Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


پرش به محتوا
ویکی‌پدیا
آختار

یئر

ویکی‌پدیادان، آچیق بیلیک‌لیک‌دن
دسامبر ۱۹۶۸،آپولو ۸ دن یئرین آی اوزرینده دوغوشو

یئر (سیمگه:🜨) یا دا یئرکوره‌سی (لاتینجه:Terra)گونش سیستمیندهگونشه ان یاخین اوچونجوسیاره‌دیر. گونش سیستمینده‌کی بئشینجی بؤیوک سیّاره‌در.زهره ومریخ سیّاره‌لرینین آراسیندا یئرلشیر. حیاتین اولدوغو بیلینن تک سیّاره‌دیر. یئرین سطحی ۵۱۰ میلیون موربع کیلومتردیر. بونون ۳۶۲ میلیون موربع کیلومتری و یا ۷۱٪-یاوقیانوس، ۱۴۸ میلیون موربع کیلومتری و یا ۲۹٪-و قورو اراضیلرین پایینا دوشور.[۱] یئر سطحینین شمال یاریم‌کوره‌سینده قورولوغون ساحه‌سی عومومی اراضینین ۳۹٫۴٪-و، سویون ساحه‌سی ایسه ۶۰٫۶٪-سینی تشکیل ائدیر. جنوب یاریمکوره‌سینده قورولوغون ساحه‌سی ۱۹٪، سویون ساحه‌سی ایسه ۸۱٪ دیر. قورولوغون ساحه‌سی قوزئی یاریمکوره‌سینده گونئی یاریمکوره‌سینه نیسبت ۱۰٫۴٪ آرتیق‌دیر. سویون ساحه‌سی ایسه عکسینه، قوزئی یاریم‌کوره‌سینده گونئی یاریمکوره‌سینه نیسبت ۱۸٬۴٪ آزدیر. یئر سطحینده سو ایله قورو غئیری-برابر پایلانماقدان باشقا، قوزئی و گونئی یاریمکوره‌لرینده ده غئیری-برابر پایلانمیشدیر.[۲]

تاریخ

[دَییشدیر]

یارانماسی

[دَییشدیر]

ائدیلن آراشدیرمالار نتیجه‌سینده یئرین یاشی ۴٬۴۶۷ میلیارد ایل اولاراق حسابلانمیشدیر و عؤمرونو اوّلدن تاماملامیش بیر جاوان-تیپ اولدوزون داغیلمیش آرتیقلارینین و اولدوزلار آراسی مادّه‌نین بیر مرکز اطرافیندا دؤنه‌رک گئتدیکجه یوغونلاشماسییلا مئیدانا گلمیشدیر.

حیات و تکامول

[دَییشدیر]
[نشان]
بو آلت باشلیغی گئنیشلندیرماق لازیمدیر.ائلیه بولرسیزعلاوه ائتماغیزینان کومک ائدسیز.

گلجک

[دَییشدیر]
[نشان]
بو آلت باشلیغی گئنیشلندیرماق لازیمدیر.ائلیه بولرسیزعلاوه ائتماغیزینان کومک ائدسیز.

فیزیکی خوصوصیاتی

[دَییشدیر]

ایچَری قورولوش

[دَییشدیر]
[نشان]
بو آلت باشلیغی گئنیشلندیرماق لازیمدیر.ائلیه بولرسیزعلاوه ائتماغیزینان کومک ائدسیز.
Yerin geoloji qatları[۳]
Dərinlik[۴]

km

QatSıxlıq

q/sm3

Qalınlıq

km

Temperatur

°C

0–35Yer qabığı[a]Litosfer[b]2,2–2,9350–1 100
35–60Üst mantiya3,4–4,425
60–670Astenosfer6101 100–2 000
670–2 890Mantiya4,4–5,622202 000–4 000
2 890–5 100Xarici nüvə9,9–12,222104 000–6 000
5 100–6 378Daxili nüvə12,8–13,112786 000

ایستیلیک

[دَییشدیر]
[نشان]
بو آلت باشلیغی گئنیشلندیرماق لازیمدیر.ائلیه بولرسیزعلاوه ائتماغیزینان کومک ائدسیز.

سسی

[دَییشدیر]
[نشان]
بو آلت باشلیغی گئنیشلندیرماق لازیمدیر.ائلیه بولرسیزعلاوه ائتماغیزینان کومک ائدسیز.
Müasir Yerinrelyefi vəbatialı

یاشاییش

[دَییشدیر]
[نشان]
بو آلت باشلیغی گئنیشلندیرماق لازیمدیر.ائلیه بولرسیزعلاوه ائتماغیزینان کومک ائدسیز.
Yer kürəsinin ən böyük rütubətli meşəsi olan Amazon meşəsi və meşə ilə axanAmazon çayı. Amazon meşəsi planetdəki ən böyük ekosistemlərdən birini yaradır. Buradakı böyük ekosistem Amazon çayının geniş hövzəsindən qaynaqlanır.

قایناقلار

[دَییشدیر]

اینگیلیسجه ویکی‌پدیاسی‌نین ایشلدنلری طرفیندن یارانمیش«Earth»، مقاله‌سیندن گؤتورولوبدور. (۵ اوْکتوبر ۲۰۱۵ تاریخینده یوْخلانیلیبدیر).

  1. ^http://www.femto.com.ua/articles/part_1/1232.html
  2. ^YER SƏTHİ QURULUŞUNUN ƏSAS XÜSUSİYYƏTLƏRİ. آرشیولنیباصلی نۆسخه‌دن on 2015-09-10. یوْخلانیلیب2015-11-20.
  3. ^Jordan, T. H. (1979)."Structural geology of the Earth's interior".Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America.76 (9): 4192–4200.Bibcode:1979PNAS...76.4192J.doi:10.1073/pnas.76.9.4192.PMC 411539.PMID 16592703.
  4. ^The Interior of the Earth. USGS (26 İyul 2001). یوْخلانیلیب24 Mart 2007.
گزگنلر
گزه گن اوزوکلری
اویدولار
لیست
آچیخلیق
قوشما کوتله لر
کیچک کوتله لر گونش سیستمینده
آکتور و مدللر
رساملار و معمارلار
یازیچیلار، دراماتورقلار و شاعیرلر
بسته‌کارلار و موسیقیچیلر
تدقیقاتچیلار و سیاحلار
عالیملر، اختیارچیلار، ریاضیاتچیلار
فیلسوفلار و انسانچیلار
سیاسی اؤندرلر
دین آداملاری
فلسفه
دین
توپلوم
سیاست
آلیش-وئریش، حوقوق
اۇلوسلارآراسی تشکیلاتلار
دیل و ادبیات
آسترونومی
بیولوژی و آناتومی
اورقانیزم
شیمی
ایقلیم و ژئولوژی
فیزیک
ایلنجه
تاریخ٬ جوغرافیا
جوغرافیا
بؤلگه‌لر٬ قارّه‌لر
اؤلکه‌لر
شهرلر
سۇلار٬ آخینلار
داغلار٬ چؤللر


منابع

[دَییشدیر]


قایناق خطاسی برچسب<ref> برای گروهی به نام «lower-alpha» وجود دارد، اما برچسب متناظر با<references group="lower-alpha"/> یافت نشد.

«https://azb.wikipedia.org/w/index.php?title=یئر&oldid=1543046»-دن آلینمیش‌دیر
بؤلمه‌لر:
گیزلی بؤلمه‌لر:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp