| Karen Ulenbek | |
|---|---|
| ing.Karen Uhlenbeck | |
.jpg) | |
| Doğum adı | Karen Keskulla |
| Doğum tarixi | 24 avqust1942(1942-08-24)[2][3][…](82 yaş) |
| Doğum yeri | |
| Elm sahələri | qismən diferensial tənlik[d], riyazi analiz, həndəsə[1], riyazi fizika |
| Elmi dərəcəsi | |
| İş yerləri | |
| Təhsili |
|
| Üzvlüyü |
|
| Mükafatları |  |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Karen Keskalla Ulenbek (ing.Karen Keskulla Uhlenbeck;24 avqust1942[2][3][…],Klivlend,Ohayo[4]) —ABŞriyaziyyatçısı vəOstin Texas Universitetində fəxri professor. 2019-cu il üçünAbel mükafatının qalibi olmuş və bu mükafatı alan ilk qadındır.ABŞ Milli Elmlər Akademiyasının üzvüdür (1986),[11]London Kral Cəmiyyətinin xarici üzvü (2023).[12] O,ABŞ Milli Elm medalı (2000), eləcə də tədqiqata əsaslı töhfəsinə görəStil mükafatına layiq görülmüşdür (2007).
Mühəndis Arnold Keskalla və məktəb müəllimi və rəssam Karolin Vindeler Keskallanın ailəsində anadan olmuşdur. O, ailənin ilk övladı olmuşdur.[13] Gəncliyində öz dövrü üçün atipik olan idman yarışlarında fəal iştirak edirdi.[14] Karen 1960-cı ildə fizika üzrə təhsil almağı planlaşdıranMiçiqan Universitetinə daxil olmuşdur.[13] Təhsil prosesində isə məlum olmuşdur ki, o, riyaziyyatı daha çox sevir, laboratoriya işlərinin öhdəsindən zəif gəlirmiş. O, fizika üzrə ixtisasını riyaziyyata dəyişmişdir. 1964-cü ildəbakalavr dərəcəsi almışdır.[14]
1965-ci ildə fizikCorc Ulenbekin oğlu biofizikOlke Ulenbek ilə evlənmişdir.[13] Əvvəlcə təhsilini davam etdirməyi planlaşdırmırdı, lakinMilli Elm Fondundan və Vudro Vilson Fondundan təqaüd alaraqNyu-YorkdakıKurant İnstitutundaikinci dərəcəyə daxil olmuşdur. Evləndikdən sonraHarvardda oxuyan həyat yoldaşına daha yaxın olmaq üçünBrandeys Universitetinə keçmişdir.[14] O, 1968-ci ildə Brandeysdə "Dəyişikliklərin hesablanması və qlobal təhlil" mövzusundadoktorluq dissertasiyası müdafiə etmişdir.[15]
UlenbekÇikaqoda başqa bir qadın riyaziyyatçıVera Pless ilə əməkdaşlıq etmişdir. Çikaqoya köçməsi onun elmi karyerasında dönüş nöqtəsi olmuşdur.[16] O, 1977-ci ildən 1983-cü ilə qədər Çikaqodaİllinoys Universitetində işləmiş, sonra 1988-ci ilə qədərÇikaqo Universitetində riyaziyyat professoru olmuşdur.[17] Bu müddət ərzində o,Berklidə, Prinston Qabaqcıl Tədqiqatlar İnstitutunda və Harvard Universitetində qonaq müəllim olmuşdur.Prinstonda UlenbekRiçard Şon ilə əməkdaşlıq edərək diferensial həndəsə sahəsində çalışmışdır.[16] O, 1982-ci ildə "dahi mükafatı" kimi tanınanMak-Artur təqaüdü almışdır. O, 1985-ci ildəAmerika İncəsənət və Elmlər Akademiyasına seçilmiş və 1986-cı ildə 44 yaşındaMilli Elmlər Akademiyasına seçilmişdir. "University of Michigan Journal" yazmışdır ki, o, ABŞ Milli Elmlər Akademiyasının ilk qadın riyaziyyatçısı olmuşdur.[14]
