| Varşava Milli Muzeyi | |
|---|---|
| National Museum, Warsaw | |
 | |
 Milli Muzeyin Lorentz həyəti | |
 | |
| Əsası qoyulub | 20 may 1862; 157 il əvvəl |
| Açılış tarixi | 20 may1862 |
| Ölkə | |
| Yerləşir | Aleje Jerozolimskie 3,Varşava, Polşa |
| Kolleksiyası | Rəsm, Heykəltəraşlıq, Dekorativ sənət |
| Ziyarətçi sayı |
|
| Telefon | +48-22-621-10-31, +48 22 621 10 31[2] |
| İş rejimi | cümə |
| 52°13′54″ şm. e. 21°01′29″ ş. u.HGYO | |
| mnw.art.pl/en/ | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Varşava Milli Muzeyi (Polşada:Muzeum Narodowe w Warszawie), adətənMNW olaraq bilinir,VarşavadakıMilli Muzey,Polşanın ən böyük muzeylərindən biri olmaqla, paytaxtdakı ən böyük muzeydir. Buraya 11 minə yaxın[3] əsərdən ibarət zəngin vəqədim sənət kolleksiyası (Misir,Yunan,Roma), 16-cı əsrdən bəri genişPolşa rəsm qalereyası və xarici rəsmlər kolleksiyası (İtalyan,Fransız,Flaman,Holland,Alman vəRus), müharibədən sonrakı AlmaniyadaAmerika hakimiyyəti tərəfindən muzeyə köçürülmüş Adolf Hitlerin xüsusi kolleksiyasından bəzi rəsmlər də daxil edilmişdir. Muzey, eyni zamanda,Polşada 5000-ə[4] yaxın əşyanın daxil olduğuÇin sənətinin ən böyük kolleksiyasına sahib olan Müttəfiq işğal altında olan Almaniyanumizmatik kolleksiyalar, tətbiqi sənət qalereyası və şərq sənəti şöbəsinin də evidir.
Muzey Avropadakı Nubian xristian sənətinin ən böyük kolleksiyasıyla Faras Qalereyası vəPolşa ilə tarixən əlaqəli bütün bölgələrin əsərlərini özündə cəmləşdirən, həmçininAvropanın[5] digər bölgələrində yaradılan seçilmiş əsərlərlə tamamlanmış orta əsr sənət əsərləri qalereyasına malikdir.
Varşavadakı Milli Muzey, 20 may 1862-ci ildə "Təsviri Sənətlər Muzeyi, Varşava" olaraq quruldu və 1916-cı ildə "Milli Muzey, Varşava" olaraq dəyişdirildi[6] (Keçmişin Nöqtələrinə Qayğı Cəmiyyəti,Varşava Universitetindəki Qədim Muzey,Təsviri Sənətlərin Təşviqi Cəmiyyətinin Muzeyi və Sənaye və Kənd Təsərrüfatı Muzeyi kimi muzey və mədəniyyət müəssisələrindən kolleksiyalar daxil olmaqla).
Kolleksiya,Qüds prospektində, 1927–1938-ci illər arasında inkişaf etdirilən Tadeusz Tolviński tərəfindən hazırlanmış bir binada yer alır (əvvəllər muzey ulica Podvale 15 ünvanında yerləşirdi). 1932-ci ildə binanın əvvəllər ucaldılmış iki qanadında dekorativ sənət sərgisi açıldı.[3] Yeni binanın açılışı isə 18 iyun 1938-ci ildə oldu. Məqsədlimodernist bina ŞahzadəKazimierz Poniatovski üçün 1776–1779-cu illər arasında qurulmuş Na Książęcem Parkının kənarında yerləşirdi.[5] 1935-ci ildən bəri muzey direktoru ΙΙ Dünya müharibəsi illərində ən qiymətli sənət əsərlərini qorumaq üçün səy göstərənStanislav Lorentz idi.[5]
Polşanın işğalı zamanı bina xarab oldu vəVarşavanın mühasirəsindən sonra kolleksiya, 1937-ci ildə Almaniyadan rəsmi səfərləri zamanı ən qiymətli sənət əsərlərinin hərtərəfli siyahısını hazırlamış nasist tarixçisiDagobert Freyin başçılıq etdiyiGestapo tərəfindən darmadağın edildi.[7] Gestapo qərargahındaRembrandtın "Martin Soulmans" portreti işğal edilmişKrakovdaHans Franka hədiyyə olaraq təqdim edildi və Berlinə[8] göndərilmək üçün hər şeyi yığdı. Müharibədən sonra professor Lorenzin başçılıq etdiyi Polşa hökuməti almanların ələ keçirdiyi bir çox əsərləri bərpa etdi.[9] 5000-dən çox artefakt hələ tapılmayıb.
O dövrdə bilinməyən və ya qeyri-müəyyən bir sübut olan bir çox sənət əsəri (məsələn,Kamenz,Karthaus,Lubomierz vəRohnstostdakı PolşaBərpa Olunan ərazilərindəki Nazi Alman sənət anbarlarından qaynaqlanır və digərləri) 1945-ci ildən sonrakı fərman və aktlardan[10] istifadə edərəkkommunist orqanları tərəfindən milliləşdirildi,1946 və 1958-ci illərdə tərk edilmiş və sözdə tərk edilmiş əmlak kimi muzey kolleksiyasına daxil edilmişdir.[11] Hal-hazırda Varşavadakı Milli Muzey kolleksiyasında professorKazimierz Mixalovski Faras qalereyası və qədim və orta əsr sənətləri, rəssamlıq, zərgərlik, dekorativ sənət və şərq sənətinə verilmiş qalereyaları da daxil olmaqla bir çox daimi qalereyalarda nümayiş olunan 780 mindən çox əşyalar kimi bir neçə müvəqqəti sərgilər var.
2008–2013-cü illərdə "Varşavadakı Milli Muzeyin "Tyritake " Polşa Arxeoloji Missiyası"KrımTyritake'də işlər gördü.2016-cı ildə Polşa Arxeoloji MissiyasıUkraynanın Olbia bölgəsində işlərə başladı. Hər ikisinə Qədim İncəsənət Qalereyasının kuratoruAlfred Tvardecki rəhbərlik edirdi.2010-cu ildə Milli Muzey dünyanın ilk dövlət qurumlarından biri kimi tamamiləhomoerotik sənətə həsr olunmuş bir sərgi —Ars Homo Erotica[12] keçirdi.2011–2012-ci illərin təmirindən bəri muzey, hər rəsm və sərginin bənzərsiz keyfiyyətlərini artırmağa imkan verən kompüter idarəediciLED işıqlandırma ilə Avropanın ən müasirlərindən sayılır.[13]
1945-ci ildə Milli Muzey eyni adlı kənddəki tarixiNieborov Sarayını ələ keçirdi və onları öz filiallarına çevirdi. Erkən perioiddə kurator müavini yazıçıMieczyslav Smollarki var idi.
2012-ci ildə daimi qalereyalar inqilabi dəyişikliklərə məruz qaldı.[14] Muzeyinkuratorları bunu yenidən düzəltdilər və muzeyin anbarlarından yeni əsərlər əlavə etdilər.[14] Rəsmlər xronoloji deyil, tematik olaraq asılmışdı:janr rəsmləri,natürmortlar,mənzərələr,şəhər mənzərələri, bibliya, mifoloji,çılpaqlar.[14] İtalyan, Flamand, Holland, Alman və Polşa sənətçilərinin əsərləri birlikdə asıldı, əsərlərin oxşarlıq və fərqlərini müşahidə və müqayisə etmək asanlaşdı.[14] Qədim İncəsənət Qalereyası,Faras Qalereyası, Orta əsrlər İncəsənət Qalereyası, Köhnə Ustadların Qalereyası, 19-cu əsrin İncəsənət Qalereyası və 20-ci və 21-ci əsrin Qalereyaları, Polşa rəssamlarının və heykəltəraşlarının əsərlərindən ibarətdir, digər ölkələrdə və fərqli dövrlərdə sənət kontekstində nümayiş olunur.[14] Qalereyalar ayrı-ayrı xalqların adət-ənənələrinin və tarixi təcrübələrinin zənginliyini və müxtəlifliyini əks etdirir, buna baxmayaraq mədəni kimlikləriniyunan-roma antikliyi vəxristian dini əsasında qurmuşdur.[15]
Orta əsrlər İncəsənət Qalereyasında əsasən orta əsrlərin sonu (14–15-ci əsrlər), bugünkü Polşanın müxtəlif bölgələrindən olan əşyalar, habeləQərbi Avropa sənətinin bir neçə nümunəsi təqdim olunur.[16] Bu əsərlər demək olar ki, yalnız kilsələr üçün hazırlanmışdır.[16] Sərgi tamaşaçılara orta əsrlərin dini həyatında incəsənətin rolunu başa düşmələri üçün hazırlanmışdır.[16]
Qalereyada XII–XIV əsrlərə aid transmintaq hadisələri, məsələn,Roma dövrü memarlığından bədii heykəltəraşlıq, bir aslan üzərində Madonna dairəsindəkiMərkəzi Avropa heykəltəraşlığı və qondarmabeynəlxalq Qotika arasındakı fərq, həmçinin məhkəmə tərzi olaraq da adlandırılmışdır.[17] Ekspozisiyaya daxil olan əsərlərin çoxunda 1440 ilə 1520 arasındakıSileziya kimi Mərkəzi Avropanın bölgələrinin xüsusiyyəti vurğulanır (Böyük DördlüPolychit,epitaf,səsverici və didaktik lövhə və Xaç yolu ilə),Kiçik Polşa,Böyük Polşa vəKuyavian.[17] 1440 ilə 1520 arasında (qurbangahlar və dini rəsmlər ilə) vəQdansk və 1420 ilə 1520 arasındaHanza ittifaqı (Hamburq vəPomeraniya'dan böyük qurbangahlarla).[17]
Qalereyada istifadə edilən yeni üsullar, qanadların əksinə də daxil olmaqla məşhur Grudzi largedz Polyptych kimi böyük poliplərin sərbəst təqdimatını təmin edir.[17] Sərginin yeni təşkili WWAA tərəfindən hazırlanmışdır.[17]
İkinci mərtəbədəki köhnə ustaların qalereyası keçmiş Dekorativ Sənət Qalereyasından, Köhnə Avropa Rəsm Qalereyasından və 2016-cı ildə Köhnə Polşa və Avropa Portret Qalereyasından quruldu.[18] Əsərdəsənətkarlıq mənasını verən "sənət" anlayışına istinad edərək rəsm sənətinin növlərini —rəsm,heykəltəraşlıq,rəsmxət vəçap sənətkarlığını birləşdirir.[18] Rəsm və heykəltəraşlıq xarakteri və gerçəkliyi təqlid etməklə ümumi məqsəd və funksiyalarda, eləcə də toplandıqları və sərgiləndikləri məkanlardadekorativ sənətlərlə birləşdirilmişdir.[18] Bu "sosial məkanlar" qalereyanın bölünməsinin açarını təmin etdi: 1. saray, villa, məhkəmə; 2. kilsə, ibadətgah və daxili qurbangah; 3. şəhər. Başqa sözlə: 1. məhkəmə mədəniyyəti; 2. dini mədəniyyət; 3. şəhər mədəniyyəti.[18]
Yenidən işlənmiş qalereyada əsərlər milli məktəblərə görə deyil, Güney ilə Şimalın sənət dairələrinin qarşıdurması olaraq təqdim olunur.[19] Yeni sistemİntibah sənət nəzəriyyəsi tərəfindən yaradılan janrların iyerarxiyasını və rəsmlərin əvvəlki funksiyasını əks etdirir.[19] Bu sərginin məqsədi alıcıların, sənət əsərlərinin hansı məqsədlə və hansı məqsədlə yaradıldığını göstərməkdir.[19]
Qalereyaportretin ictimai, siyasi və özəl funksiyalarının çoxluğunu əks etdirən müxtəlif effektləri göstərir.[20] Sərgi, ənənəvi Polşa və Qərbi Avropa portretlərinin bəzi nümunələri ilə tərtib edilmiş və daha kiçik, daha az rəsmi və ya özəl portretlər, tabut portretləri və miniatür portretlər və 18-ci əsr portretləri ilə bəzədilmiş birinci mərtəbədəStanislaus Augustus dövrünün rəsmləri monumental təsvirlərlə açılır.[20]
19-cu əsr sənətini formalaşdıran əsas cərəyanları əks etdirən 19-cu əsr Rəsm Qalereyasının yeni sərgisinin əsasını digər millətlərin nümayəndələrinin seçilmiş əsərləri kontekstində təmsil olunan Polşa rəssamlarının və heykəltəraşların əsərləri təşkil edir.[15] Müxtəlif Avropa ölkələrinin sənətkarlarının əsərlərinin qarşıdurması onların bədii istəklərini, ümumbəşəri fikir və yasimvollarını, müstəqil və ya bir atelyedə aparılan bu cür təcrübələri göstərir.[15] Polşanın ən böyük kətan rəsmlərindən biriYan Mateyko tərəfindən Qrunvald döyüşü 19-cu əsrin İncəsənət Qalereyasında nümayiş olunur.[5]
Müasir vəmüasir sənət kolleksiyaları Polşadakı ən böyüklər arasındadır.[21] 1920–1930-cu illərə aid rəsm əsərləri, heykəllər, izlər və rəsmlər, Polşaavanqard filmi, fotoşəkillər, fotomontajlar, 1980-ci illərin müstəqil mədəniyyətinin seçilmiş əsərləri ilə yanaşı, son qırx illik əsərlər və video əsərləri 700 m2 qalereyada nümayiş olunur.[21] Məlumat seçilmiş obyektlər haqqında mobil tətbiqetmələr mövcuddur və seçilmiş əsərlərgenişlənmiş reallıq sayəsində qalereya kuratoru tərəfindən vizuallaşdırılır və təsvir olunur.[21]
Varşavadakı Milli Muzeyin kolleksiyalarında antik dövrdən bu günə qədər olan Polşa və xarici sənət əsərlərinin 830.000-ə yaxın eksponatı var və şəkillər, heykəllər, rəsmlər, oymalar, fotoşəkillər və sikkələr, eləcə də tətbiqi sənət və dizayn obyektlərindən ibarətdir.[22]
Köhnə və Şərq xristian sənət kolleksiyası Polşada ən böyük və ən vacib olan 24 mindən çox sərgiyə ev sahibliyi edir.[23] Farasdakı xristian kilsəsindənfreskalar kolleksiyası (bugünküSudandakı qədimFaras) və rənglənmişyunan vazalar toplusu ən vaciblər sırasındadır.[23]
Köhnə Avropa rəsm kolleksiyasının mənşəyi, 3.800 rəsm əsəri, 1862-ci ilə aiddir və Təsviri Sənətlər Muzeyinin yaradılması ilə 36 İtalyan, Holland və Alman rəsmləri Kölndəki Johann Peter veyer kolleksiyasından əldə edildi.[24] MuzeyPinturicçio,Kornelis van Harlem vəJakob Jordaens kimi ustaların əsərlərinə sahib oldu.[24] Kolleksiya alış, ianə və depozitlər sayəsində böyüdü.[24] Ən əhəmiyyətli qazanc 1858-ci ildəVarşavadakı Gözəl Sənətlər Akademiyasına bağışlanmış və 1879-cu ildə Muzeyə verilmiş Pietro Fiorentininin rəsm kolleksiyası idi.[24] Kolleksiya daha da genişləndirilib, 1877–1896-cı illərdə Wojciech Kolasiński kolleksiyasından rəsmlər və 1906-cı ildə Kipr Laçniçki tərəfindən bəxş edilmiş hədiyyəPieter de Kempener tərəfindənMəsihin bayraqlanması,Hans Leonhard Schaufelein tərəfindənSarı rəngli bir kişinin portreti,Pier Francesco Mola tərəfindənCənnətdən qovulma vəJean Auguste Dominique Ingres tərəfindənAkademik araşdırma.[24] 1935-ci ildə MuzeyJan Poplavskinin böyük bir kolleksiyasını,Tintoretto[24] tərəfindənAdmiralın portretini və 1961-ci ildəPol Serüzye'nin bir neçə rəsm əsərini daxil edənQabriela Zapolska'nın kolleksiyasını satın aldı. Polyak müasir sənət kolleksiyası 1959-cu ildəMarsel Qromaire tərəfindənTadeusz Makovski portretini və 1979-cu ildə[25]Ar-deko rəssamıTamara de Lempicka'nınLassitude'nı həm daimi ekranda alması ilə daha beynəlxalq bir kontekst qazandırır. MuzeydəRembrandt,Sandro Bottiçelli,Lukas Kranax,Ogüst Renuar,Qustav Kurbe,Angelica Kaufman,Luka Qiordano,Juice van Kleve,Jan Brueghel Elder,David Teniers Young andQaspare Traversi kimi digər böyük Avropa sənətkarlarının əsərləri yer alır.
Üst mərtəbədə böyük bir qalereyada 19-cu əsrdə Polşatarixinə aid rəsm əsərləri nümayiş olunur, bunların çoxu polyaklara yaxşı tanışdır və bir millətçinin millətin tarixində baş verən hadisələri nəzərə alaraq təsvir olunur.
.jpg)
