| Lada Niva Legend | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Niva | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
.jpg) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Ümumi məlumatlar | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| İstehsalçı | AvtoVAZ | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| İstehsal ili | 1977–h.h. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Yığım |  AvtoVAZ (Tolyatti,SSRİ) AvtoVAZ (Tolyatti,Rusiya) LuAZ (Lutsk,Ukrayna) Asiya Avto (Ust-Kameneqorsk,Qazaxıstan) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Sinfi | Kələ-kötür ərazi 2-ci sinif | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Dizayn | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Ban tipi | 3‑qapılıuniversal(4‑cü) 5‑qapılıuniversal(5‑ci) (VAZ-2131) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Təkər formulu | 4 × 4 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Güc xüsusiyyətləri | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Mühərrik |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Transmissiya | 4-pilləli 5-pilləli | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Qabariti | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Uzunluğu | 3740 mm | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Eni | 1680 mm | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Hündürlüyü | 1640 mm | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Klirens | 220 mm | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Təkər bazası | 2.200 mm | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Kütləsi | 1150 kq (2121) 1210 kq (21213/21214) 1285 kq (21214–30) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Tam kütləsi | 1550 kq | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Dinamika | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Maksimal sürət | 160 km/s | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Aerodinamik müqavimət əmsalı | 0,536 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Bazarda | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Əlaqəli modellər | Chevrolet Niva VAZ-2120 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Digər | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Yükgötürmə qabiliyyəti | 400 kq | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Bakın tutumu | 42 l | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Dizayner | Valeriy Pavloviç Semuşkin | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Niva (VAZ-2121 vəLADA 4x4 adları ilə də məşhur) —Sovet vəRus avtomobil istehsalçı firmasıAvtoVAZ tərəfindən istehsal olunan kələ-kötür ərazi üçün nəzərdə tutulmuş nəqliyyat vasitəsi. Xüsusilə keçmişSSRİ ölkələrində hal-hazırda xüsusi modifikasiyalar altında məşhurlaşmışdır.[1]Kanadada (1998-ci ildən sonra satışı ləğv edildi),Cənubi Amerikada,İslandiyada da məşhurlaşmış və torpaq şərtlərinin çətin olduğu yerdə istifadəsi əlverişli olmuş, geniş istifadə olunmuşdur.Avstraliya kimi bölgələrdə isə isti iqlim şəraiti üçün kondisionerinin uyğun olmaması səbəbindən populyarlığı məhdud olaraq qaldı. Avtomobil modeliİslandiyada Lada Sport vəAvstriyada Lada Taiga adı ilə tanınmışdır.[2]
Dünyadaoff-road nəqliyyat vasitələrinin kütləvi istehsal olunduğu model olan Niva, monokok quruluşu və müstəqil ön asma və qıvrım asma bacarıqlarına görə bugünkü yolsuzluq avtomobillərinin pioneridir.[3]
BütünAvropada 2121 kod adı ilə tanınan Niva,1976-cı ildə dövrünün yenilikçi texniki imkanları ilə istehsal xəttindən çıxdı. Lada Niva dizaynerləri tərəfindənLand Rover şassisinə yerləşdirilmişRenault 5 kimi təsvir edilmişdir. "Daimi 4 təkərli sürücü sistemi və monokok korpusu yalnızRange Rover-də və1970-ci illərdə bir neçə markada mövcud idi. Sahədəki üstün imkanlarına paralel olaraq prospektdə istifadəsi rahatlığı səbəbindən ilkSUV nümunəsidir.[4]
İlk prototiplər1971-1972, 1.3 lt arasında istehsal edildi.Fiat mühərriki olan kətan tavan modelləri idi.1973-cü ilin yayındaÖzbəkistanda VAZ mühəndislərinin nəzarəti altında 1,6 lt mühərrikli versiya sınaqdan keçirildi. "Niva" layihəsinin rəhbəri Vladimir Sergeeviç Solovev, baş dizayneri isə Valeri Pavloviç Semuşkin idi.[5]
Niva yenidən işlənmiş və müxtəlif məqsədlər üçün sınaqdan keçirilmişdir. Bunlardan biri çay mənasını verən "2122" kodlu Reka kodudur. Reka, 2101 sedandan alınan və suda 9 km/saat sürətləndirməyə qadir olan 60 at gücünə malik 1,3 lt olan kiçik bir mühərriki olan bir amfibiyadır.[6] Bu cür prototiplər70-ci ildən1988-ci ilə qədər müxtəlif konfiqurasiyada istehsal edilmiş və hərbi sınaqlardan uğurla keçmişdir. Ancaq Reka kimi modellərin ən böyük alıcısı olan Qırmızı Ordu indi böhran içində idi və Reka heç vaxt kütləvi istehsal edilmədi.[7]
1993-cü ildə Avropada ilk dəyişdirilə bilən Lada Niva buraxıldı. Mühərrikin həcmi 1700 cc-ə qaldırıldı və bir nöqtə enjeksiyon yem sistemi quruldu. Nivanın ön korpusu, arxa qapısı və fənərləri də dəyişdirildi.[8] 1.9Peugeot mühərriki olan dizel Niva da istehsal edildi. 1988-ci ildə uzun bir təkər bazası olan Fora adlı 3 qapılı və reneqeyd tipli qapısız və panless prototiplər də istehsal edildi.[9]
Lada Niva beynəlxalq müsabiqələrdə də dərəcə qazanmışdır.1980-ci illərdəFransanın Lada-Poç arxasında yerləşən 6 silindrliPorsche mühərriki olan Niva Proto Paris-Dakar yürüşündə qələbəyə çox yaxınlaşdı.[10]1981-ci ildə Briavoine və Deliari-dən ibarət komanda qırılan radiator səbəbindən 3-cü yer üçün qərarlaşmalı oldu.1982 və1983-cü illərdə 2-ci yeri tutdular. Lartigue və Giroux-dan ibarət komanda1986-cı ildə 4-cü yerə gəldi. Nəticədə illər boyu orijinal Lada mühərrikindən güc qazanan bir çox xüsusi hazırlanmış Niva uğur qazandı.[11]
Son illərdə bir Niva,İtalyan yolsuzluq sürət yarışında qalib gəldi. Yarışın qalibi həmçinin 300 at gücündə V8Ferrari mühərrikə sahib idi və güc ötürülməsi hər təkər üçün xüsusi 4 zəncirli ötürücü ilə təmin edilmişdi.[12]
1970-ci illərdə istehsal olunan 4×4 avtomobillərin əksəriyyəti sərt telli tam ötürücülü, yumşaq çadır üst hissəli, kobud interyeri, aşağı sürət, benzin və ya dizel mühərrikləri, və ən əsası sadələşdirilmiş gövdələrlə təchiz olunmuşdur.[13]
1993-cü ilin ortalarından etibarənPeugeot XUD9 dizel mühərriki olan VAZ-21215 modifikasiyası ixrac üçün kiçik hissələrlə istehsal edilmişdir. Niva benzininin ixrac potensialı bu günə qədər xarici ölkələrdə qorunub saxlanılmışdır.2016-cı il üçün,AvtoVAZ-ın təqdim etdiyi LADA 4×4 montaj dəstiQazaxıstanınUst-Kameneqorsk şəhərində "Asiya Avto" tərəfindən yığılmışdır. Əvvəllər "Niva" nın böyük bölmələrdən yığılmasıYunanıstanda,Misirdə,Ukraynada (LuAZ zavodu) vəEkvadorda aparılırdı, burada yalnız2001-ci ildə 2 500 avtomobil yığılmışdı.[14]
Avtomobilin hal-hazırkı ixracatı, əsasənMDB ölkələri arasında geniş yayılmışdır.Qazaxıstan,Azərbaycan,Qırğızıstan,Ukrayna,Belarusiya kimi ölkələrdə hələ də, adətən modifikasiya məqsədli geniş ixracatlar baş tutur.[15][16]
.jpg)
| Əyləc ilə icazə verilən əlavə qoşqu çəkisi | 600 kq |
| Əyləcsiz icazə verilən əlavə qoşqu çəkisi | 300 kq |
| Sükan idarəetməsi | Teleskopik şaftlı təhlükəsizlikliyə malik sükan ötürücüsü |
| Ötürücü qutu | Kilidləmə mərkəzi diferensialına malik mexaniki ötürücü |
| LCD ötürülmə sayı | 2 (dişli nisbəti ilə ən yüksək 1.2 və dişli nisbəti ilə ən aşağı 2.135) |
| Təkərlər | 175/80 R16 (85, Р); 185/75 R16 (92, Q); 175/80 R16 (88, Q) |
.jpg)
