟
از نگاه تجربه‌محور و واقع‌گرایانه،پاسخ به نفع چین است.
این مقاله با استفاده از تجربیات واقعی مهاجران در یوتیوب تهیه شده است. در ادامه لینک ویدیوهایی آورده شده که تحلیل آن‌ها مبنای محتوای این مقاله قرار گرفته‌اند:
انتهای مطلب
اگر مایل هستید در خبرنامه ایمیلی ما عضو شوید.ازهیچ!
لطفا نظر خود را درباره این مقاله با ما به اشتراک بگذارید.
مطالب مرتبط
بیاین با هم در جریان تحولات دنیا در زمینه زندگی ، تحصیل و کسب و کار باشیم .
