| Osteomelit | |
|---|---|
 | |
| XBT-10 | M86. |
| XBT-9 | 730 |
| XBT-9-KM | 730.1[1], 730.10[1] |
| DiseasesDB | 9367 |
| MedlinePlus | 000437 |
| eMedicine | ped/1677 |
| MeSH | D010019 |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Osteomielit —sümükinfeksiyası.[2] Simptomlara sümükdəağrı, qızartı,qızdırma və zəiflik daxil ola bilər.[2]
Uşaqlarda ən çox qol və ayaqların uzun sümükləri, bud sümüyü və çiyin,[3] böyüklərdə isə topuq, onurğa və yan sümükləri təsirlənir.[4]
Səbəbi adətən bakterial infeksiyadır,[2][3][4] lakin nadir hallarda göbələk infeksiyası da ola bilər.[5] Osteomielitin inkişafı üçün risklər arasındaşəkərli diabet, venadaxilinarkotik istifadəsi,dalağın əvvəlcədən çıxarılması və həmən bölgənin travması daxildir.[2]
| Yaş qrupu | Ən çox yayılmış orqanizmlər |
|---|---|
| Yenidoğulmuşlar (4 aydan kiçik) | Stafilokokkus aureus, Enterobakter növləri və A və B qrup Streptokokkus növləri |
| Uşaqlar (4 aydan 4 yaşa qədər) | S. aureus, A qrupu Streptokokkus növləri, Haemofilus influenzae və Enterobakter növləri |
| Uşaqlar, yeniyetmələr (4 yaşdan böyüklərə) | S. aureus (80%), A qrupu Streptokokkus növləri, H. influenzae və Enterobakter növləri |
| Yetkinlər | S. aureus və bəzən EnterobaKter və ya Streptokokkus növləri |
| Oraq hüceyrə anemiyası olan xəstələr | Salmonella növləri ən çox oraq hüceyrə xəstəliyi olan xəstələrdə olur. |
Uşaqlarda adətən uzun sümüklərin ucları olan metafizlər təsirlənir. Yetkinlərdə fəqərə və çanaq sümüyü ən çox təsirlənir.[3]
Osteomielit ağciyərvərəmi olan xəstələrin 1-3%-də ikinci dərəcəli ağırlaşmadır. Vərəm osteomielitində uzun sümüklər və fəqərələr təsirlənməyə meyllidir.[6]
Stafilokokkus aureus, osteomielitin bütün formalarından ən çox təcrid olunmuş orqanizmdir.[6]
Yetkinlərdə xəstəliyin ən çox görülən forması sümüyün yerli infeksiyaya məruz qalması nəticəsində yaranır. Stafilokokkus aureus bitişik infeksiya bölgələrindən toxumlanmış osteomielitdə ən çox görülən orqanizmdir. Lakin anaeroblar və qram-mənfi orqanizmlər, o cümlədən Pseudomonas aeruginosa, E. koli və Serratia marcescens də geniş yayılmışdır. Qarışıq infeksiyalar istisna deyil, qaydadır.
Burkholderia cepacia kompleksi venadaxili narkotik istifadəçilərdə onurğa osteomielitinə səbəb olur.[7]
Mikroorqanizmlər sümüyə üç əsas yolla yoluxa bilərlər:
Diaqnoz adətən simptomlara və C-reaktivzülal (CRP) vəeritrositlərin çökmə sürəti (ESR) kimi əsaslaboratoriya testlərinə əsaslanaraq təklif edilir, çünki kəskin infeksiyadan sonra ilk bir neçə gündə düz rentgenoqramlar nəzərə çarpmır.[3][4] Diaqnozqan testləri, tibbi görüntüləmə vəsümükbiopsiyası ilə təsdiqlənir.[4]
Rentgenoqrafiya vəKT diaqnozun ilkin üsuludur, lakin dəqiq deyil və diaqnoz üçün yalnız orta dərəcədə spesifikdir. Onlar mütərəqqi osteomielitdə kortikaldestruksiya göstərə bilər, lakin başlanğıc və ya gizli keçən osteomelitdə yox.
Təsdiqləmə ən çoxMRT ilə aparılır.
Osteomieliti ümumi şəkildə çətinləşdirə bilən amillərsümük sınıqları, amiloidoz, endokardit və yasepsisdir.[6]
Çənənin osteomieliti uzun sümüklərin osteomielitindən bir çox cəhətdən fərqlənir.
Bakterial osteomielitin müalicəsi tez-tez həm antimikrob dərmanları, həm də cərrahi müalicəni əhatə edir.[3] Qan axını zəif olan insanlarda amputasiya tələb oluna bilər.[4] Miketoma infeksiyası ilə əlaqəli nisbətən nadirgöbələk osteomielitinin müalicəsi göbələk əleyhinə dərmanların istifadəsini əhatə edir.[10] Bakterial osteomielitdən fərqli olaraq, amputasiyalar və ya geniş sümük rezeksiyaları daha çox inkişaf etmiş göbələk osteomielitində, yəni miketomada olur (əksər hallarda topuq infeksiyaları).[5][10] Bakterial osteomielitin müalicəsinin nəticələri, vəziyyət qısa müddət ərzində mövcud olduqda ümumiyyətlə müsbət olur.[3][4] Antibiotiklərin mövcudluğundan əvvəl ölüm riski əhəmiyyətli idir.[11]
Osteomielit çox vaxthəftələr və ya aylar ərzindəantibiotik müalicəsi tələb edir. Ağır hallarda yaranı cərrahi yolla təmizlənməsi və ya həttaamputasiya tələb oluna bilər.
Simptomlar, xüsusilə kəskin bakterial osteomielitli uşaqlarda üzərini örtən qızartı,qızdırma, zəiflik və yeriyə bilməmə ilə birlikdəsümükdə ağrı ola bilər.[3][2] Xəstəliyin başlaması ani və ya tədricən ola bilər.[2] Böyümüş limfa düyünləri də xəstəliyə səbəb olur.[12] Əsasənqanla keçən bakterial osteomielitdə yoluxma üsulundan fərqli olaraq,göbələkli osteomielitdəriinfeksiyası kimi başlayır, sonrasümüklərə çatana qədər daha dərintoxumalara nüfuz edir.[5]
Kəskin osteomielitin anaerob forması çətin keçir:
 | |
|---|---|
| Normativ yoxlama |
