Vestminster kafedralı və yaƏziz Qan Metropolitan kafedralı (ing.Westminster Cathedral) —İngiltərə vəUelsdə ən böyükRoma-Katolik kilsəsi. Dini məbədİsa Məsihin qanına həsr olunmuşdur və Vestminster Arxiyepiskopunun təsis yeridir. Kafedralın yerləşdiyiVestminster şəhərindəki ərazi 1885-ci ildə Vestminster Yeparxiyası tərəfindən alınmış və tikinti işləri 1903-cü ildə tamamlanmışdır.[3] Kafedral Con Frensis Bentli tərəfindən IX əsrin Xristian neo-Bizans üslubunda dizayn edilmişdir və demək olar ki, tamamilə kərpicdən inşa edilmişdir. Polad möhkəmləndirmələr istifadə edilməmişdir. Şair Ser Con Betjeman onu "zolaqlı kərpic və daşdan hazırlanmış bir şedevr" adlandırmış və "yaxşı sənətkarın polad və ya betona ehtiyacı yoxdur" ifadəsini işlətmişdir.[4]
Kafedral PapaII İohann Pavel tərəfindən 28 may 1982-ci ildə və PapaXVI Benedikt tərəfindən 18 sentyabr 2010-cu ildə Apostolik Ziyarətə layiq görülmüşdür.[5]
XIX əsrin sonlarında Roma-Katolik Kilsəsinin iyerarxiyası İngiltərə və Uelsdə yenidən bərpa edilmişdi. Kardinal Visemanın (1865-ci ildə vəfat etmiş və 1850-ci ildən Vestminsterin ilk arxiyepiskopu olmuşdur) xatirəsinə yeni kafedral üçün ilk məbləğ toplanmışdır. Ərazi 1884-cü ildə Visemanın varisi Kardinal Manninq tərəfindən alınmışdır. Bu ərazi əvvəllər ikinci Tothill Fields Bridevell həbsxanasının yeri idi. 1867-ci ildə (memar Henri Klutton rəhbərliyi ilə) və 1892-ci ildə (memar Baron von Herstel rəhbərliyi ilə) iki uğursuz cəhddən sonra, tikinti işləri 1895-ci ildə Manninqin varisi, üçüncü arxiyepiskop Kardinal Vauqhan və memar Con Frensis Bentli rəhbərliyi ilə başlamışdır. TikintiBizans memarlığından güclü təsirlənmişdir. Tikintinin dəyəri 150,000 funt sterlinq, sahəsi isə 54,000 kvadrat olaraq proqnozlaşdırılmışdır. Kafedralın uzunluğu 150 m, eni 96 m və hündürlüyü 50 m olmalı idi.[6][7]
Vestminster kafedralı daxili sahəsinə görə dünyanın 50-ci ən böyük kilsəsidir (5,017 m²) və 2,000 nəfər tutumuna malikdir. Daxili sahəsinə görə dünyanın 38-ci ən böyük Katolik kilsəsidir. Neo-Bizans üslubunda olan bina təxminən 5,017 kvadrat metr sahəni əhatə edir. Kafedralın əsas xüsusiyyətlərindən biri, kəllədən (campanile) başqa, geniş və fasiləsiz nefidir.Nefin eni 18 metr, uzunluğu isə narteksten (narthex) mehrab pillələrinə qədər 70 metr təşkil edir. Nefgünbəz formalıtağlarla örtülmüşdür.[8][9]
Nefin planlaşdırılmasında, qotika kafedrallarda tez-tez rast gəlinən bir sistem tətbiq edilmişdir. Böyük lakin dar dayaqlar müəyyən intervallarla yerləşdirilir və eninə divarlar, tağlar və tonozlarla möhkəmləndirilir. Qotika kafedrallardan fərqli olaraq, Vestminster kafedralında bu elementlər yalnız daxili hissədə istifadə edilmişdir. Əsas sütunlar və günbəzləri dəstəkləyən eninə tağlar nefi üç hissəyə bölür, hər biri təxminən 395 kvadrat metr sahəyə malikdir. Günbəzlər tağlar üzərində 27 metr hündürlükdə yerləşir, ümumi daxili hündürlük isə 34 metr təşkil edir.[10][11]
- This article incorporates text (concerning architecture) from a publication now in the public domain: Herbermann, Charles, ed. (1913). "Westminster Cathedral".Catholic Encyclopedia. Robert Appleton Company.
- Winefride de L'Hôpital.Westminster Cathedral and Its Architect, 2 vols. Dodd, Mead & Co., New York (1919).
- Patrick Rogers.Westminster Cathedral: from Darkness to Light. Burns & Continuum International Publishing Group, London (2003).ISBN 0-86012-358-8.
- Peter Doyle.Westminster Cathedral: 1895–1995. Geoffrey Chapman Publishers, London (1995).ISBN 978-0-225-66684-7.
- John Browne and Timothy Dean.Westminster Cathedral: Building of Faith. Booth-Clibborn Editions, London (1995).ISBN 1-873968-45-0.
- John Jenkins and Alana Harris, 'More English than the English, more Roman than Rome? Historical signifiers and cultural memory at Westminster Cathedral',Religion 49:1 (2019), pp. 48–73https://doi.org/10.1080/0048721X.2018.1515328