Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Məzmuna keç
Vikipediya
Axtar

Təbii peyk

Vikipediya, azad ensiklopediya
Mars planetinin peyki Fobos və Deymos
Bu adın digər istifadə formaları üçün bax:Peyk (dəqiqləşdirmə).

Təbii peyk — cazibə qüvvəsinin təsiri ilə kosmosda başqa bir obyekt ətrafında müəyyən trayektoriya (orbit) üzrə fırlanan göy cismidir.

Günəş Sistemində ümumilikdə 423[1] məlum təbii peykdən ibarət altı planetar peyk sistemi mövcuddur. Astronomlar tərəfindən cırtdan planetlər hesab edilən yeddi obyektin də təbii peykləri olduğu məlumdur:Pluton,Salasiya,Haumea,Kvavar,Makemake,Qun-qunErida.[2] 2022-ci ilin yanvarına olan məlumata görə, təbii peykləri olduğu bilinən 447 digərkiçik planet var.[3]

Bir planet adətən onun orbitində olan hər hansı təbii peykdən ən azı təxminən 10.000 dəfə kütləyə və müvafiq olaraq daha böyük diametrə malikdir.[4] Yer-Ay sistemi, Günəş sistemində unikal bir istisnadır; eni 3,474 kilometr olan Ayın diametri, Yerin diametrinin 0,273 mislinə, kütləsi isə yerin kütləsinin kütləsinin təxminən 1⁄80-ə bərabərdir.[5]

Terminologiya

[redaktə |vikimətni redaktə et]

"Peyk" anlayışı ilk dəfəİohann Kepler tərəfindən 1611-ci ildə Frankfurtda nəşr olunanNarratio de Iovis Satellitibus adlı əsərində istifadə edilmişdir.[6] Gündəlik həyatda peyklərə bəzən ay deyilir.

Beynəlxalq Astronomiya İttifaqı hələ ki, peyki ciddi şəkildə müəyyənləşdirməyib və bunun daha sonra həyata keçiriləcəyini bəyan edib.[7]

İstinadlar

[redaktə |vikimətni redaktə et]
  1. "Planetary Satellite Discovery Circumstances". JPL Solar System Dynamics. NASA. 30 Aprel 2025.2021-09-27 tarixindəarxivləşdirilib.İstifadə tarixi:19 avqust 2025.
  2. "Planetary Names". planetarynames.wr.usgs.gov.30 dekabr 2023 tarixindəarxivləşdirilib.İstifadə tarixi:26 may 2024.
  3. "Asteroids with satellites". www.johnstonsarchive.net.26 may 2021 tarixindəarxivləşdirilib.İstifadə tarixi:26 may 2024.
  4. "Arxivlənmiş surət".21 yanvar 2024 tarixindəarxivləşdirilib.İstifadə tarixi:26 may 2024.
  5. Guinness world records 2014. [England] : Guinness World Records Limited. 2013.ISBN 978-1-908843-35-7.
  6. Jürgen Blunck.Solar System Moons: Discovery and Mythology(ingilis). Berlin, Heydelberq: Springer Science+Business Media. 2010. VII.doi:10.1007/978-3-540-68853-2.ISBN 978-3-540-68852-5.LCCN 2009933626.OCLC 233788980.OL 25130523M.Wikidata Q30116066.
  7. "International Astronomical Union | IAU". www.iau.org.30 yanvar 2016 tarixindəarxivləşdirilib.İstifadə tarixi:26 may 2024.

Xarici keçidlər

[redaktə |vikimətni redaktə et]
 Bu şablona bax 
  Lüğətlər və ensiklopediyalar
⛭
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Təbii_peyk&oldid=8282315"
Kateqoriyalar:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp