| Hempton Kort | |
|---|---|
| ing.Hampton Court Palace | |
 | |
 | |
| 51°24′12″ şm. e. 0°20′14″ q. u.HGYO | |
| Ölkə |  İngiltərə |
| Status | saray |
| Şəhər | London |
| Yerləşir | Riçmond-apon-Tems rayonu |
| Layihə müəllifi | Tomas Uolsi |
| Memar | Kristofer Ren |
| Sifarişçi | Tomas Uolsi |
| Tikilmə tarixi | 1514-1733 |
| Üslubu | barok və qotik üslubu |
| Sahəsi | 60 ha |
| Material | kərpic |
| Rəsmi sayt | www.hrp.org.uk |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Hempton Kort Sarayı-Londonda yerləşən saray-park ansamblıdır.
Şəhər mərkəzindən 18 km məsafədə (1965-ci ilədək - Midlseks qraflığı), Riçmond-apon-Tems rayonunda,Temza çayının sol sahilində yerləşir.
Təxmini1514-cü ildəKralın əsabəsi Tomas Uolsi üçün tikilən sarayı1529-cu ildəVIII Henriyə hədiyyə etmişdir.XVII əsrin ikinci yarısında Hempton Kortuingilis Versalına çevirməyi arzulayan III Vilhelmin krallığı zamanı, memar K.Renom tərəfindən barok tərzdə inşa edilmişdir.
1760-cı ilədək krallıq iqamətgahı kimi xidmət göstərmişdir. "Tarixi Krallıq sarayları"fondunun nəzarəti altındadır.Fransa parkının sahəsi 60 ha ərazidə yerləşir. Krallıq kolleksiyasından olan əntiq əşyaların, Mantenyanın,Rafaelin, Böyük Breygelin və başqalarının rəsm əsərləri mövcuddur.
Sarayıntarixinin başlanğıcı kral VIII Henrinin əsabəsi -Kardinal Tomas Uolsinin1514-cü ildə əvvəllər qospitalyerlər (İoannçılar, eləcə dəYerusəlim,Rodos,Malta- Müstəqil Hərbi Müqəddəs İoann ordeni) ordeninə aid olan torpaq sahəsini alması ilə başlamışdır. Sonrakı 7 ildə Uolsinin 200 minqızıl "qızılgüllükron" pul xərclədiyirenessans vəqotik tərzlərdə inşası davam etmişdir.2002-ci ildə memarlıq üzrə Britaniyalı tarixçi alim Conatan Foyl Uolsinin seçimlərinə tərkibinə saray memarlığını daxil edən kardinallar üçün yardım olan "De Cardinalatu"-nun təsiri böyük olmuşdur. Uolsinin fikirlərinin həyata keçirilməasində bir qrupitalyan ustalar çalışmışdır.
1529-cu ildə kardinalın sarayı ilkin memarlıq stili qorunub saxlanılmaqla genişləndirilərək və yenidənqurma işləri aparılaraq VIII Henrinin xidmətinə verilmışdir.1530-cu illərdə Böyük zal və Kraltennis kortu inşa edilmişdir.1540-cı ildə ikinci daxili həyətin darvazası diametri 4.6 m olan atstronomik saatla bəzədilmişdir.1537-ci ildə gələcək kral olanVI Eduardın dünyaya gəlişi zamanı VIII Henrinin üçüncü həyat yoldaşıCeyn Seymur dünyasını dəyişdi. Növbəti yüzilliklərdə Hempton Kort gələcəkdəki bütüningilis monarxlarının əsas şəhərdənkənar iqamətgahı sayılmışdır.
1647-ci ilinnoyabr vədekabr aylarında buradaI Karl təcrid edilmişdir. Onun edam edilməsindən sonra sarayrespublikanın mülkiyyətinə çevrildi.Monarxlığın restavrasiyasından (bərpasından) sonraIII Vilhelm və II Marianın buradaVersal sarayı timsalındabarok tərzdə saray inşa etdirmək qərarına gəlmədən öncə saray bir müddət boş qaldı. Sarayın genişləndirilməsi və tikilib başa çatdırılması işiniingilismemarı Kristofen Ren icra etmişdir. Eyni zamanda sarayın qarşısındaHollandiyadakı Hett Looya bənzər labirintlifransızparkı qurulmuşdur.1694-cü il II Marianın vəfatından sonra Kralın Hempton Kortun restavrasiya edilməsinə marağı itdi və təmir işləri dayandırıldı. KralII Georq (1760-cı ildə dünyasını dəyişmişdir) Hempton Kortda yaşamış axırıncı monarx olmuşdur. Onun zamanında da sarayın interyerinin tərtibat işləri davam etmişdir.
XIX əsrin əvvəllərində Hempton Kort getdikcə tənhalaşdı, belə ki,romantizm epoxası zamanı VIII Henrinin yaşadığı otaqlar təmir edilmişkraliça Viktoriya isə sarayı ziyarət etmək üçün geniş kütləyə açıq elan etmişdir. Həmin vaxtda isə sarayın idarə edilməsi KrallıqdanBöyük Britaniyahökumətinin idarəsinə keçirilmişdir.1998-ci ildən bəri Hempton Kort "Tarixi Krallıq sarayları"fondunun idarəsinə verilmişdir.[1][2]
